Τι μάθαμε από τη Διάσκεψη του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή;

Είναι η εποχή του χρόνου που γιορτάζουμε τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή, η οποία φέτος έφτασε σε ένα θαυμάσιο ορόσημο: το ασημένιο ιωβηλαίο της (COP25).

Η διάσκεψη οργανώθηκε και φιλοξενήθηκε από τις κυβερνήσεις της Ισπανίας και της Χιλής. Και οι δύο χώρες διαθέτουν εξαιρετικούς πόρους για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και εκμεταλλεύονται την ευκαιρία να αναπτύξουν τα ανανεώσιμα χαρτοφυλάκιά τους κατά τις επόμενες δεκαετίες.

Το κορυφαίο σημείο της διάσκεψης ήταν η παρουσία της Γκρέτα Τούνμπεργκ, η οποία έστειλε ένα ισχυρό μήνυμα διασχίζοντας τον Ατλαντικό για δεύτερη φορά σε λιγότερους από τρεις μήνες με ένα μικρό σκάφος. Ήθελε να κάνει την φωνή της να ακουστεί δυνατά και καθαρά στους υπεύθυνους για τη χάραξη πολιτικής και να τους πει ότι οι συνηθισμένες διαδικασίες δεν είναι ο δρόμος προς τα εμπρός. Δεν είναι πλέον κλιματική αλλαγή, αλλά μια κλιματική έκτακτη ανάγκη και είναι καιρός για δράση.

Δεν είναι ασυνήθιστο να ακούμε διαμαρτυρίες σχετικά με τις επιδοτήσεις που παρέχονται στην ανανεώσιμη ενέργεια, αλλά όταν βλέπουμε τους αριθμούς είναι αντίστροφα. Πρέπει να σταματήσουμε να χρηματοδοτούμε τα ορυκτά καύσιμα, παύοντας τις επιδοτήσεις τους και διακόπτοντας τη χρηματοδότησή τους. Αυτό είναι ένα από τα πιο κρίσιμα μέτρα για το κλίμα που μπορούμε να λάβουμε. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πρέπει να υποκαταστήσουν την ενέργεια που βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα. Οι πρώτες είναι ήδη κερδοφόρες και έχουν πολύ χαμηλότερο κόστος από ό,τι τα ορυκτά καύσιμα, και επιπλέον οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πέρυσι δημιούργησαν περισσότερες θέσεις εργασίας από οποιοδήποτε άλλο τμήμα του ενεργειακού τομέα.

Η COP25 ήταν μια ευκαιρία να σημειώσουμε σοβαρή πρόοδο και να καθορίσουμε φιλόδοξα ορόσημα που μπορούν να εκτελεστούν με ταχύτητα. Η αυξανόμενη συγκέντρωση των αερίων θερμοκηπίου, τα οποία έχουν φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ, υποδηλώνει ότι οι μελλοντικές γενιές θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τις καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης μας, όπως η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, οι όλο και πιο απρόβλεπτες και σκληρές καιρικές συνθήκες, η αύξηση στις παγκόσμιες θερμοκρασίες, η όξινη βροχή, η μόλυνση των ωκεανών και οι διαταραχές στα οικοσυστήματα. Για να αντιμετωπιστούν αυτά τα αφηγήματα, πρέπει να δημιουργήσουμε αποτελεσματική ώθηση για την επίτευξη των στόχων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, έτσι ώστε οι εκπρόσωποι που συγκεντρώθηκαν στη COP25 να μπορέσουν να εγκρίνουν τη συμφωνία των Παρισίων (που συμφωνήθηκε στην COP22). Η ανανεώσιμη ενέργεια θα διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στη διαδικασία οικολογικής μετάβασης και θα μας επιτρέψει να επιτύχουμε κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050.

Παρόλο που η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εξακολουθεί να δημιουργεί ορισμένες προκλήσεις, η υλοποίησή τους είναι βιώσιμη και θα αποτελέσει τεράστια ευκαιρία όχι μόνο για τον πλανήτη και την υγεία των κατοίκων του, αλλά και ως προς τον κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπο και τη βιομηχανική ανάπτυξη. Για παράδειγμα, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η οποία συνδέεται με την αλλαγή του κλίματος, σκοτώνει 7 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο και αποτελεί απειλή για την ανθρώπινη υγεία και ασφάλεια. Την τελευταία δεκαετία παρατηρήθηκε μια άνευ προηγουμένου εμφάνιση ακραίων καιρικών συνθηκών και αύξηση των θερμοκρασιών. Η μέση παγκόσμια άνοδος της στάθμης της θάλασσας το 2019 ήταν η υψηλότερη από τότε που ξεκίνησαν οι καταγραφές το 1993 και περίπου 20 εκατομμύρια άνθρωποι εκτοπίστηκαν το 2019 λόγω γεγονότων σχετικών με τις καιρικές συνθήκες. Πρόσφατα, 200.000 άνθρωποι χρειάστηκε να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στις Φιλιππίνες λόγω του τυφώνα Kammuri.

Κατά την περυσινή COP24, δεν επετεύχθη συναίνεση σχετικά με το άρθρο 6 της συμφωνίας των Παρισίων, το οποίο διευκρινίζει τους κανόνες για τις αγορές άνθρακα και άλλες μορφές διεθνούς συνεργασίας. Θα πρέπει να υπάρξει έκκληση να διακινούνται οι εκπομπές σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του Κιότο για την αντιστάθμιση των εκπομπών από τις ανεπτυγμένες χώρες.

Οι παγκόσμιες εκπομπές CO2 αυξήθηκαν κατά 0,6% σε 37 δισεκατομμύρια τόνους το 2019. Υπήρξε επιβράδυνση της αύξησης των εκπομπών – αλλά αυτό δεν αρκεί. Οι εκπομπές πρέπει να μειωθούν στο παγκόσμιο καθαρό μηδέν μέχρι το 2050 για την επίτευξη της ουδετερότητας του άνθρακα. Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του 1,5 βαθμού Κελσίου της συμφωνίας του Παρισιού, οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου πρέπει να μειωθούν κατά 7,6% ετησίως μεταξύ του 2020 και του 2030. Μέχρι στιγμής, η διεθνής δέσμευση για την επίτευξη αυτών των στόχων έχει υπάρξει εντελώς ανεπαρκής. Οι κυβερνήσεις πρόκειται να αναθεωρήσουν τις υποσχέσεις τους για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σύμφωνα με την τελευταία ανακάλυψη, έτσι ώστε να μπορεί να δοθεί το στίγμα για το μέλλον του κόσμου.

Οι εθνικές συνεισφορές είναι επί του παρόντος ανεπαρκείς και αν δεν υιοθετήσουμε μια πιο τολμηρή πορεία, η άνοδος των παγκόσμιων θερμοκρασιών μέχρι το τέλος αυτού του αιώνα θα είναι καταστροφική για την ανθρωπότητα και θα μπορούσε να απειλήσει ακόμη και την ύπαρξή μας σε αυτόν τον πλανήτη. Προκειμένου να διατηρηθεί η κλιματική αλλαγή εντός εύλογων ορίων, οι χώρες θα πρέπει να περιορίσουν την αύξηση των παγκόσμιων θερμοκρασιών σε 1,5 βαθμό Κελσίου, να επιτύχουν ουδετερότητα ως προς τον άνθρακα έως το 2050 και να μειώσουν τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κατά 45% από τα επίπεδα του 2010 έως το 2030.

Βασικά σημεία από τη COP 25:

• Δεν είναι πλέον κλιματική κρίση. Είναι μια κλιματική κατάσταση έκτακτης ανάγκης
• Υπήρξε μια σαφής επίδειξη αυξημένων φιλοδοξιών και δεσμεύσεων που δείχνουν υπευθυνότητα και ηγετικές ικανότητες μεταξύ των εκπροσώπων για την ουδετερότητα του άνθρακα
• Υπήρξε μια ξεκάθαρη δράση μεταξύ των ενδιαφερομένων φορέων – κυβερνήσεων, επιχειρήσεων και κοινωνίας των πολιτών – και η συμβολή τους είναι ζωτικής σημασίας για την προώθηση του μετασχηματισμού που χρειαζόμαστε
• Έως το 2020, τα κράτη πρέπει να υποβάλουν επικαιροποιημένα εθνικά σχέδια δράσης για το κλίμα, που θα αναφέρονται ως εθνικά αποφασισμένες συνεισφορές
• Οι αντιπρόσωποι δεσμεύονται να μειώσουν την άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας σε 1,5 βαθμό Κελσίου, να επιτύχουν την ουδετερότητα του άνθρακα μέχρι το 2050 και να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 45%.

Όπως είπε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, António Guterres, για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης χρειαζόμαστε μια γρήγορη και βαθιά αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο δουλεύουμε, τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε ενέργεια, τον τρόπο οικοδόμησης των πόλεων, τον τρόπο με τον οποίο κινούμαστε και το πώς ταΐζουμε τον κόσμο. Η COP25 υπογράμμισε την ανάγκη να επικεντρωθούμε στους τρεις πυλώνες της προσαρμογής, του μετριασμού και των μέσων υλοποίησης και να οικοδομήσουμε ένα καθαρότερο, υγιέστερο και πιο ευνοϊκό για την ευημερία μέλλον. Οι κυβερνήσεις και οι ηγέτες επιχειρήσεων πρέπει να βρίσκονται στο ίδιο μήκος κύματος. Αμφότεροι πρέπει να ενισχύσουν τη βούλησή τους να επιτύχουν καθαρά μηδενικές εκπομπές CO2 και να αποτρέψουν με ασφάλεια τον κόσμο από το να ζεσταθεί πάνω από 1,5 βαθμό Κελσίου.

Οι εκπομπές οπουδήποτε αποτελούν απειλή για την ανθρωπότητα παντού και πρέπει να κάνουμε τολμηρές ενέργειες για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής.