Οι ηγέτες οκτώ κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που βρίσκονται στα ανατολικά σύνορα του μπλοκ κάλεσαν την ΕΕ να αντιμετωπίσει την άμυνα των συνοριακών της περιοχών ως απόλυτη προτεραιότητα απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα και να προχωρήσει στην απελευθέρωση πρόσθετων κονδυλίων.

Με πρωτοβουλία του Φινλανδού πρωθυπουργού Πέτερι Όρπο, οι επικεφαλής κυβερνήσεων της Σουηδίας, της Εσθονίας, της Λετονίας, της Πολωνίας και της Βουλγαρίας, καθώς και οι πρόεδροι της Ρουμανίας και της Λιθουανίας, συναντήθηκαν την Τρίτη στο Ελσίνκι για να χαράξουν την επόμενη πορεία.

1

«Η ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας δεν θα συμβεί —ή δεν θα συνεχιστεί— αν εμείς, τα κράτη στα ανατολικά σύνορα της ΕΕ, δεν κάνουμε τη φωνή μας να ακουστεί», δήλωσε ο Όρπο στους δημοσιογράφους. «Μοιραζόμαστε μια ισχυρή πολιτική βούληση να ενισχύσουμε την κοινή μας ασφάλεια και την άμυνα της Ευρώπης, ξεκινώντας από την ανατολική πτέρυγα».

Οι ηγέτες εξέδωσαν κοινό ανακοινωθέν στο οποίο περιλαμβάνονται προτεραιότητες όπως η άμυνα έναντι drones και η στρατιωτική κινητικότητα, ζητώντας «επείγουσα δράση για την κινητοποίηση ευρωπαϊκής, δημόσιας και ιδιωτικής χρηματοδότησης» για πρόσθετες επενδύσεις στον τομέα της ασφάλειας.

Οι προσπάθειες θα επικεντρωθούν ιδίως στην περίοδο από το 2027 και μετά, όταν αναμένεται να διατεθεί το μεγαλύτερο πακέτο ευρωπαϊκών κονδυλίων. Από τον τρέχοντα προϋπολογισμό της ΕΕ παραμένουν αδιάθετα μόλις 1,5 δισ. ευρώ.

Η συνάντηση υπογραμμίζει ότι τα κράτη-μέλη της ΕΕ που βρίσκονται πλησιέστερα στη Ρωσία παραμένουν επιφυλακτικά απέναντι στον επιθετικό τους γείτονα, παρά την πρόοδο που καταγράφεται προς την ειρήνη στην Ουκρανία. Τη Δευτέρα, οι ΗΠΑ προσέφεραν πιο ουσιαστικές εγγυήσεις ασφαλείας προς το Κίεβο στο πλαίσιο της προσπάθειας του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να τερματίσει τον πόλεμο, χωρίς ωστόσο να είναι σαφές αν η Ρωσία θα αποδεχθεί τη συμφωνία.

Η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πριν από σχεδόν τέσσερα χρόνια πυροδότησε τη μεγαλύτερη προσπάθεια επανεξοπλισμού της Ευρώπης από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Παράλληλα, η διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς τον Βορρά —με την ένταξη της Φινλανδίας το 2023 και της Σουηδίας το 2024— αναδιαμόρφωσε την αρχιτεκτονική ασφάλειας της ηπείρου. Η ανάγκη για πρόσθετα αμυντικά μέσα είναι πιο έντονη στα ανατολικά σύνορα της ΕΕ, όπου η ρωσική απειλή θεωρείται μεγαλύτερη.

«Η ανατολική πτέρυγα αξίζει ιδιαίτερη εστίαση και προσοχή, διότι κατά τη γνώμη μου αποτελεί τη δεύτερη γραμμή άμυνας της ελευθερίας μας, μετά την Ουκρανία», δήλωσε ο πρόεδρος της Λιθουανίας, Γκιτάνας Ναουσέντα, κατά την άφιξή του στη σύνοδο. «Πρέπει να οικοδομήσουμε ένα τείχος αποτροπής».

Η δήλωση των ηγετών ανοίγει τον δρόμο ώστε οι αμυντικές διοικήσεις κάθε χώρας να συνεχίσουν την προώθηση των εμβληματικών ευρωπαϊκών έργων. Στόχος είναι, μόλις ξεκινήσουν οι εργασίες, να προσελκυθούν και άλλα ενδιαφερόμενα κράτη-μέλη από τη Δυτική Ευρώπη, κυρίως η Γερμανία, αλλά και η Δανία και η Ολλανδία, σύμφωνα με αξιωματούχο που γνωρίζει το θέμα.

«Όλες οι δραστηριότητές μας σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να είναι συμπληρωματικές προς το ΝΑΤΟ και τα αμυντικά του σχέδια», σημείωσε ο Ναουσέντα.

Παραδοσιακά, η ΕΕ είχε περιορισμένο ρόλο στον τομέα της άμυνας, καθώς πολλά από τα κράτη-μέλη της συμμετέχουν και στο ΝΑΤΟ και επιθυμούσαν να διατηρούν τον έλεγχο αυτών των ζητημάτων σε εθνικό επίπεδο.

Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση αμφισβητείται πλέον, καθώς η Ένωση καλείται να αναλάβει έργα υπερβολικά μεγάλα για να υλοποιηθούν από μεμονωμένα κράτη. Ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιχειρεί να κεντρικοποιήσει τον βιομηχανικό σχεδιασμό και να ενθαρρύνει τις κοινές προμήθειες, μεγάλες χώρες όπως η Γερμανία εκφράζουν επιφυλάξεις.

Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος τέσσερα εμβληματικά έργα —μεταξύ των οποίων η άμυνα κατά drones, η επιτήρηση συνόρων και οι ασπίδες αέρος και διαστήματος— που πρότεινε η Επιτροπή και ζήτησε να εγκριθούν έως το τέλος του έτους, να μην λάβουν το «πράσινο φως» από τους ηγέτες στη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών την Πέμπτη.

Ο Όρπο δήλωσε πάντως βέβαιος ότι η συζήτηση θα συνεχιστεί και εκεί.

Διαβάστε επίσης 

ΕΕ: Ράλι διετίας για τα συμβόλαια δικαιωμάτων εκπομπής άνθρακα – Αυξάνεται το κόστος ηλεκτροπαραγωγής

Pfizer: Πρόβλεψη για σταθερές πωλήσεις το 2026 – Με νέες εξαγορές ενισχύει την «φαρέτρα»

ΟΟΣΑ: Προβλέπεται αύξηση των επενδύσεων στην AI – Πώς συμβάλλει στην παγκόσμια Οικονομία