Γιατί 3 ευρωπαϊκές χώρες σκέφτονται να φορολογήσουν το κρέας

Οι κρεατοφάγοι βρίσκονται στo «εκτελεστικό απόσπασμα», με χώρες όπως η Γερμανία, η Δανία και η Σουηδία να εξετάζουν έναν φόρο στο κρέας.

Οι υποστηρικτές ενός τέτοιου σχεδίου αναφέρουν ότι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις, οι συνέπειες στην υγεία και οι ανησυχίες για την καλή μεταχείριση των ζώων στηρίζουν την ανάγκη για μια τέτοια επιβάρυνση. Αλλά πόσο ρεαλιστική είναι αυτή; Και θα λειτουργούσε πραγματικά;

Αν και η ιδέα είναι πιθανό να συναντήσει αντίσταση από αγροτικούς οργανισμούς και ομάδες πίεσης της βιομηχανίας, στη Γερμανία Πράσινοι και Σοσιαλδημοκράτες βουλευτές στηρίζουν έναν υψηλότερο φόρο επί των πωλήσεων για το κρέας. Αξιωματούχοι στη Δανία και τη Σουηδία εξέτασαν παρόμοιες προτάσεις, σύμφωνα με έκθεση της εταιρείας χρηματοοικονομικών πληροφοριών Fitch Solutions.

Υψηλές εκπομπές

Η εκτροφή ζώων για τροφή απαιτεί τεράστιες ποσότητες γης, τροφίμων και νερού. Επιπλέον, ο τομέας της κτηνοτροφίας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, παράγοντας το ισοδύναμο 7,1 γιγατόνων του διοξειδίου του άνθρακα ετησίως, σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO). Αυτό αντιπροσωπεύει περίπου το 15% όλων των ανθρωπογενών εκπομπών.

Αν και η κατανάλωση κρέατος μειώνεται σε ορισμένες ανεπτυγμένες χώρες, αυξάνεται αλλού, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Science. Αν συνυπολογίσει κανείς την πρόβλεψη του FAO ότι η συνολική παγκόσμια ζήτηση για ζώα αναμένεται να αυξηθεί κατά 70% μέχρι το 2050, μπορεί να διαπιστώσει γιατί κάποιοι πολιτικοί υποστηρίζουν πολιτικές για να την περιορίσουν. 

Υπάρχει μια αυξανόμενη απομάκρυνση από το κρέας σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες. Μια πρόσφατη έκθεση που συντάχθηκε για λογαριασμό του ΟΗΕ υποστηρίζει τη διατροφή με βάση φυτά για να συμβάλει στην άμβλυνση της κλιματικής αλλαγής, συμπεριλαμβάνοντας μια σύσταση πολιτικής για τη μείωση της κατανάλωσης κρέατος.

Ο φόρος στο κρέας θα ακολουθεί και άλλες επιβαρύνσεις που επιβάλλονται σε όλο τον κόσμο για την προώθηση της κοινής υγείας και ευημερίας. Εκτός από τις μακροχρόνιες επιβαρύνσεις στο οινόπνευμα και τον καπνό, οι φόροι στη ζάχαρη ισχύουν τώρα σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας και των ΗΑΕ.

Πραγματικά αποτελεσματικά;

Παρόλα αυτά, τα μέτρα αυτά μπορεί να είναι αμφιλεγόμενα, με ορισμένους να ισχυρίζονται ότι επιβαρύνουν δυσανάλογα στους καταναλωτές με χαμηλό εισόδημα. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον σχεδιάζει μια αναθεώρηση του τρόπου με τον οποίο λειτουργούν οι «φόροι αμαρτίας» στο Ηνωμένο Βασίλειο

Άλλοι υποστηρίζουν ότι οι καλύτερα σχεδιασμένες πολιτικές θα μπορούσαν να καταστήσουν τους φόρους αυτούς πιο αποτελεσματικούς και να μετριάσουν τις επιπτώσεις στον πληθυσμό χαμηλού εισοδήματος. Ένα έγγραφο εργασίας από το Εθνικό Γραφείο Οικονομικών Ερευνών των ΗΠΑ εξετάζει πώς αυτό θα μπορούσε να λειτουργήσει στην πράξη μέσω του θεωρητικού πλαισίου ενός φόρου στα αναψυκτικά.

Μια μελέτη στο Science υποστηρίζει ότι χρειάζονται περισσότερες αποδείξεις για την αποτελεσματικότητα της προσπάθειας να επηρεαστεί η αγοραστική συμπεριφορά και η κατανάλωση τροφίμων από τους ανθρώπους.

«Το πλήθος των παραγόντων που επηρεάζουν την τιμή και τη διαθεσιμότητα του κρέατος και τον τρόπο επεξεργασίας και εμπορίας του καθορίζουν ένα κοινωνικοοικονομικό τοπίο που επηρεάζει βαθιά, και επηρεάζεται από, κανόνες και συμπεριφορές», γράφουν οι συγγραφείς.

«Η ύπαρξη μεγάλων κατεστημένων συμφερόντων και κέντρων εξουσίας καθιστά την πολιτική οικονομία της αλλαγής διατροφής εξαιρετικά προκλητική».