Χρειάστηκε σχεδόν 200 χρόνια για να κατασκευαστεί και ήταν το ψηλότερο κτίριο στο Παρίσι για περισσότερα από 500 χρόνια. Αλλά μέσα σε λίγες ώρες, η πυρκαγιά κατέστρεψε τον ιστορικό καθεδρικό ναό της Notre-Dame, που τώρα χρειάζεται εκτεταμένες και δαπανηρές επισκευές.
Η εξασφάλιση των κονδυλίων σύντομα φάνηκε ότι δεν θα αποτελούσε πρόβλημα. Εντός 10 ημερών από τη φωτιά, οι δωρεές για την αναστήλωση της Notre-Dame είχαν φτάσει τα 835 εκατομμύρια δολάρια – πολύ περισσότερα από όσα το έργο πιθανόν να κοστίσει στην πραγματικότητα.
Αλλά ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουήλ Μακρόν υποσχέθηκε να αποκαταστήσει το εμβληματικό παρισινό κτίριο στην προηγούμενη δόξα του – «πιο όμορφο από πριν» – μέσα σε μόλις πέντε χρόνια. Αυτό είναι ένα μεγάλο εγχείρημα και θα απαιτήσει έναν τεράστιο όγκο καινοτόμων εργασιών που πρέπει να γίνουν με μεγάλη ταχύτητα, επιταχύνοντας διαδικασίες που οι αρχικοί κατασκευαστές χρειάστηκαν γενιές ολόκληρες για να ολοκληρώσουν.
Νέα εργαλεία για την ανοικοδόμηση του παρελθόντος
Η ξύλινη οροφή του καθεδρικού ναού ήταν ίσως το μεγαλύτερο θύμα της φωτιάς, που ξέσπασε λίγο πριν τις 19:00 στις 16 Απριλίου. Ένα άλλο θύμα ήταν το «βέλος», το οποίο προστέθηκε κατά την ανακαίνιση που έγινε στα μέσα/τέλη του 19ου αιώνα, υπό την καθοδήγηση του αρχιτέκτονα Eugène Emmanuel Viollet-le-Duc.
Βλέποντας τις ζημιές που έχουν προκληθεί στη Notre-Dame, οι πουριτανοί μπορεί να πιστεύουν ότι οι εργασίες επισκευής και αποκατάστασης πρέπει να αποτίουν φόρο τιμής στα πρωτότυπα υλικά και τις τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν. Αλλά η γαλλική κυβέρνηση καλεί τους αρχιτέκτονες να υποβάλουν σχέδια για ένα επανασχεδιασμένο «βέλος».
Ο πρωθυπουργός Edouard Philippe δήλωσε: «Ο διεθνής διαγωνισμός θα διευθετήσει το ζήτημα του αν πρέπει να οικοδομήσουμε ένα νέο βέλος, αν πρέπει να ξαναχτίσουμε το βέλος που σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε από τον Viollet-Le-Duc με τον ίδιο τρόπο ή αν θα πρέπει […] να δώσουμε στον καθεδρικό ναό της Notre-Dame ένα νέο βέλος προσαρμοσμένο στις τεχνικές και τις προκλήσεις της εποχής μας».
Ένα πράγμα όμως είναι βέβαιο. Οποιαδήποτε προσπάθεια αποκατάστασης της Notre-Dame σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα θα πρέπει να βασίζεται σε τεχνολογία όπως η σάρωση με λέιζερ και η τρισδιάστατη εκτύπωση. Η εταιρεία αρχιτεκτονικής της Νέας Υόρκης EDG χρησιμοποιεί τεχνικές τρισδιάστατης εκτύπωσης για την αποκατάσταση δομών με διακοσμήσεις και παλαιότερων κτιρίων. Χρησιμοποιώντας λεπτομερείς σαρώσεις και καλούπια, η EDG παράγει υψηλής ακρίβειας τρισδιάστατα τυπωμένα πλαστικά καλούπια που περιέχουν ενισχυτικά σύρματα, τα οποία γεμίζονται με ένα διάλυμα σκυροδέματος για να παράξουν ένα ακριβές αντίγραφο σε πολύ λιγότερο χρόνο συγκριτικά με τις παραδοσιακές οικοδομικές τεχνικές. Είναι επίσης πολύ φθηνότερο.
«Σωσίβιο» για την αποκατάσταση
Η σάρωση ακριβείας περιλαμβάνει την προβολή μιας σειράς μοτίβων στην επιφάνεια ενός αντικειμένου με λέιζερ. Αυτά τα μοτίβα παρακολουθούνται και καταγράφονται από έναν καλιμπραρισμένο τρισδιάστατο αισθητήρα που αποτελείται από δύο κάμερες. Αυτός δημιουργεί μια λεπτομερή, καταγεγραμμένη εικόνα της σαρωμένης επιφάνειας. Στη Νέα Υόρκη, έχει επιτρέψει στην EDG να πραγματοποιήσει αποκαταστάσεις που έχουν «αναστήσει» κτίρια που προορίζονταν για κατεδάφιση λόγω του υψηλού κόστους επισκευής τους.
«Αυτό το έργο ξεκίνησε με τον απλό στόχο να βρεθεί ένας τρόπος για να σώσουμε και να αποκαταστήσουμε πολλούς από τους απειλούμενους αρχιτεκτονικούς θησαυρούς στη Νέα Υόρκη και σε όλο τον κόσμο. Η έμφυτη ομορφιά και η πλούσια ιστορία αυτών των διαμαντιών χανόταν καθώς το κόστος της επισκευής τους έγινε προοδευτικά απαγορευτικό», λέει ο ιδρυτής της EDG, John Meyer.
Ο Γάλλος αρχιτέκτονας Jean-Michel Wilmotte έχει χειριστεί σημαντικά έργα ανακαίνισης και νέων κατασκευών στο Παρίσι και υποστηρίζει τη χρήση σύγχρονων τεχνικών και τεχνολογίας. Επιπλέον, πιστεύει ότι μια απόλυτα πιστή αντικατάσταση του βέλους που σχεδιάστηκε από τον Viollet-Le-Duc θα ήταν γκροτέσκα. Για τον ίδιο, η πρόκληση είναι να χρησιμοποιήσουμε τα εργαλεία που υπάρχουν στον 21ο αιώνα για να αναδημιουργήσουμε το κύρος και το στάτους της Notre-Dame, όχι να ασχοληθούμε με μια πιστή αναπαραγωγή.
“[Αντί του ξύλου ή του μολύβδου] θα πρότεινα ελαφρύτερα, πιο βιομηχανοποιημένα συστήματα», λέει. Πρότεινε την αντικατάσταση της αρχικής οροφής με ένα υποκατάστατο τιτανίου. «το οποίο είναι τρεις φορές ελαφρύτερο από το μόλυβδο και […] με παρόμοια εμφάνιση».
Το τολμηρό όραμα του Macron για ένα ολοκληρωμένο έργο στη Notre-Dame μέσα σε πέντε χρόνια ενδέχεται να αποδειχθεί υπερβολικά φιλόδοξο, αν και ο στόχος της επαναλειτουργίας του εμβληματικού ορόσημου κατά το ίδιο έτος που το Παρίσι φιλοξενεί τους Ολυμπιακούς Αγώνες μπορεί να προσφέρει την πρόσθετη ώθηση που απαιτείται. Αλλά η πιθανότητα επιτυχίας του μπορεί να εξαρτηθεί περισσότερο από τη διαθεσιμότητα τεχνολογίας αιχμής και από την προθυμία να χρησιμοποιηθεί για την ανοικοδόμηση ενός εθνικού θησαυρού ηλικίας 850 ετών.
