Κρίση στο Κατάρ: Ο ρόλος των ΗΠΑ και οι Τζιχαντιστές

Οι εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα από την Δευτέρα, με την διακοπή όλων των διπλωματικών σχέσεων των χωρών του Κόλπου (Σαουδική Αραβία, Αίγυπτος, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Μπαχρέιν, Υεμένη) με το Κατάρ, έπεσαν σαν κεραυνός εν αιθρία. Η απόφαση και κίνηση του Ριάντ αλλά και ποιος ο ρόλος των ΗΠΑ στην κρίση του Κατάρ. 

Καθοριστικός παράγοντας στις εξελίξεις οι ΗΠΑ

Υπάρχει όμως περίπτωση να πήρε την απόφαση να δράσει μόνη της η Σαουδική Αραβία και το Ριάντ, σε ότι αφορά τις χώρες του Κόλπου και τη διακοπή σχέσεων με το Κατάρ; Κάτι τέτοιο φαντάζει δύσκολο και γίνονται ήδη εικασίες ότι πίσω από όλο αυτό βρίσκονται οι ΗΠΑ.

Ας μην ξεχνάει κανείς ότι λίγες μέρες πριν, εκεί βρέθηκε ο Ντόναλντ Τραμπ.  Όσο βρέθηκε εκεί ο πλανητάρχης, το Ριάντ δεσμεύτηκε για συμβόλαια συνολικού ύψους 350 δις. δολαρίων κυρίως για την αγορά αμερικανικών οπλικών συστημάτων. Έτσι, ασκούν ισχυρή επιρροή στον πολιτικό τομέα των ΗΠΑ.

Πάντως, παρά τις γενικές εντάσεις που επικρατούν μεταξύ των χωρών, για τους δικούς της λόγους η καθεμία, η πλευρά της Ουάσινγκτον προτιμά την επίλυση των διαφορών ειρηνικά, με διάλογο, για να μην εμπλακούν και οι Αμερικάνοι ενδιάμεσα.

 Στις χώρες του Κόλπου και συγκεκριμένα στην Αλ Ουντέιντ του Κατάρ, υπάρχουν αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις αλλά και το κέντρο επιχειρήσεων της αμερικανικής στρατιωτικής Κεντρικής Διοίκησης (CENTCOM), όπου ξεκινούν οι περισσότερες “επιθέσεις” κατά του ISIS. Οι “New York Times”, όμως, αναφέρουν ότι είναι πολύ πιθανό με όλα αυτά τα συμβάντα, να κλονιστεί η συμμαχία κατά του ISIS, που οι ΗΠΑ είναι πρωτοστάτες, όπως και η σχέση Κατάρ-Ιράν, προκαλώντας σοβαρό πρόβλημα στην Τεχεράνη.

Γενικά, είναι σχεδόν σίγουρο ότι το Κατάρ θα αντιμετωπίσει αρκετά προβλήματα σε πολλούς τομείς, μπορεί όμως να τα αντιμετωπίσει. Φυσικά, θα παίξει τεράστιο ρόλο η στάση των ΗΠΑ.

Μετά και την στάση των υπολοίπων πέντε του Κόλπου, που προκαλεί συνέπειες στις ΗΠΑ, γεννάται η εξής απορία: Ήξερε ο Τραμπ τα σχέδια τους; Αν ήξερε, γιατί δεν προσπάθησε να μεταπείσει το σκεπτικό των χωρών προκειμένου να μην διασπαστεί καμία σχέση και να μην διακοπεί καμία συνεργασία.

Τι οδήγησε στο σκεπτικό των πέντε του Κόλπου

Οι FT, αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι η Ντόχα πλήρωσε 1 δισ. δολάρια σε τζιχαντιστές, προκειμένου να απελευθερωθεί η βασιλική οικογένεια, που έπεσε θύμα απαγωγής στο Ιράκ, κατά τη διάρκεια ταξιδιού αναψυχής για κυνήγι. Η κίνηση αυτή, εξόργισε τις υπόλοιπες χώρες του Κόλπου και ο κύβος ερρίφθη. Διακοπή των σχέσεων των χωρών αυτών με το Κατάρ.

Πώς χρηματοδότησε η Ντόχα τους τζιχαντιστές

Η εφημερίδα επιμένει, τονίζοντας πως τα χρήματα δόθηκαν σε ομάδα σχετική με την Αλ-Κάιντα, στη Συρία, όπως και σε ιρανούς αξιωματούχους ασφαλείας, για να απελευθερωθούν οι όμηροι, σε μία συμφωνία που “έκλεισε” τον Απρίλιο και που προκάλεσε την οργή των γειτόνων της χώρας.

Άμεση ήταν η παραδοχή του δημοσιεύματος και από κυβερνητικό πρόσωπο της χώρας, παρά την αποφυγή απάντησης από την πρωτεύουσα Ντόχα, δίχως όμως να γνωρίζει τα ποσά που δόθηκαν ακριβώς.

Υψηλόβαθμο μέλος της συριακής αντιπολίτευσης, σχολιάζει: «Εάν θέλει κανείς να μάθει πώς το Κατάρ χρηματοδοτεί τους τζιχαντιστές ας ρίξει μια ματιά στην παραπάνω συμφωνία για τους ομήρους. Αυτή η συμφωνία δεν είναι η πρώτη. Έχουν γίνει πολλές από την έναρξη του πολέμου».

Οι FT, κατάφεραν, μιλώντας με μέλη από την κυβέρνηση του Κατάρ, τρεις στρατιωτικούς ηγέτες του Ιρακ και δύο άτομα από την αντιπολίτευση στη Συρία, να μάθουν και περισσότερες λεπτομέρειες αναφορικά με την κατανομή του ποσού στους τζιχαντιστές.

Συγκεκριμένα, δόθηκαν περίπου 700 εκ. σε ιρανούς και σιιτικές παραστρατιωτικές οργανώσεις που υποστηρίζουν και άλλα 200-300 εκ. σε ισλαμικές ομάδες στη Συρία. Μία εξ’ αυτών, εν ονόματι “Tahrir al-Sham”, έχει στενές επαφές με την Αλ-Κάιντα. Αυτά, δείχνουν το πως χρησιμοποίησε η Ντόχα τα λύτρα, για να δώσει χρήματα στους τζιχαντιστές. Όμως, οι γείτονες, κατηγορούν την χώρα και για χρηματοδότηση του Ιράν, κάτι που δεν τους αρέσει, καθώς θεωρείται υπαίτιο για τις κρίσεις της περιοχής.

Πώς σχολιάζουν οι ειδικοί τις εξελίξεις

Για το σκεπτικό και τις τακτικές των ΗΠΑ αλλά και τα τεκταινόμενα, την γνώμη τους λένε τέσσερις ειδικοί αναλυτές:

Jean-Marc Rickli, επικεφαλής του Geneve Centre For Security Policy, στον Reuters: «Υπάρχει τώρα μια αλλάγή στη ισορροπία ισχύος στον Κόλπο λόγω του νέου προέδρου των ΗΠΑ. Ο Τραμπ αντιτίθεται σφοδρά στο πολιτικό Ισλάμ και το Ιράν. Είναι απολύτως ευθυγραμμισμένος με το Αμπού Ντάμπι και το Ριάντ, που επίσης δεν επιθυμούν κανέναν συμβιβασμό ούτε με το Ιράν, ούτε με το πολιτικό Ισλάμ που προωθεί η Μουσουλμανική Αδελφότητα».

Kristian Ulrichsen, ειδικός στις χώρες του Κόλπου και αναλυτής στο Baker Institute: «Εάν για οποιοδήποτε λόγο ο εναέριος χώρος ή τα σύνορα του Κατάρ κλείσουν για κάποιο διάστημα, αυτό θα έχει σοβαρές συνέπειες στο εάν θα μπορέσει να αντεπεξέλει στις υποχρεώσεις της που αφορούν τη διοργάνωση του Παγκόσμιου Κυπέλου το 2022. Όπως δείχνουν τα πράγματα, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ένιωσαν ενδυμαμωμένοι με την ευθυγράμμιση των συμφερόντων τους στην περιοχή -εκείνων που αφορούν το Ιράν και τον Ισλαμισμό- με τη διοίκηση του Τραμπ.

Απόστολος Μπάντης από την Commerzbank του Ντουμπάι, στο Bloomberg: «Η παρούσα κρίση μοιάζει να είναι πολύ πιο σοβαρή αφού συνοδεύεται από κυρώσεις που σχετίζονται με τις μεταφορές και το εμπόριο. Είναι πολύ πιθανόν να διαρκέσει και πολύ περισσότερο από τις προηγούμενες φορές που είχαμε παρόμοιες καταστάσεις. Το γεγονός όμως ότι το Κατάρ απομονώθηκε και στο παρελθόν από τους γείτονές τους δίνει την αίσθηση ότι τελικώς η κρίση θα περιοριστεί».

Victor Szabo, οικονομικός αναλυτής στο Aberdeen Asset Management Plc: «Δεν είναι η πρώτη φορά που υπάρχουν διπλωματικά προβλήματα. Παρότι πρόκειται για μια κακή εξέλιξη για την οικονομία, τα πράγματα δεν είναι τραγικά. Το Κατάρ δεν είναι άλλωστε τόσο ένας μεγάλος τουριστικός προορισμός όσο ένα οικονομικό κέντρο».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: Ραγδαίες εξελίξεις με το Κατάρ: Το Ιράν καλεί σε διάλογο

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Κατάρ: Οι αεροπορικές εταιρείες Etihad, Emirates, flydubai, Saudia διακόπτουν τις πτήσεις τους προς τη χώρα

ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ: Το Ριάντ και οι χώρες – σύμμαχοι του διακόπτουν τις σχέσεις με το Κατάρ λόγω τρομοκρατίας