Αυτή είναι η ευρωπαϊκή πρωτεύουσα του χάους με το χειρότερο μποτιλιάρισμα

Ήταν 8:30 το πρωί και ο Valentin Mihai προσπαθούσε να μη δείξει την απελπισία του, καθώς περνούσε με το Volkswagen Golf του από το τεράστιο παλάτι του πρώην Ρουμάνου δικτάτορα Νικολάε Τσαουσέσκου, το μεγαλύτερο κτίριο στον πλανήτη μετά το Πεντάγωνο.

Το Βουκουρέστι ήταν καλυμμένο από μία απρόσμενη ελαφριά χιονόπτωση, αλλά αυτό δεν έκανε καμία διαφορά. «Αυτή τη στιγμή, με ή χωρίς χιόνι, έχει κίνηση», δήλωσε ο Mihai, οδηγός Uber. «Δεν έχω λόγια για να το περιγράψω».

Τρεις δεκαετίες μετά τον θάνατό του, η κληρονομιά της μεγαλομανίας του Τσαουσέσκου είναι ότι κατέστησε το Βουκουρέστι την πλέον μποτιλιαρισμένη πρωτεύουσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα τελευταία τρία χρόνια. Η πόλη υστερεί τουλάχιστον κατά μια δεκαετία έναντι των κύριων ευρωπαϊκών χωρών ως προς την αντιμετώπιση των πιο πιεστικών ζητημάτων – του κυκλοφοριακού και της ρύπανσης – που έχουν γίνει ένα βασικό κομμάτι της εκστρατείας πριν από τις τοπικές εκλογές.

Πουθενά στην Ευρώπη δεν υπήρξε ένας τόσο βάναυσος, χαοτικός δικτάτορας που να καθορίζει τον πολεοδομικό σχεδιασμό. Αυτό ακολουθήθηκε γρήγορα μια βαθιά ερωτική σχέση με το αυτοκίνητο. Προσθέστε σε αυτά και μια οικοδομική έκρηξη και εισροή ανθρώπων στο οικονομικό δυναμό της χώρας, και έχετε μια πόλη που ελάχιστα μετακινείται για αρκετές ώρες κάθε μέρα.

Το βάρος των αυτοκινήτων που φράζουν τους δρόμους του Βουκουρεστίου κάθε μέρα κλέβει από κάθε οδηγό εννέα ημέρες και 11 ώρες ζωής ανά έτος, που αντιστοιχεί στον χρόνο που χρειάζεται ο κύριος εξαγωγέας αυτοκινήτων της Ρουμανίας για να φτιάξει 15.600 αυτοκίνητα. Αυτό αυξάνει το κόστος για τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών παράδοσης, ταχυμεταφορών και ταξί, ενώ ο τρόπος ζωής του μποτιλιαρίσματος βλάπτει την υγεία και απειλεί να αποτρέψει τις επενδύσεις.

Ο αριθμός των ασθενειών του αναπνευστικού όπως το άσθμα έχει τριπλασιαστεί στο Βουκουρέστι τα τελευταία πέντε χρόνια, κυρίως λόγω της ρύπανσης από τα οχήματα, σύμφωνα με την Beatrice Mahler, διευθύντρια του Ινστιτούτου Πνευμονολογίας της πόλης.

Ο κολοσσός της τεχνολογίας Ericsson θα δυσκολευόταν να επιλέξει και πάλι το Βουκουρέστι για νέα γραφεία λόγω της κυκλοφοριακής συμφόρησης, σύμφωνα με τον επικεφαλής της σουηδικής εταιρείας στη Ρουμανία, Dragos Rebegea. «Έχουμε συναδέλφους που περνούν δύο με τρεις ώρες την ημέρα στην κίνηση», δήλωσε σε τοπικά ΜΜΕ. «Οι άνθρωποι πρέπει να έρχονται να δουλέψουν με θετική ενέργεια, όχι αφού έχουν κολλήσει στην κίνηση».

Ο δήμος του Βουκουρεστίου σκοπεύει να δαπανήσει φέτος 518 εκατομμύρια ευρώ για έργα βελτίωσης της κυκλοφορίας και καταπολέμησης της ρύπανσης, συμπεριλαμβανομένης της συντήρησης του υφιστάμενου οδικού δικτύου και επιδοτήσεων για τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Μετά την αγορά 400 λεωφορείων ντίζελ πριν από δύο χρόνια, σχεδιάζει τώρα να αγοράσει 130 υβριδικά λεωφορεία.

Υπάρχει επίσης μια προγραμματισμένη εισφορά, που αποκαλείται «φόρος οξυγόνου», για τα οχήματα που ρυπαίνουν περισσότερο. Αυτή επρόκειτο να τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου και έχει αναβληθεί, καθώς οι τοπικοί πολιτικοί εξετάζουν τον αντίκτυπο. Θα ίσχυε για περίπου το 13% των ιδιοκτητών αυτοκινήτων, οι οποίοι θα έπρεπε να πληρώνουν έως και 420 δολάρια ετησίως, ενώ ένα στα τέσσερα αυτοκίνητα θα απαγορευόταν εξ ολοκλήρου να μπει στο κέντρο της πόλης.

Η δήμαρχος Gabriela Firea , η οποία διεκδικεί την επανεκλογή της φέτος, υπερασπίστηκε τον φόρο, αν και έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας νέας αναβολής μετά από τις αρνητικές αντιδράσεις. Οι επικριτές της, όπως ο Ciprian Ciucu, μέλος του τοπικού συμβουλίου του Βουκουρεστίου και πιθανός αντίπαλός της, υποστηρίζουν ότι πρώτα πρέπει να αλλάξουν οι συμπεριφορές.

«Χωρίς επείγουσες λύσεις, διακινδυνεύουμε σοβαρά προβλήματα υγείας», δήλωσε ο Ciucu. «Μακροπρόθεσμα, οι άνθρωποι θα σηκωθούν και θα φύγουν, οι επενδυτές δεν θα έρχονται πια και το Βουκουρέστι θα καταλήξει πόλη-φάντασμα».

Από τη Βουδαπέστη έως τη Σόφια, η πιο ορατή επιρροή του κομμουνισμού στις μεταφορές είναι τα τραμ που πάντα διέσχιζαν τους δρόμους της πόλης. Η πιο συνήθης εικόνα στο Βουκουρέστι είναι μια θάλασσα από αυτοκίνητα, με τα λεωφορεία να παγιδεύονται στην κίνηση. Οι υπάρχουσες γραμμές του μετρό αντιπροσωπεύουν μόνο το 4% του δικτύου μεταφορών της πόλης και τα έργα επέκτασης καθυστερούν εδώ και 20 χρόνια.

Ο Τσαουσέσκου δεν έμοιαζε με κανέναν άλλο ηγέτη στο ανατολικό μπλοκ. Το καθεστώς του ήταν το πιο καταπιεστικό και η οικονομία της Ρουμανίας ήταν παγιδευμένη στα χρέη. Ξεκίνησε τεράστια κοσμοπολίτικα έργα όπως το Παλάτι του Λαού, το οποίο κυριαρχεί στο Βουκουρέστι, με τα μέσα μαζικής μεταφοράς στο περιθώριο.

Η χώρα εξήγαγε ό,τι μπορούσε για να πληρώσει το χρέος, οδηγώντας σε μεγάλες ελλείψεις και ακόμη και λιμοκτονία. Οι άνθρωποι έπρεπε να περιμένουν μεταξύ πέντε και επτά ετών πριν πάρουν το εμβληματικό αυτοκίνητο Dacia. Η βενζίνη διανεμόταν με κουπόνια.

Έπειτα ήρθε η επανάσταση του 1989 και η εκτέλεσή του. Από τότε, ο πληθυσμός του Βουκουρεστίου έχει διπλασιαστεί και ο αριθμός των αυτοκινήτων τριπλασιάστηκε, ένα σύμβολο κύρους σε μια χώρα που τα είχε στερηθεί. Η PricewaterhouseCoopers εκτιμά ότι ο αριθμός των αυτοκινήτων έφτασε τα 1,4 εκατομμύρια το 2018, περίπου ίσα με το μέγεθος του πληθυσμού της πόλης. Υπάρχει μία θέση στάθμευσης για κάθε πέντε αυτοκίνητα, σύμφωνα με την Uber.

«Το αυτοκίνητο είναι μέρος του προσωπικού brand των Ρουμάνων, είναι μια κοινωνική ταμπέλα», δήλωσε η Mihaela Rus, πρόεδρος του Συλλόγου Ψυχολογίας και Οδικής Ασφάλειας PsihoTrafiQ.

Εν τω μεταξύ, όσοι βγάζουν τα προς το ζην στους δρόμους του Βουκουρεστίου δεν περιμένουν ότι η συμφόρηση θα βελτιωθεί σύντομα. Ο μεγαλύτερος διαδικτυακός λιανοπωλητής της χώρας, η eMag, συγκαταλέγεται μεταξύ των εταιρειών που έχουν καταφύγει στη δημιουργία του δικού τους ηλεκτρονικού συστήματος χαρτογράφησης, το οποίο προειδοποιεί τους διανομείς για μεγάλα μποτιλιαρίσματα.

Η Uber εργάζεται με την ίδια τεχνολογία, συγκεντρώνοντας τα δικά της σημεία δεδομένων για να αντιμετωπίσει την πρόκληση, δήλωσε η τοπική διευθύντρια της πλατφόρμας , Nicoleta Schroeder.

«Υπάρχει μια τρελή ποσότητα αυτοκινήτων στο Βουκουρέστι», δήλωσε η Schroeder, η οποία ανέφερε ότι η οικογένειά της έχει μειώσει τώρα τον αριθμό των αυτοκινήτων που κατέχει από ένα άτομο ανά άτομο σε ένα συνολικά. «Όπως όλοι, σχεδιάζω τη ζωή μου γύρω από το κυκλοφοριακό».