Βιοποικιλότητα ονομάζεται η ποικιλία των οικοσυστημάτων (φυσικό κεφάλαιο), των ειδών και των γονιδίων που υπάρχουν στον κόσμο ή σε έναν συγκεκριμένο οικότοπο. Έχει ζωτική σημασία για την ευημερία του ανθρώπου διότι παρέχει υπηρεσίες οι οποίες στηρίζουν τις οικονομίες και τις κοινωνίες μας. Η βιοποικιλότητα είναι επίσης ιδιαίτερα σημαντική για τις οικοσυστημικές υπηρεσίες –τις υπηρεσίες που παρέχει η φύση– όπως η επικονίαση, η ρύθμιση του κλίματος, η αντιπλημμυρική προστασία, η γονιμότητα του εδάφους και η παραγωγή τροφίμων, καυσίμων, ινών και φαρμάκων.
Προτεραιότητα για την Ευρώπη είναι να διασφαλίσει ότι η βιοποικιλότητα της ηπείρου θα βρίσκεται σε πορεία ανάκαμψης έως το 2030 προς όφελος των ανθρώπων, του πλανήτη, του κλίματος και της οικονομίας μας, σύμφωνα με το θεματολόγιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030 και με τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή. Στρατηγική της ΕΕ είναι να αντιμετωπίσει τις πέντε κύριες αιτίες της απώλειας της βιοποικιλότητας, να καθορίσει ένα ενισχυμένο πλαίσιο διακυβέρνησης για την κάλυψη των υπολειπόμενων κενών και να διασφαλίζει την πλήρη εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ. Η προστασία και η αποκατάσταση της φύσης χρειάζονται κάτι περισσότερο από απλές κανονιστικές ρυθμίσεις. Θα απαιτήσουν δράση από τους πολίτες, τις επιχειρήσεις, τους κοινωνικούς εταίρους και την κοινότητα έρευνας και γνώσης, καθώς και ισχυρές εταιρικές σχέσεις μεταξύ του τοπικού, του περιφερειακού, του εθνικού και του ευρωπαϊκού επιπέδου. Η παρούσα στρατηγική ευθυγραμμίζεται με τις φιλοδοξίες και τη δέσμευση που καθορίζονται στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές της προέδρου von der Leyen και στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.
Για την ΕΥΔΑΠ στο πλαίσιο της στρατηγικής της για το περιβάλλον και τη βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων πόρων, βασική παράμετρος είναι η διατήρηση της βιοποικιλότητας.
Η ΕΥΔΑΠ, μέσω της διαχείρισης του υδρολογικού κύκλου, προστατεύει τα υδάτινα οικοσυστήματα στις περιοχές όπου ασκεί τις δραστηριότητές της. Καθώς οι ανθρώπινες δραστηριότητες ρυθμίζονται με αυστηρότητα, οι λίμνες εξελίσσονται σε σημαντικά υγροτοπικά οικοσυστήματα που υποστηρίζουν προστατευόμενα είδη ορνιθοπανίδας, ενδιαφέρουσα ιχθυοπανίδα και μοναδική παραλίμνια βλάστηση.
Ο βασικός ρόλος των ταμιευτήρων της ΕΥΔΑΠ είναι η αποθήκευση υψηλής ποιότητας νερού για την ύδρευση της Πρωτεύουσας, ωστόσο αποτελούν και σημαντικούς υγροβιότοπους:
• Η φυσική λίμνη Υλίκη, πηγή υδροληψίας για το υδροδοτικό σύστημα της Πρωτεύουσας, αποτελεί περιοχή του δικτύου προστασίας της Φύσης Natura 2000.
• Η τεχνητή λίμνη του Μαραθώνα, είναι ο πρώτος ταμιευτήρας του υδροδοτικού συστήματος της Αττικής και ένας σημαντικός υγροβιότοπος.
• Ο ταμιευτήρας του Μόρνου και ο ταμιευτήρας του Ευήνου αποτελούν σημαντικά υγροτοπικά οικοσυστήματα.
ΝΕΡΟ ΓΙΑ ΤΟ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ – «ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΠΑΡΟΧΗ»
Για τη διατήρηση της συνέχειας των υγροτοπικών οικοσυστημάτων, η ΕΥΔΑΠ διερεύνησε τη δυνατότητα διατήρησης «οικολογικής παροχής», στα ποτάμια οικοσυστήματα κατάντη των φραγμάτων. Η διατήρηση της ελάχιστης αυτής απαιτούμενης ροής είναι απαραίτητη σύμφωνα με τη νομοθεσία, τους περιβαλλοντικούς όρους και τις σύγχρονες διεθνείς τάσεις στην περιβαλλοντική διαχείριση των ταμιευτήρων.
Στο πλαίσιο αυτό η ΕΥΔΑΠ εκπόνησε Τεχνική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΤΕΠΕΜ) στα φράγματα Μόρνου και Μαραθώνα. Σύμφωνα με την ΤΕΠΕΜ, για το φράγμα του Μαραθώνα εκτιμήθηκε ότι απαιτείται παροχή 25 l/sec κατάντη του φράγματος για την επίτευξη του προαναφερόμενου σκοπού, η οποία και υλοποιήθηκε. Το ποτάμιο οικοσύστημα κατάντη του φράγματος του Μόρνου βρίσκεται σε καλή κατάσταση, λόγω συνεχούς ροής επιφανειακών υδάτων στην κοίτη του ποταμού.
Η ΕΥΔΑΠ ολοκλήρωσε τη συστηματική παρακολούθηση, την οικολογική και χημική κατάσταση του ποτάμιου οικοσυστήματος, εφαρμόζοντας τριετές πρόγραμμα υδρομορφολογικών, φυσικοχημικών, βιολογικών και χημικών μετρήσεων, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Ύδατα 2000/60/ΕΕ και το Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτων ΥΔ04 που προέβλεπε η Τεχνική και Περιβαλλοντική Μελέτη (ΤΕΠΕΜ) του Φράγματος Μόρνου.