Ηλίας Μπίσιας: Έχετε καταθέσεις σε ξένες τράπεζες; τι θα ισχύσει από τις αρχές του 2017

Όπως είναι ήδη γνωστό, η έλευση του νέου έτους εγκαινιάζει μια ιστορική εποχή στα διασυνοριακά τραπεζικά δρώμενα και τις τραπεζικές καταθέσεις . Από την 01.01.2017 το τραπεζικό απόρρητο των ιδιωτικών καταθέσεων και η ανταλλαγή πληροφοριών φορολογικού χαρακτήρα μεταξύ των κρατών αποκτούν μια εντελώς πρωτόγνωρη διάσταση στα διεθνή τραπεζικά χρονικά της μεταπολεμικής περιόδου.

Με γνώμονα την πάταξη της διεθνούς φοροδιαφυγής και την επικράτηση της φορολογικής διαφάνειας, 100 κράτη, συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών της Ε.Ε., συμφώνησαν με πρωτοβουλία του ΟΟΣΑ να ανταλάσσουν αυτόματα από το 2017 και εφεξής σε ετήσια βάση πληροφορίες για όλους ανεξαιρέτως τους τραπεζικούς λογαριασμούς που τηρούνται στα τραπεζικά ιδρύματα των χωρών τους.

Σύμφωνα με το υφιστάμενο νομικό πλάισιο και υπό την νεοεισαχθείσα έννοια της «Αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών» (Automatic exchange of Information, AEOI / Automatischer Informationsaustausch, AIA), καταργείται και «ενταφιάζεται» ανεπιστρεπτί η έννοια του παραδοσιακού τραπεζικού απορρήτου και η ιδιωτικότητα των διασυνοριακών καταθέσεων. Με την αυτόματη διασυνοριακή ανταλλαγή πληροφοριών, δηλ. χωρίς πλέον να απαιτείται σχετικό αίτημα διοικητικής συνδρομής ή συναίνεση του θιγόμενου καταθέτη, εισάγεται σε διεθνές επίπεδο η καινοτομία της αυτόματης, ετήσιας ενημέρωσης των αρμοδίων φορολογικών αρχών των 100 συμβαλλομένων κρατών για τις εκάστοτε καταθέσεις των πολιτών τους.

Η υποχώρηση της προστασίας της ιδιωτικής σφαίρας και γενικότερα των προσωπικών δεδομένων, με την οποία συνδεόταν μέχρι σήμερα η έννομη προστασία του τραπεζικού απορρήτου, έναντι της προστασίας των συμφερόντων του δημοσίου συμφέροντος και ειδικότερα της πάταξης της φοροδιαφυγής, στο όνομα των οποίων συντελείται η επικείμενη «Αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών», αποτελεί  πλέον γεγονός.

Το αν σήμερα συμφωνούμε απόλυτα σε δικαιοπολιτικό επίπεδο με την εξέλιξη αυτή, δεν έχει καμία ιδιαίτερη σημασία. Αλλωστε, ειδικά στη χώρα μας, η οποία βρίσκεται τα τελευταία χρόνια σε «κατάσταση εκτάκτου οικονομικής ανάγκης» και υποφέρει από οικονομική δυσπραγία, διαφθορά και αδιαφάνεια, η στάθμιση συμφερόντων ανάμεσα στην ιδιωτικότητα των καταθέσεων και το δημόσιο συμφέρον, οδηγεί αβίαστα – παρά τις όποιες επιφυλάξεις – υπέρ του τελευταίου.

Το παρόν άρθρο θα περιοριστεί ακολούθως σε μία συνοπτική ενημέρωση περί του τι ακριβώς αναμένεται για όσους έχουν υπό οποιαδήποτε ιδιότητα καταθέσεις στο εξωτερικό και είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδος.

1. Ανταλλαγή πληροφοριών από το 2017 κ΄ 2018

Με εξαίρεση την Ελβετία, την Αυστρία, το Μονακό, το Χόνγκ Κόνγκ (Κίνα), τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Σιγκαπούρη, την Τουρκία και άλλες 40 περίπου χώρες, οι οποίες συμφώνησαν να ξεκινήσουν την αυτόματη ανταλλαγή το 2018, όλες οι υπόλοιπες 54 χώρες θα ανταλλάξον στοιχεία το 2017 (βλ. αναλυτικό πίνακα των συμβαλλομένων κρατών στο http://www.oecd.org/tax/automatic-exchange/commitment-and-monitoring-process/AEOI-commitments.pdf)

2.1 Κοινοποίηση πληροφοριών το 2017 / Παραδείγματα

Αυτό σημαίνει πρακτικά, ότι τα στοιχεία των τραπεζικών λογαριασμών κατοίκων Ελλάδος που τηρούνται την 01.01.2016 π.χ. στην Μ. Βρετανία, την Κύπρο ή το Λουξεμβούργο θα κοινοποιηθούν στις ελληνικές αρχές σύμφωνα με τα υφιστάμενα δεδομένα μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2017.

2.2 Κοινοποίηση πληροφοριών το 2018 / Παραδείγματα

Περαιτέρω, στοιχεία λογαριασμων που τηρούνται λ.χ. στην Ελβετία, Σιγκαπούρη, ή στο Χόνγκ Κόνγκ θα σταλούν στην Ελλάδα μέσα στο 2018 με όσους λογαριασμούς υφίστανται στις εν λόγω χώρες την 01.01.2017.

3. Περιεχόμενο Πληροφορίας τραπεζικού λογαριασμού φυσικών ή νομικών προσώπων

Σύμφωνα με τα συμφωνηθέντα (Common Reporting Standard – CRS), η πληροφορία που θα διαβιβάζεται αυτομάτως στις αρχές για κάθε τραπεζικό λογαριασμό φυσικού ή νομικού προσώπου σε ετήσια βάση, θα εμπεριέχει:

• Ονοματεπώνυμο πραγματικού δικαιούχου/ δικαιούχων/συνδικαιούχων (beneficial owner), ημερομηνία γεννήσεως, Διεύθυνση κατοικίας, αριθμός Φορολογικού Μητρώου
• Αριθμό λογαριασμού και επωνυμία Τραπεζικού Ιδρύματος αλλοδαπής όπου τηρείται ο λογαριασμός
• Αξία αποτίμησης χαρτοφυλακίου την 31.12. εκάστου έτους
• Αποδόσεις χαρτοφυλακίου, συμπεριλαμβανομένων πάσης φύσεως τόκων, μερισμάτων κλπ. καθώς και των κερδών από την εκποίηση αξιογράφων και έτερων τραπεζικών προιόντων.

Το μεγάλο μυστικό

Επισημαίνεται διευκρινιστικά ότι στην υποχρέωση κοινοποίησης των προαναφερομένων στοιχείων υπάγονται και όλοι οι εταιρικοί λογαριασμοί που τηρούνται στο όνομα νομικών προσώπων και λοιπών μορφωμάτων (π.χ. Ιδρύματα, Trust), εφόσον ο πραγματικός δικαιούχος (beneficial owner) που έχει δηλωθεί ενώπιον της Τράπεζας είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος. Εάν είναι Έλληνας αλλά φορολογικός κάτοικος εξωτερικού δεν δηλώνεται απολύτως τίποτα.

4. Εφαρμογή του μέτρου στην Ελλάδα

Το γεγονός ότι το νέο σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών δεν έχει προηγούμενο, μας απαγορεύει επί του παρόντος την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων και την ακριβή πρόγνωση της αποτελεσματικότητας και ωφελιμότητας του μέτρου για το ελληνικό δημόσιο. Αδιαμφισβήτητα όμως αποτελεί αντικειμενικώς μία μοναδική ευκαιρία άμεσης ορθολογικής ρύθμισης όλων των φορολογικών υποθέσεων που σχετίζονται με τραπεζικούς λογαριασμούς στην αλλοδαπή.

Αξίζει στο σημείο αυτό να αναφερθεί συναφώς, ότι η οικειοθελής ρύθμιση αδήλωτων καταθέσεων στη Γερμανία (Selbstanzeige) επιβαρύνεται σήμερα με συντελεστές από 0 – 25% και θεωρείται διεθνώς ένα επιτυχημένο παράδειγμα ορθολογικής ρύθμισης, στην οποία υπήχθησαν χιλιάδες Γερμανοί πολίτες εισφέροντας τεράστια έσοδα στα δημόσια ταμεία του κράτους τους. Εναπόκειται κατά συνέπεια στην πολιτική βούληση των κρατούντων και συγκεκριμένα στη σχετική νομοθετική ρύθμιση, το κατά πόσο η εν λόγω τακτοποίηση των σχετικών υποθέσεων στην Ελλάδα θα έχει ανάλογο θετικό αποτέλεσμα και για τις δύο θιγόμενες πλευρές.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: Άντζυ Μητροπούλου: Έχετε καταθέσεις, ΑΦΜ η εταιρία στην Βουλγαρία; Διαβάστε πώς θα σας πιάσει η εφορία από τις αρχές του 2017

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ραγδαίες εξελίξεις: Η Ελβετία έδωσε ομαδικά τα ονόματα καταθετών της UBS. Τι λέει ο νομικός Η. Μπίσιας

ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ: Καιρός: Ραγδαία επιδείνωση με πολικές θερμοκρασίες – Χιόνια στην Αθήνα