Μπορεί ο νέος πρόεδρος της Αργεντινής να σώσει την οικονομία της;

Πανηγυρισμοί σημειώθηκαν στην Αργεντινή το περασμένο Σαββατοκύριακο μετά την εκλογή νέου προέδρου. Αλλά για τον νικητή, Alberto Fernández, και την αντιπρόεδρό του Cristina Fernández de Kirchner (μία πρώην πρωθυπουργός που αποκαλείται CFK από τους υποστηρικτές της), το δύσκολο έργο της επιδιόρθωσης μιας ταλαιπωρημένης οικονομίας μπορεί να θολώσει οποιαδήποτε νικητήρια λάμψη.

Ο Mauricio Macri εξελέγη το 2015 με μια φιλική προς τις επιχειρήσεις πλατφόρμα που περιλάμβανε υποσχέσεις για μείωση του πληθωρισμού και επενδύσεις σε ζωτικής σημασίας υποδομές. Αλλά το ΑΕΠ της χώρας μειώθηκε κατά περισσότερο από 3% κατά τη διάρκεια της θητείας του, συνοδευόμενο από αύξηση του πληθωρισμού, νομισματική κρίση και ένα πακέτο διάσωσης 57 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το ΔΝΤ – το μεγαλύτερο δάνειο στην ιστορία του διεθνούς οργανισμού.

Το σύνθημα επανεκλογής του Macri πριν από την ψηφοφορία της Κυριακής (Si, se puede ή «Ναι, μπορούμε») ίσως ακούστηκε οικείο σε όποιον παρακολούθησε την επιτυχημένη προεκλογική καμπάνια του Μπαράκ Ομπάμα το 2008 (και στους οπαδούς των Pointer Sisters). Αλλά σε αντίθεση με τον Ομπάμα, ο Macri αντιμετώπισε ανυπέρβλητες δυσκολίες καθώς διεκδικούσε την επανεκλογή του. Η αρνητική οικονομική προοπτική της Αργεντινής τελικά εκμηδένισε τις προοπτικές της.

Λίγες εβδομάδες πριν από τις εκλογές, μια ομάδα επενδυτών που διακρατούσαν ομόλογα της χώρας – ισχυροί δανειστές που θα ήθελαν πολύ να πληρωθούν με τόκο – έφυγαν από μια συνάντηση με συνεργάτες του Fernández και αξιωματούχους του ΔΝΤ προετοιμασμένοι για βαριές απώλειες. Εν τω μεταξύ, οι τελευταίες προειδοποιήσεις του Macri ότι ο περονιστής αντίπαλός του είναι ένας λαϊκιστής του οποίου οι προτάσεις παρεμβατικής πολιτικής είναι ακριβώς αυτό που η Αργεντινή δεν χρειάζεται, δεν εισακούστηκαν.

Τώρα, ο Fernández και η αντιπρόεδρός του, η οποία αντιμετωπίζει και μία δίκη με κατηγορίες για διαφθορά, θα πρέπει να βρουν τον τρόπο να επαναφέρουν την 24η μεγαλύτερη οικονομία παγκοσμίως στο σωστό δρόμο. Ακολουθούν μερικά links για βαθύτερη ανάγνωση (και προβολή) από την πλατφόρμα Στρατηγικής Νοημοσύνης του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ:

• Ο Fernández πήρε το χρίσμα από την αντιπρόεδρό του και όχι το αντίστροφο, σηματοδοτώντας την επανένωση του αριστερού της περονισμού με τη μετριοπαθή φατρία του. Αν και παρουσίαζαν τον Macri ως νεοφιλελεύθερο που ενδιαφέρεται μόνο για την ικανοποίηση του ΔΝΤ, στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν διαθέσιμα μέσα για την τόνωση της ανάπτυξης μέσω κρατικών δαπανών με τον τρόπο που υποσχέθηκαν κατά τη διάρκεια της εκστρατείας τους .
• Τα σκληρά μαθήματα έχουν γίνει μαθήματα τα τελευταία χρόνια : ο Macri δεν βοήθησε τον εαυτό του υπονομεύοντας την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας στα τέλη του 2017 και αυτό, σε συνδυασμό με μια σοβαρή έλλειψη ρευστότητας, βοήθησε στο να στείλει το πέσο σε ένα ανοδικό σπιράλ.
• Ακούστε τι σκέφτεται ένας πρώην υποψήφιος για την προεδρία της Αργεντινής και περονιστής ηγέτης για την κατάσταση των πραγμάτων, καθώς ο Sergio Massa, ένας υποψήφιος του 2015 και ενδεχομένως ο επόμενος πρόεδρος της Κάτω Βουλής της Αργεντινής, αναλύει τα σχέδια διαχείρισης της κρίσης της χώρας και τις προοπτικές διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
• Από το 1950, η Αργεντινή έχει περάσει ένα στα τρία χρόνια σε ύφεση. Μόλις πριν από έναν αιώνα ήταν μια από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου με βάση το κατά κεφαλήν εισόδημα. Το υποκείμενο πρόβλημα μπορεί να είναι ένα πολιτικό σύστημα που έχει ταλαντευτεί μεταξύ της στρατιωτικής δικτατορίας και του λαϊκισμού, ενώ παράλληλα αποτυγχάνει να εδραιώσει τα θεσμικά του όργανα.
• Τον περασμένο Ιούνιο, οι Αργεντινοί υπέστησαν μια πρωτοφανή διακοπή ρεύματος, επιδεινώνοντας την κατάσταση για τον Macri, ο οποίος είχε αναλάβει μεταρρυθμίσεις με πολιτικό κόστος για την ενίσχυση του συστήματος, συμπεριλαμβανομένων αυξήσεων των τιμών. Ο διάδοχος του Macri, Fernández, δεσμεύτηκε ότι θα παγώσει για να χρόνο το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου, γεγονός που μπορεί να εμποδίσει τις προσπάθειες της χώρας να εξισορροπήσει τον προϋπολογισμό της.
• Οι αγορές δεν ενθουσιάστηκαν με την προοπτική μιας νίκης του Fernández : η αρχική νίκη του Αύγουστου προκάλεσε μια ελεύθερη πτώση των μετοχών και των ομολόγων και μια πτώση της αξίας του πέσο κατά 20% (το νόμισμα παρέμεινε σταθερό μετά την επισφράγιση της εκλογής του). Θα πρέπει να ακολουθήσει μια πιο μετριοπαθή πορεία από τους περονιστές προκατόχους του, αποφεύγοντας παράλληλα τους δεσμούς με τη λιτότητα που αντιπροσωπεύει ο Macri στο δημόσιο φαντασιακό.
• Ένα άλλο λάθος, εκ των υστέρων, είναι το “gradualismo” του Macri. Η σταδιακή του προσέγγιση στην οικονομική μεταρρύθμιση και η έλλειψη επιθετικής μείωσης του ελλείμματος ίσως ήταν το τέλος του, σύμφωνα με ορισμένους οικονομολόγους. Ενδεχομένως, ως αποτέλεσμα, ο ετησιοποιημένος πληθωρισμός υπερέβη το 54% τον περασμένο Ιούλιο και οι αναλυτές αναμένουν ότι ο λόγος χρέους προς το ΑΕΠ μπορεί να φτάσει το 100% μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους.
• Ένα πιθανό φωτεινό σημείο: καθώς η οικονομία της Αργεντινής έχει υποχωρήσει, οι οικονομικές της σχέσεις με την Κίνα έχουν σταθεροποιηθεί. Μέχρι το 2017, η Κίνα ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος εταίρος εισαγωγών της χώρας και τρίτος μεγαλύτερος εταίρος εξαγωγών. Αυτή η σχέση θα μπορούσε να βοηθήσει την Αργεντινή να αποκτήσει πρόσβαση στους πολύτιμους επιστημονικούς και πνευματικούς πόρους που απαιτούνται για την οικονομική ανάκαμψη.