Ηράκλειο: Ταξίδι στη γενέτειρα του Μινωικού πολιτισμού

Το Ηράκλειο είναι η μεγαλύτερη πόλη και πρωτεύουσα της Κρήτης και ένα από τα σημαντικότερα αστικά κέντρα της Ελλάδας.

Είναι η γενέτειρα του Μινωικού πολιτισμού. Η πόλη που αντανακλά όλους τους διαφορετικούς πολιτισμούς που άνθισαν στο πέρασμα των αιώνων, καθώς βυζαντικά οικοδομήματα βρίσκονται δίπλα στα ενετικά και οθωμανικά.

Στο παλιό λιμάνι, στη δυτική πλευρά, δεσπόζει το έμβλημα της πόλης, ο μεσαιωνικός Κούλες.

Στο κέντρο της πόλης βρίσκονται πολλά μνημεία των μεσαιωνικών χρόνων, εποχή μεγάλης ακμής του Ηρακλείου. Ενώ χαρακτηριστικές είναι οι βενετσιάνικες και τουρκικές κρήνες, που βρίσκονται διάσπαρτες στον ιστορικό ιστό της πόλης.

Το Ηράκλειο μαγνητίζει με την ιστορία του και σαγηνεύει με την ομορφιά του. Εξιστορεί τις αρχαίες παραδόσεις και τις μεταλαμπαδεύει στις επόμενες γενιές.

Φτάνοντας στο κέντρο της πόλης, περιπλανηθείτε στα γραφικά στενά, γευτείτε παραδοσιακούς μεζέδες και ρακί και απολαύστε την κρητική φιλοξενία.

Είναι ένας προορισμός που απαιτεί χρόνο, όρεξη και καλή παρέα. Για να περιπλανηθείτε στις παραλίες, να γευτείτε αυθεντική κρητική κουζίνα, να θαυμάσετε τα αξιοθέατα, να γνωρίσετε την ιστορία του τόπου, να αποκλήσετε μία ολοκληρωμένη εμπειρία διακοπών!

Μια πόλη φιλόξενη και ζωντανή, που προσφέρει μακρά ιστορία πολιτισμού, σας καλεί να την εξερευνήσετε.

Παραλίες

Αγία Πελαγία

Μία παραλία στην βόρεια ακτή της Κρήτης για όλα τα γούστα, η οποία απέχει περίπου μισή ώρα από το κέντρο του Ηρακλείου. Η Αγία Πελαγία έχει εξελιχθεί σήμερα σε ένα πολύ δημοφιλές τουριστικό θέρετρο με ξενοδοχεία, εστιατόρια και μπαρ, προσφέροντας άνεση και χαλάρωση στους επισκέπτες.

Στη βόρεια μεριά της παραλίας υπάρχει η σπηλιά της Εύρεσης και ένα μικρό εικονοστάσι που βρίσκεται εκεί για να θυμίζει το σημείο που βρέθηκε πριν μερικούς αιώνες η εικόνα της Αγίας Πελαγίας.

Ο κόλπος είναι προστατευμένος από τους ανέμους και η θάλασσα ήρεμη. Ιδανική για κάθε ηλικία, είναι ο κατάλληλος προορισμός για τις καλοκαιρινές διακοπές που ονειρεύεστε!

Μάταλα

Είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της Κρήτης και σίγουρα η πιο διάσημη παραλία του νότιου Ηρακλείου.

Είναι ταυτισμένη με τις λαξευμένες σπηλιές και τους χίπηδες της δεκαετίας του ’70.

Σήμερα, τα Μάταλα είναι μια πλήρως οργανωμένη παραλία, με μία υπέροχη αμμουδιά και πεντακάθαρα βαθιά νερά.

Στη βόρεια πλευρά της παραλίας υπάρχει μια μεγάλη φυσική σπηλιά, που «ταξιδεύει» πίσω στο χρόνο.

Αγιοφάραγγο

Το Αγιοφάραγγο είναι μία ήρεμη παραλία, η οποία απέχει γύρω στα 80 χιλιόμετρα από το Ηράκλειο.

Περιβάλλεται από πολύ ψηλά και επιβλητικά βράχια, έχει ψιλό βότσαλο, κρυστάλλινα πεντακάθαρα νερά και όμορφο βυθό.

Είναι σημαντικό να έρθετε πλήρως οργανωμένοι, καθώς η παραλία είναι εντελώς ανοργάνωτη. Επιπλέον, η υποχρεωτική πεζοπορία (30 λεπτών) μέσα από το φαράγγι απαιτεί τον κατάλληλο εξοπλισμό. Εναλλακτικά, υπάρχει η επιλογή να έρθετε με καραβάκι από τα Μάταλα, την Αγία Γαλήνη ή τους Καλούς Λιμένες.

Το ιδιαίτερο όνομα, οφείλεται στο επιβλητικό «Φαράγγι των Αγίων» το οποίο καταλήγει εκεί, καθώς στο παρελθόν υπήρξε αγαπημένος προορισμός για όσους θέλησαν να δοκιμάσουν την πίστη τους, γενόμενοι ασκητές και ερημίτες.

Κομμός

Μια από τις μεγαλύτερες παραλίες κοντά στο Ηράκλειο με παχιά άμμο και γαλάζια νερά.

Το βόρειο τμήμα του Κομμού είναι γνωστός προορισμός για τους λάτρεις του γυμνισμού.

Όλο το παραλιακό μέτωπο της περιοχής είναι εκτεθειμένο στους δυτικούς ανέμους, που είναι σχετικά συχνοί τα καλοκαίρια για αυτό και χρειάζεται αρκετή προσοχής.

Ληστής

Μία παραλία που πραγματικό – όπως λέει και το όνομά της – θα σας κλέψει την καρδιά!

Είναι μία από τις ομορφότερες παραλίες του Ηρακλείου, με ρηχά, πεντακάθαρα νερά, άμμο και ψιλό βότσαλο και έναν μεγάλο ογκόλιθο να την χωρίζει σε δύο μέρη.

Δεν είναι οργανωμένη, οπότε πρέπει να φροντίσετε να έρθετε με όλα τα απαραίτητα.

Λιμανάκια

Ένα «σύμπλεγμα» τριών παραλιών, το οποίο μαγεύει με τα γαλαζοπράσινα νερά του και την χαλαρωτική αύρα του.

Πλήρως οργανωμένες οι τρεις παραλίες με beach bars, εστιατόρια και καφετέριες, αποτελούν πόλο έλξης για όλες τις ηλικίες.

Η δημοφιλέστερη παραλία είναι η τελευταία (Σαραντάρι), η οποία είναι αμμώδης και έχει καθαρά, καταγάλανα και με υπέροχη θερμοκρασία νερά.

Τρυπητή

Περίπου 70χλμ νότια του Ηρακλείου βρίσκουμε την παραλία με τα καταγάλανα νερά και την χοντρή άμμο, την παραλία της Τρυπητής.

Η περιοχή πήρε το όνομα της από το εκκλησάκι της Παναγίας της Τρυπητής, που είναι χτισμένο μέσα σε μία σπηλιά στην βάση των τειχών του ομώνυμου επίσης φαραγγιού.

Όταν φτάσετε στη θάλασσα, θα αντικρύσετε μια μεγάλη ήρεμη ακρογιαλιά, με πεντακάθαρο ψιλό χαλικάκι και σκούρα πράσινα νερά.

Η παραλία δεν είναι οργανωμένη, ωστόσο για να προστατευτείτε από τον ήλιο υπάρχουν πολλά αλμυρίκια.

Για να φτάσετε, θα πρέπει να διανύσετε έναν χωματόδρομο 10χλμ που σε ορισμένα σημεία περνά μέσα από το φαράγγι της Τρυπητής και ο δρόμος γίνεται τόσο στενός που χωράει μόνο ένα αυτοκίνητο.

Μουσεία και αξιοθέατα

Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου είναι ένα από τα παλαιότερα και πιο αξιόλογα μουσεία όχι μόνος την Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη.

Στους χώρους του, μπορείτε να θαυμάσετε εκθέματα που αφηγούνται όλη την ιστορία της Κρήτης, από τη Νεολιθική έως και τη Ρωμαϊκή περίοδο (πάνω από 5.500 χρόνια).

Κυρίαρχη θέση στις συλλογές του κατέχει η συλλογή με τις Μινωικές αρχαιότητες, η οποία είναι η σημαντικότερη στον κόσμο και αφηγείται τα πάντα γύρω από το Μινωικό πολιτισμό – τον αρχαιότερο ευρωπαϊκό πολιτισμό.

Εδώ θα βρείτε τις γνήσιες πανέμορφες τοιχογραφίες από το παλάτι της Κνωσού, καθώς και άλλα σημαντικά ευρήματα όπως είναι ο Δίσκος της Φαιστού, ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια του κόσμου.

Αρχαιολογικός Χώρος Κνωσού

Η Κνωσός αποτελεί την καρδιά του Μινωικού Πολιτισμού. Είναι το μεγαλύτερο και πιο καλά διατηρημένο μνημείο του Μινωικού πολιτισμού, το οποίο βρίσκεται μόλις πέντε χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Ηρακλείου.

Ο μύθος του Μινώταυρου με τον ξακουστό Λαβύρινθο και του Δαίδαλου με τον Ίκαρο είναι μόνο κάποιες από τις ιστορίες που ζωντανεύουν.

Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο που αυτό το μνημειακό σύμβολο αποτελεί πόλο έλξης χιλιάδων τουριστών από όλο τον κόσμο.

Το παλάτι φημίζεται για τις μοναδικές τοιχογραφίες που σώζονται μέχρι σήμερα.

Ωστόσο, οι τοιχογραφίες που θα δείτε στο παλάτι είναι αντίγραφα. Τα πρωτότυπα βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου.

Φαιστός

Ενετικό Φρούριο Κούλες

Το σύμβολο της πόλης του Ηρακλείου. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό ενετικό φρούριο που χρονολογείται από τις αρχές του 16ου αιώνα και μέχρι σήμερα διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση.

Το αρχικό του όνομα είναι Castello a Mare ή Rocca a Mare, δηλαδή Φρούριο της Θάλασσας, όπως το ονόμασαν οι ιδρυτές του Ενετοί. Η σύγχρονη ονομασία προέρχεται από την τούρκικη ονομασία Su Kulesi (φρούριο του νερού).

Το «Φρούριο στη Θάλασσα», που ασφάλισε το λιμάνι, κτιζόταν 17 χρόνια (1523 – 1540) ενώ απαιτήθηκαν τεράστια χρηματικά ποσά, τα οποία αντλήθηκαν από το ταμείο του Βασιλείου της Κρήτης, το κεντρικό θησαυροφυλάκιο της Βενετίας και από ιδιώτες.

Οι εξωτερικοί του τοίχοι έχουν πάχος 9 μέτρων, ενώ οι εσωτερικοί φτάνουν έως και τα 3 μέτρα.

Σήμερα, το κτίριο χρησιμοποιείται περιστασιακά για καλλιτεχνικές εκθέσεις και δρώμενα, ενώ μπορείτε να επισκεφτείτε τον Κούλε και να θαυμάσετε το μεγαλείο του από κοντά, καθημερινά.

Ένας εύκολος και γραφικός περίπατος από την ακτογραμμή, κατά μήκος ενός κυματοθραύστη, οδηγεί στην κύρια είσοδο.

Μπορεί το επιβλητικό κτίριο εξωτερικά να είναι εντυπωσιακό, ωστόσο, ο ανακαινισμένος εσωτερικός χώρος κλέβει εξίσου τις εντυπώσεις.

Ανεβαίνοντας τις σκάλες στο φρούριο θα αντικρύσετε την απίστευτη θέα προς την θάλασσα και την καρδιά της Παλιάς Πόλης.

Σήμερα ο Κούλες χρησιμοποιείτε για και καλλιτεχνικές εκθέσεις, θεατρικές παραστάσεις και διάφορα πολιτιστικά δρώμενα.

Κρήνη Μοροζίνι (Λιοντάρια)

Η Κρήνη Μοροζίνι βρίσκεται στην Πλατεία Ελευθερίου Βενιζέλου στο κέντρο του Ηρακλείου.

Το περίφημο συντριβάνι με τα λιοντάρια, κατασκευάστηκε στο Ηράκλειο από τον γενικό προβλεπτή Φραγκίσκο Μοροζίνι και τους μηχανικούς Zorzi Corner, Raffaello Monnani και Francesco Basilicata.

Είναι ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία που κληροδότησαν οι Ενετοί στο Ηράκλειο, καθώς όταν κατασκευάστηκε πρόσφερε λύση στο πρόβλημα ύδρευσης της πόλης.

Το έργο χρειάστηκε 14 μήνες για να ολοκληρωθεί και εγκαινιάστηκε στις 25 Απριλίου 1628, ημέρα γιορτής του Αγίου Μάρκου, προστάτη της Βενετίας.

Τα Λιοντάρια φιλοτεχνήθηκαν με έμφαση σε κάθε τους λεπτομέρεια. Η Κρήνη ενσωματώνει δεξαμενή κοσμημένη με ανάγλυφα οικόσημα και παραστάσεις από το θαλάσσιο βασίλειο όπως δελφίνια, τρίτωνες, μυθολογικά τέρατα και θαλάσσιους δαίμονες.

Η ροή του νερού πραγματοποιείται από το στόμα τεσσάρων αξονικά τοποθετημένων λιονταριών που στηρίζονται σε βάθρο στο κέντρο της κρήνης και υποβαστάζουν μία μαρμάρινη λεκάνη.

Η αρχική κατασκευή της κρήνης περιλάμβανε στο κέντρο της και ένα μεγάλο άγαλμα του Ποσειδώνα, το οποίο ωστόσο καταστράφηκε – όπως λέγεται – κατά την διάρκεια της Οθωμανικής κατοχής της Κρήτης.

Λότζια

Η Λότζια (Loggia) βρίσκεται επίσης στο κέντρο του Ηρακλείου, στην οδό 25ης Αυγούστου, λίγα μέτρα παρακάτω από τη Βασιλική του Αγίου Μάρκου και τα Λιοντάρια.

Είναι ένα κομψότατο οικοδόμημα, από τα ομορφότερα μνημεία που έχει να αναδείξει η ενετική αρχιτεκτονική στην Κρήτη.

Η Λότζια που σώζεται σήμερα στο Ηράκλειο, χτίστηκε το 1626-28 από τον Φραγκίσκο Μοροζίνι, αυτόν που επίσης έχτισε την κρήνη με τα λιοντάρια (κρήνη Μοροζίνι) στην πλατεία Ελευθερίου Βενιζέλου.

Ήταν στοά ανοιχτή που εξυπηρετούσε, εκτός από χώρος αναψυχής των ευγενών, ποικίλες λειτουργίες, όπως κοινωνικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες.

Αρχιτεκτονικά συνδυάζει δωρικό ρυθμό στο ισόγειο και ιωνικό στον όροφο, ενώ μορφολογικά φαίνεται ότι μιμείται τη Βασιλική του Palladio στη Vicenza.

Η Λότζια είναι ένα από τα πιο πολυσύχναστα αξιοθέατα στο Ηράκλειο, ενώ σήμερα φιλοξενεί το Δημαρχείο του Ηρακλείου.

Εκκλησία Αγίου Τίτου

Ο ναός του Αγίου Τίτου στο Ηράκλειο, είναι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία στο κέντρο της πόλης, στην οδό 25ης Αυγούστου.

Γύρω του απλώνεται μια όμορφη πλατεία με μερικά καφέ και μπαρ, η πλατεία Αγίου Τίτου.

Το 961 ο Νικηφόρος Φωκάς έδιωξε τους Άραβες από την Κρήτη και την προσάρτησε εκ νέου στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Τότε χτίστηκε ο πρώτος ορθόδοξος ναός του Αγίου Τίτου, ώστε να αναζωπυρωθεί η χριστιανική πίστη και παράδοση στην Κρήτη.

Ωστόσο, η πρώτη εκκλησία αφιερωμένη στο όνομα του ήταν αυτή στην παλιά πρωτεύουσα της Κρήτης, Γόρτυνα, η οποία καταστράφηκε από σεισμό.

Κάποια τα περισσότερα ιερά κειμήλια του ναού βρίσκονται ακόμη στην Βενετία, καθώς μεταφέρθηκαν εκεί κατά την διάρκεια της εισβολής των Οθωμανών Τούρκων, με εξαίρεση την κάρα του Αγίου Τίτου που επιστράφηκε στο Ηράκλειο και βρίσκεται σήμερα στο ναό.

Κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ο ναός παραχωρήθηκε στον βεζίρη και μετατράπηκε σε τζαμί με το όνομα Βεζίρ τζαμί.

Με το μεγάλο σεισμό του 1856 ο ναός καταστράφηκε ολοκληρωτικά και ξαναχτίστηκε στη σημερινή του μορφή ως οθωμανικό τέμενος από τον αρχιτέκτονα Αθανάσιο Μούση.

Ο ίδιος σχεδίασε και τον ορθόδοξο ναό του Αγίου Μηνά.

Ο μιναρές του Αγίου Τίτου κατεδαφίστηκε τη δεκαετία του 1920, όταν αποχώρησαν από το Ηράκλειο οι τελευταίοι μουσουλμάνοι με την ανταλλαγή των πληθυσμών ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία.

Σήμερα ο ναός λειτουργεί κάτω από το ορθόδοξο δόγμα.

Μητροπολιτικός ναός του Αγίου Μηνά

Ο Άγιος Μηνάς είναι ο προστάτης άγιος (πολιούχος) του Ηρακλείου και η μνήμη του γιορτάζεται στις 11 Νοεμβρίου.

Θεμελιώθηκε στις 25 Μαρτίου 1862 ως εκδήλωση ευγνωμοσύνης των Ηρακλειωτών για την προστασία που πρόσφερε ο Άγιος στην πόλη.

Είναι ένας από τους μεγαλύτερους ναούς στην Ελλάδα, ενώ φημίζεται για την εκτενή θρησκευτική του αγιογραφία.

Ωστόσο, η τοιχογραφία που κλέβει τις εντυπώσεις βρίσκεται στον τρούλο, όπου εμφανίζεται ο Χριστός Παντοκράτορας.

Η θέση στην οποία χτίστηκε, λέγεται ότι υποδείχθηκε από έναν καλόγερο, στον οποίο παρουσιάστηκε ο Άγιος Μηνάς σε όραμα.

Αρχιτέκτονας του ναού ήταν ο ηπειρώτης Αθανάσιος Μούσης, ο οποίος είχε αναλάβει επίσης τον Αγιο Τίτο και τους στρατώνες στην Πλατεία Ελευθερίας, το κτίριο που στεγάζει σήμερα την Νομαρχία Ηρακλείου και τα Δικαστήρια.

Η ανοικοδόμησή του ναού σταμάτησε στη διάρκεια της επανάστασης του 1866 και συνεχίστηκε το 1883.

Σήμερα πρόκειται για ενεργό ναό με τακτικές λειτουργίες και είναι και η έδρα του Αρχιεπισκόπου Κρήτης.

Βασιλική Αγίου Μάρκου

Στο ιστορικό κέντρο της πόλης, απέναντι από την κρήνη Μοροζίνι, βρίσκεται ο Μητροπολιτικός ναός του Αγίου Μάρκου των Ενετών.

Η κατασκευή ενός ναού αφιερωμένου στον προστάτη τους, τον Άγιο Μάρκο, υπήρξε μία από τις πρώτες μέριμνες των ενετών αποίκων.

Ο ναός, που οικοδομήθηκε απέναντι από το Δουκικό ανάκτορο, κατείχε σημαντική θέση στην κοινωνία της εποχής της Ενετικής κυριαρχίας.

Εδώ αναλάμβαναν, με κάθε επισημότητα, τα καθήκοντά τους όλοι οι άρχοντες και αξιωματούχοι κι εδώ ζητούσε την προστασία του Αγίου ο απλός λαός.

Στον ίδιο χώρο ενταφιάζονταν μέσα σε σαρκοφάγους με ανάγλυφες παραστάσεις οι δούκες καθώς και μέλη της επίσημης αριστοκρατίας. Δύο από τους τάφους αυτούς είναι ορατοί σήμερα στην ανατολική πλευρά του ναού.

Σήμερα ο επιβλητικός χώρος της Βασιλικής του Αγίου Μάρκου φιλοξενεί την Δημοτική Πινακοθήκη Ηρακλείου, όπου και πραγματοποιούνται περιοδικές εικαστικές εκθέσεις και ποικίλες πολιτιστικές δράσεις.

Χωριά

Αρχάνες

Ένας παραδοσιακός οικισμός, ο οποίος έχει λάβει σειρά διακρίσεων, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ως πρότυπος παραδοσιακός οικισμός. Και αυτό χάρη στο γεγονός ότι είναι ένας από τους λίγους οικισμούς στην Ελλάδα που έχει υπογειοποιημένα καλώδια ρεύματος.

Στις Αρχάνες θα συναντήσετε πολύχρωμα αρχοντικά, όμορφα σοκάκια και παραδοσιακές εκκλησίες. Στην είσοδό τους το επιβλητικό νεοκλασικό στεγάζει το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και λίγο πιο κάτω η ολόλευκη εκκλησία της Παναγίας.

Είναι ένα μέρος ζωντανό όλη τη διάρκεια του έτους με πολλές επιλογές σε τουριστικά καταλύματα και μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον.

Σε κάθε βήμα ο επισκέπτης μαθαίνει όλο και περισσότερα για τις Αρχάνες. Γι’αυτό έχουν φροντίσει οι ντόπιοι: το Λαογραφικό Μουσείο, το Αρχαιολογικό Μουσείο, το εργαστήριο γλυπτικής, το Μουσείο Κρητικής Ιστορίας και Παράδοσης λίγο πιο έξω.

Κάτω Γούβες

Οι Κάτω Γούβες απέχουν λίγα μόλις λεπτά από το αεροδρόμιο του Ηρακλείου. Βρίσκονται ανάμεσα στις Γούρνες από τη δυτική πλευρά και την Ανάληψη από την ανατολική πλευρά.

Εκεί, οι ντόπιοι κατά το παρελθόν καλλιεργούσαν σιτηρά, εξού και η ονομασία του οικισμού (γούβα σημαίνει ο λάκκος μέσα στον οποίο αναπτύσσονταν τα σιτηρά).

Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί αρκετά τουριστικά με πληθώρα επιλογών. Ωστόσο δεν παύουν να διατηρούν μία πιο «οικογενειακή» ταυτότητα, αποτελώντας τον ιδανικό προορισμό για ήρεμες διακοπές.

Διαθέτουν πολλές οργανωμένες παραλίες για όλα τα γούστα, που μάλιστα συνδέονται μέσω ενός πλακόστρωτου μονοπατιού, καθώς και ένα ευρύ φάσμα καταλυμάτων.

Είναι το κατάλληλο μέρος να δοκιμάσετε μια ποικιλία θαλάσσιων σπορ, καθώς υπάρχουν πολλές εγκαταστάσεις που προσφέρουν δραστηριότητες όπως τζετ σκι, μαθήματα καταδύσεων, αλεξίπτωτο πλαγιάς ή θαλάσσιο σκι.

Ζαρός

Ο Ζαρός είναι μικρή γραφική κωμόπολη περίπου 2000 κατοίκων στη Ρίζα του Ψηλορείτη, περίπου 46χλμ νοτιοδυτικά του Ηρακλείου, σε σημείο προικισμένο από τη φύση με πολλές πηγές και γάργαρα νερά.

Αυτό «μαρτυρά» και το όνομά του, το οποίο προέρχεται από το πληθυντικό μόριο «ζα» και το ρήμα «ρέω», δηλαδή το μέρος που ρέουν πολλά νερά.

Η πλούσια σε νερά εύφορη κοιλάδα του Ζαρού ήταν ανέκαθεν ιδανική για τη διαβίωση των ανθρώπων και έτσι κατοικήθηκε από τα αρχαία χρόνια.

Το νερό αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας του Ζαρού, όπως φανερώνουν και οι πολλοί νερόμυλοι στο χωριό αλλά και η γραφική λίμνη Βοτόμος.

Η πλούσια θρησκευτική παράδοση του Ζαρού αντανακλάται στα σπουδαία εκκλησιαστικά μνημεία μέσα και γύρω από το χωριό.

Σε κοντινή απόσταση υπάρχρι η σπουδαία Μονή Βροντησίου, η Μονή του Αγίου Νικολάου, η Μονή Βαρσαμόνερου, η σκήτη του οσίου Ευθυμίου.

Ωστόσο, η φύση είναι εξίσου ενδιαφέρουσα, καθώς μπορεί κάποιος να ανηφορίσει το πανέμορφο φαράγγι του Γάφαρη ως το δάσος του Ρούβα.

Χουδέτσι

Ένα γραφικό χωριό της Κρήτης που βρίσκεται στην κοιλάδα που σχηματίζουν τα όρη Λαγγός, Κορφή, Σκάλα και Βίγλα, σε υψόμετρο 440 μ., 23 χλμ από την πόλη του Ηρακλείου.

Η γραφικότητα του χωριού, καθώς και η αγάπη των κατοίκων για τη μουσική, ίσως ήταν καθοριστικά για την εγκατάσταση του πολυταξιδεμένου και άξιου μουσικού και δασκάλου Ross Daily στο Χουδέτσι.

Ο σπουδαίος μουσικός με την συμβολή του πρώην δήμου Ν. Καζαντζάκη δημιούργησε το Μουσικό Εργαστήρι «Λαβύρινθος», που φιλοξενεί στις εγκαταστάσεις του ένα μουσείο παραδοσιακών μουσικών οργάνων.