Η μετάβαση στην κυκλική οικονομία είναι η αναγκαία συνθήκη για την προστασία των φυσικών πόρων και του περιβάλλοντος.
Η ΕΥΔΑΠ, μέσα από τη συνεχή αναβάθμιση των εγκαταστάσεών της, στοχεύει στην σταδιακή μείωση των παραγόμενων αποβλήτων με επαναχρησιμοποίηση των παραπροϊόντων από τις παραγωγικές διαδικασίες, με ανάκτηση και παραγωγή ενέργειας από τα απόβλητα των παραγωγικών διαδικασιών και με σταθερή μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου.
Κυκλική οικονομία, διαχείριση υδάτινων πόρων και διαχείριση ιλύος
Στον τομέα του νερού, η λειτουργία στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας και της βιώσιμης διαχείρισης ξεκινά από την προτίμηση στα ανανεώσιμα αποθέματα ύδατος, στην επιλογή ενεργειακά χαμηλών τεχνολογιών, στην μεταφορά και διανομή, και επαναχρησιμοποίηση των ανανεώσιμων αποθεμάτων ύδατος.
Στις Μονάδες Επεξεργασίας Νερού (MEN) η ολοκληρωμένη διαχείρισή του περιλαμβάνει την υιοθέτηση καλών πρακτικών και ενεργειών που σκοπό έχουν να μειώσουν την κατανάλωση του νερού που χρησιμοποιείται για την επεξεργασία του.
Κατά την παραγωγή του ποσίμου νερού η ποσότητα νερού που απαιτείται για τον καθαρισμό της εγκατάστασης και την απομάκρυνση των στέρεων υπολειμμάτων της επεξεργασίας, δεν απορρίπτεται.
Μέσω κατάλληλων διαδικασιών επεξεργασίας, μεγάλο μέρος του ανακυκλώνεται και ξαναεισάγεται στην παραγωγική διαδικασία, οδηγώντας στην μέγιστη δυνατή αξιοποίησή του, ελαχιστοποιώντας τις απώλειές του.
Επεξεργασία ιλύος στις ΜΕΝ
Στις ΜΕΝ Αχαρνών και Γαλατσίου σήμερα, η ιλύς που δημιουργείται από την καθίζηση και την πλύση των φίλτρων, μεταφέρεται σε υφιστάμενες δεξαμενές και στη συνέχεια μέρος αυτού αποτελεί μέρος του ανακτώμενου νερού και οδηγείται στην είσοδο των ΜΕΝ για εκ νέου επεξεργασία, ενώ το υπόλοιπο οδηγείται μέσω του αποχετευτικού συστήματος της ΕΥΔΑΠ, στο Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων της Ψυττάλειας.
Σε όλες τις ΜΕΝ, στο πλαίσιο της Βιώσιμης διαχείρισης των υδατικών πόρων αλλά και εφαρμογής των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών, η ΕΥΔΑΠ επενδύει στην αναβάθμιση τους με την κατασκευή των απαραίτητων συμπληρωματικών έργων για την επεξεργασία και τη διαχείριση της ιλύος που παράγεται, κατά τη διαδικασία διύλισης του νερού.
Με ευαισθησία και περιβαλλοντική ευθύνη, η ΕΥΔΑΠ έχει βάλει σε προτεραιότητα την βελτιστοποίηση της επεξεργασίας της ιλύος που προκύπτει ως απόβλητο, από την επεξεργασία νερού.
Για το σκοπό αυτό:
- Στη ΜΕΝ Πολυδενδρίου, το 2019 ολοκληρώθηκε η κατασκευή και τέθηκε σε λειτουργία η σύγχρονη μονάδα διαχείρισης ιλύος, μέσω της οποίας η παραγόμενη από τη διύλιση του νερού ιλύς, τυγχάνει περαιτέρω επεξεργασίας, διαχωρίζεται το στερεό απόβλητο από το νερό και στη συνέχεια το μεν νερό εισέρχεται στην είσοδο της ΜΕΝ για εκ νέου επεξεργασία. Η παραγόμενη στερεά πλέον ιλύς, συλλέγεται και μεταφέρεται σε αδειοδοτημένους χώρους.
- Στη ΜΕΝ Ασπροπύργου, ολοκληρώθηκε το 2019 η επισκευή και ο εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων συστημάτων επεξεργασίας της ιλύος και τέθηκαν σε λειτουργία.
- Στη ΜΕΝ Αχαρνών, ξεκίνησε το 2019 η κατασκευή της μονάδας διαχείρισης ιλύος και εκπλυμάτων αντίστροφης πλύσης, με εκτιμώμενο χρόνο αποπεράτωσης τον Αύγουστο του 2021.
- Στη ΜΕΝ Γαλατσίου, το έργο κατασκευής της μονάδας διαχείρισης ιλύος βρίσκεται σε φάση διαγωνιστικής διαδικασίας και αναμένεται η έναρξή του εντός του καλοκαιριού του 2021.
Εκτιμάται ότι στις Μονάδες Επεξεργασίας Ιλύος, που ήδη λειτουργούν στις ΜΕΝ Πολυδενδρίου και Ασπροπύργου, θα εξοικονομούνται:
- 2.500.000 m3 ετησίως (1.500.000 m3 ΜΕΝ Πολυδενδρίου – 1.000.000 m3 ΜΕΝ Απσπροπύργου)
- πόροι από τη μείωση της απαιτούμενης ενέργειας
- χημικά υλικά επεξεργασίας
Η ιλύς που θα παράγεται μετά την επεξεργασία του αδιύλιστου νερού, τυγχάνει περαιτέρω επεξεργασίας σε δεξαμενές κροκιδοκαθίζησης και καταλήγει ως τελευταίο στάδιο στην μονάδα αφυδάτωσης.
Οι ποσότητες της παραγομένης επεξεργασμένης ιλύος από τις ΜΕΝ, καταγράφονται σε ετήσια βάση στην διαδικτυακή ηλεκτρονική πλατφόρμα συλλογής και επεξεργασίας των στοιχείων παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων (ΗΜΑ) σύμφωνα με την σχετική νομοθεσία, και συλλέγεται από αδειοδοτημένες επιχειρήσεις για περαιτέρω αξιοποίηση, ως βελτιωτικό του εδάφους, για διάφορες καλλιέργειες σε περιπτώσεις δενδροφυτεύσεων, για την τσιμεντοβιομηχανία και την κεραμοποιία.
Κυκλική οικονομία στη διαχείριση λυμάτων
Η ολοκληρωμένη διαχείριση των λυμάτων της Αττικής αποτελεί στρατηγικό στόχο της ΕΥΔΑΠ. Επίσης, στα κτίρια των γραφείων και στις υπόλοιπες εγκαταστάσεις της ΕΥΔΑΠ έχει οργανωθεί σύστημα ανακύκλωσης υλικών.
Κατά την επεξεργασία των λυμάτων παράγονται στερεά απόβλητα, τα οποία αποτελούνται κατά βάση από τα παραπροϊόντα προ-επεξεργασίας των λυμάτων και ιλύ.
Πρόκειται για μη επικίνδυνα απόβλητα, η υπεύθυνη διάθεση και διαχείριση των οποίων αποτελεί προτεραιότητα για τα ενδιαφερόμενα μέρη της ΕΥΔΑΠ, όπως για παράδειγμα για τις τοπικές κοινωνίες των ΚΕΛ, λαμβάνοντας ιδιαιτέρως υπόψη τις μεγάλες ετήσιες ποσότητές τους.
Τα στερεά απόβλητα στα Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων, που προέρχονται από την παραγωγική διαδικασία κατά το στάδιο της προ-επεξεργασίας των λυμάτων (εσχαρίσματα, άμμος και βαρέα στερεά), καθώς επίσης και της πρωτοβάθμιας ιλύος (εσχαρίσματα λεπτής εσχάρωσης ιλύος), οδηγούνται προς υγειονομική ταφή.
Η ξήρανση της αφυδατωμένης ιλύος που παράγεται και από τα τρία Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων πραγματοποιείται στο Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων της Ψυττάλειας (ΚΕΛΨ).
Το βιοαέριο που παράγεται στο στάδιο της χώνευσης της επεξεργασίας της λάσπης στα ΚΕΛ Ψυττάλειας και Μεταμόρφωσης αξιοποιείται για την παραγωγή ενέργειας.