Πόσο θα στοίχιζε η άμυνα της ΕΕ χωρίς τη βοήθεια των ΗΠΑ;

Το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών διεξήγαγε μια ανεξάρτητη, υψηλού επιπέδου αξιολόγηση ελεύθερου κώδικα για το πώς θα έμοιαζε η άμυνα της Ευρώπης και των ευρωπαϊκών συμφερόντων αν οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν εγκαταλείψει το ΝΑΤΟ και δεν συνεισέφεραν στρατιωτικά.

Η μελέτη εφαρμόζει την ανάλυση σεναρίων – με σενάρια που τοποθετούνται στις αρχές της δεκαετίας του 2020 – για να δημιουργήσει ανάγκες στρατιωτικών δυνάμεων και αξιολογεί την ικανότητα των ευρωπαϊκών κρατών μελών του ΝΑΤΟ να ικανοποιήσουν αυτές τις ανάγκες με βάση τα στοιχεία της ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων IISS Military Balance Plus. Το κόστος της κάλυψης των ελλείψεων δυνατοτήτων που διαπιστώνονται μέσω της απόκτησης εξοπλισμού έχει εκτιμηθεί.

Στόχος της μελέτης είναι να καταστεί δυνατός ο πολιτικός διάλογος σε βάθος τόσο στην Ευρώπη όσο και σε ένα διατλαντικό περιβάλλον. Η μελέτη δεν αποσκοπεί ρητά στο να προβλέψει μελλοντικές συγκρούσεις, ούτε τις προθέσεις οποιουδήποτε εμπλεκόμενου παράγοντα. Ούτε επιθυμεί να προτείνει μια συγκεκριμένη πορεία δράσης που πρέπει να ακολουθηθεί από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις του ΝΑΤΟ.

Παγκόσμιες θαλάσσιες γραμμές

Το πρώτο σενάριο που εξετάστηκε αφορά στην προστασία των παγκόσμιων θαλάσσιων γραμμών επικοινωνίας (SLOC). Σε αυτό το σενάριο, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αποσυρθεί από το ΝΑΤΟ και έχουν επίσης εγκαταλείψει το ρόλο τους να παρέχουν παγκόσμια θαλάσσια παρουσία και προστασία, όχι μόνο για το δικό τους εθνικό συμφέρον, αλλά και ως διεθνές δημόσιο αγαθό.

Συνεπώς, οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να επιτύχουν και να διατηρήσουν ένα σταθερό περιβάλλον θαλάσσιας ασφάλειας στα ευρωπαϊκά ύδατα και πέρα από αυτά, να επιτρέψουν την ελεύθερη ροή του διεθνούς ναυτιλιακού εμπορίου και να προστατεύσουν την παγκόσμια ναυτιλιακή υποδομή. Η IISS εκτιμά ότι τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ θα πρέπει να επενδύσουν μεταξύ 94 δισεκατομμυρίων δολαρίων και 110 δισεκατομμυρίων δολαρίων για να καλύψουν τα ελλείμματα δυνατοτήτων που δημιουργούνται από αυτό το σενάριο.

Το δεύτερο σενάριο αφορά στην υπεράσπιση της ευρωπαϊκής επικράτειας του ΝΑΤΟ ενάντια σε στρατιωτική επίθεση σε επίπεδο κράτους. Σε αυτό το σενάριο, οι εντάσεις μεταξύ της Ρωσίας και των μελών του ΝΑΤΟ Λιθουανία και Πολωνία κλιμακώνονται σε πόλεμο μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ.

Αυτός ο πόλεμος καταλήγει στη ρωσική εισβολή στη Λιθουανία και σε κάποια πολωνικά εδάφη. Επικαλούμενα το άρθρο V, τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ κατευθύνουν τον Ανώτατο Συμμαχικό Διοικητή της Ευρώπης (SACEUR) ώστε να σχεδιάσει την επιχείρηση «Ανατολική Ασπίδα» για να καθησυχάσουν την Εσθονία, τη Λετονία και την Πολωνία και άλλα μέλη της πρώτης γραμμής του ΝΑΤΟ, αποτρέποντας την περαιτέρω ρωσική επιθετικότητα. Το ευρωπαϊκό ΝΑΤΟ ακόμα προετοιμάζει και συγκεντρώνει δυνάμεις για την επιχείρηση «Ανατολική Θύελλα», μια στρατιωτική επιχείρηση για την αποκατάσταση της κυριαρχίας του πολωνικού και του λιθουανικού κράτους στην επικράτειά τους.

Η IISS εκτιμά ότι τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ θα πρέπει να επενδύσουν μεταξύ 288 δισ. δολαρίων και 357 δισ. δολαρίων για να καλύψουν τα ελλείμματα των δυνατοτήτων που δημιουργούνται από αυτό το σενάριο. Αυτές οι επενδύσεις θα δημιουργήσουν ένα επίπεδο δύναμης του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη που θα του επέτρεπε να επικρατήσει σε έναν περιορισμένο περιφερειακό πόλεμο στην Ευρώπη εναντίον ενός ομότιμου αντιπάλου. Η αξιολόγηση δεν καλύπτει έναν ηπειρωτικό πόλεμο πλήρους κλίμακας στην Ευρώπη.

Πέρα από τον εντοπισμό ελλείψεων στις δυνατότητες, η μελέτη υπογραμμίζει την κεντρική θέση της Δομής Διοίκησης του ΝΑΤΟ. Χωρίς αυτήν, δεν φαίνεται εφικτό σε αυτό το σημείο για τους Ευρωπαίους να επιχειρήσουν να διεξάγουν απαιτητικές δράσεις όπως αυτές που εξετάζονται στο παρόν έγγραφο. Μια άλλη συνέπεια αυτής της έρευνας είναι η διαρκής σημασία των ΗΠΑ σε στρατιωτικούς όρους για την υπεράσπιση της Ευρώπης.

Reality check

Αυτή η μελέτη παρέχει ένα reality check για τον εν εξελίξει διάλογο για την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία. Τα ευρήματά της υπογραμμίζουν ότι θα ήταν χρήσιμο να επικεντρωθεί αυτή η συζήτηση στις δυνατότητες αντιμετώπισης των απειλών κατά της ευρωπαϊκής ασφάλειας και όχι στα θεσμικά. Αν ήταν διαθέσιμη η χρηματοδότηση για την κάλυψη των ελλείψεων, η IISS εκτιμά ότι η ανακεφαλαιοποίηση σε όλους τους στρατιωτικούς τομείς θα διαρκέσει έως και 20 χρόνια, με κάποια σημαντική πρόοδο περίπου στα 10 και 15 χρόνια.

Οι λόγοι είναι η περιορισμένη παραγωγική ικανότητα. ο χρόνος που χρειάζεται για να αποφασιστούν και στη συνέχεια να παραχθούν οι εξοπλισμοί και τα όπλα, οι ανάγκες πρόσληψης και κατάρτισης, και ο χρόνος που χρειάζεται για να φτάσουν οι νέες μονάδες σε επιχειρησιακή ικανότητα.
Ως μέλος του ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ παρέχουν μια σημαντική δεξαμενή δυνατοτήτων από την οποία οι διοικητές των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ μπορούν και θα αντλήσουν σε μια κρίση. Ορισμένες από τις δυνατότητες που παρέχουν οι αμερικανικές δυνάμεις, όπως ο εφοδιασμός και η υποστήριξη χερσαίων δυνάμεων, μπορεί να είναι σχετικά απλό, αν όχι φθηνό, να αντικατασταθούν.

Ωστόσο, άλλες είναι σχεδόν μοναδικές στις ΗΠΑ και θα ήταν δύσκολο να υποκατασταθούν.