Νίκος Χασαπόπουλος «Τα Αδημοσίευτα» – Προδημοσίευση: Ο δημοσιογράφος που έζησε την ιστορία εκ των έσω

Στις 8 Δεκεμβρίου, κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις MEMENTO το νέο βιβλίο του δημοσιογράφου και συγγραφέα Νίκου Χασαπόπουλου με τίτλο «Τα Αδημοσίευτα». Μια αποκαλυπτική κατάθεση γεγονότων, συνομιλιών και σκηνών που διαμόρφωσαν την πολιτική και διπλωματική πραγματικότητα της χώρας, χωρίς ποτέ να αποτυπωθούν τη στιγμή που συνέβησαν.

Ο δημοσιογράφος του mononews, ο οποίος επιμελείται και την παραπολιτική στήλη Room 301, θα παρουσιάσει επίσημα το βιβλίο του τη Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου στις 6.30 το απόγευμα στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων.

Πρόκειται για ένα έργο που συγκεντρώνει υλικό «πίσω από τις κάμερες» -συναντήσεις, διαπραγματεύσεις και κρίσιμες ισορροπίες που δεν εμφανίστηκαν στο φως της δημοσιότητας, παρότι επηρέασαν καθοριστικά τις εξελίξεις. Σε αντίθεση με την αναδρομική αποτίμηση της επικαιρότητας, «Τα Αδημοσίευτα» προσφέρουν την πρώτη, ανεπεξέργαστη ύλη της είδησης, τον παλμό της στιγμής πριν αυτή πάρει την επίσημη μορφή της.

Εκπληκτικές ιστορίες, γραμμένες με αυστηρό δημοσιογραφικό ύφος, με την ματιά του αυτόπτη μάρτυρα, Νίκου Χασαπόπουλου, και χωρίς διάθεση για μυθιστορηματική πλοκή. Αλλωστε, γεγονότα άγνωστα στο ευρύ κοινό, μόνο με αυστηρή γραφή, με αφήγηση με συγκεκριμένους κανόνες μπορεί να γίνουν πιστευτά και κτήμα όλων.

Και η συμβολή του βιβλίου του Νίκου Χασαπόπουλου στην σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας, μέσα από τα μάτια ενός δημοσιογράφου με καριέρα 51 ετών, είναι τεράστια.

Και ποιος δεν θα ήθελε να βρίσκεται εκεί που βρέθηκε ο δημοσιογράφος. Πίσω από τις κλειστές πόρτες της εξουσίας, μέσα στο Πολυτεχνείο στα δραματικά γεγονότα του Νοέμβρη, στις κρίσιμες στιγμές για το μέλλον της Κύπρου, σε σπουδαίες δημοσιογραφικές αποστολές σε όλο τον κόσμο. Και πλάι σε «ιερά τέρατα» της πολιτικής, από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Στις σελίδες του βιβλίου παρελαύνουν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, ο Κίρο Γκλιγκόροφ, ο Τζίμι Κάρτερ και πλήθος άλλων.

Το βιβλίο προλογίζουν ο Γιάννης Στουρνάρας, Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, και ο Παύλος Μαρινάκης, Κυβερνητικός Εκπρόσωπος. Οι προλογισμοί τους πλαισιώνουν το υλικό μέσα στο θεσμικό και πολιτικό περιβάλλον της περιόδου που καλύπτεται, αναδεικνύοντας το εύρος αλλά και τη βαρύτητα των γεγονότων που παρουσιάζονται.

Η αφήγηση πίσω από την είδηση

Ο Νίκος Χασαπόπουλος ξετυλίγει ένα ενιαίο αφήγημα που διατρέχει τα πεδία της εξουσίας, της διπλωματίας και της δημόσιας πολιτικής. Καταγράφει όσα δεν μπορούσαν να δημοσιοποιηθούν όταν συνέβησαν: Απόρρητες συζητήσεις, ανεπίσημες διευθετήσεις, συγκαλυμμένες εντάσεις και στιγμές όπου η ενημέρωση δεν συμβάδισε με τον χρόνο του γεγονότος.
Το αποτέλεσμα είναι μια μοναδική μαρτυρία για τον αθέατο μηχανισμό της ενημέρωσης και τους ανθρώπους που έλαβαν αποφάσεις καθοριστικές για την πορεία της χώρας.

Ο συγγραφέας

Ο Νίκος Χασαπόπουλος εισήλθε στον κόσμο της δημοσιογραφίας όταν κείμενό του δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στην εφημερίδα «Ελευθερία» και αναδημοσιεύτηκε στους «The Times» του Λονδίνου, ένα γεγονός που σημάδεψε την επαγγελματική του διαδρομή.
Από τότε παραμένει πιστός στο πεδίο της πολιτικής ενημέρωσης, παρακολουθώντας και καταγράφοντας γεγονότα και συνομιλίες που συχνά προηγούνται της επίσημης είδησης.

Ο ίδιος σημειώνει χαρακτηριστικά:
«Έλεγαν οι παλαιοί ότι κανένας δημοσιογράφος δεν απολύεται για είδηση που δεν έγραψε. Ήταν μια φράση που άκουσα πρώτη φορά όταν άρχισα να εργάζομαι στο Βήμα και μου έμεινε καρφωμένη στο μυαλό.»

Με αφορμή την επίσημη παρουσίαση του βιβλίου την ερχόμενη Δευτέρα, το mononews παρουσιάζει αποκλειστικά τρεις ιστορίες, τρία εκπληκτικά γεγονότα από τα πολλά που γράφει στο βιβλίο του ο Νίκος Χασαπόπουλος.

Το πρώτο αφορά στην κηδεία του Αριστοτέλη Ωνάση στον Σκορπιό, το δεύτερο σε ένα αστείο περιστατικό με επίσκεψη Αραβα ηγέτη και το τρίτο αποκαλυπτικές πτυχές της υπόθεσης των Ιμίων και τι έγινε εκείνη τη δραματική νύχτα.

Μια βροχερή μέρα στον Σκορπιό, στην κηδεία του Ωνάση

Μια βροχερή μέρα στον Σκορπιό,  στην κηδεία του Ωνάση Ήταν σοκ για μένα, όταν έμαθα ότι πέθανε ο Αριστοτέλης Ωνάσης. Ήταν μια είδηση παγκοσμίου ενδιαφέροντος. Έπαιζε παντού πρώτο θέμα. Όμως, μεγαλύτερο σοκ έπαθα, όταν με φώναξε ο διευθυντής του Βήματος, Λέων Καραπαναγιώτης, και μου είπε: «Πρέπει να πας στον Σκορπιό να καλύψεις την κηδεία». Νεαρός συντάκτης τότε, άμαθος, χωρίς πολλές γνωριμίες, χωρίς πολλές ώρες στο ρεπορτάζ, μου ζητήθηκε να καλύψω το νούμερο ένα ρεπορτάζ εκείνης της εποχής. Είπα στον Καραπαναγιώτη ότι είχα διαβάσει πως είχαν σταλεί προσκλήσεις από την οικογένεια για την κηδεία. Εγώ δεν είχα, οπότε πώς θα πήγαινα;

Ο Καραπαναγιώτης χαμογέλασε –έτσι όπως συνήθως χαμογελούσε, όταν αποκάλυπτε κάτι– και μου είπε: «Μην αγχώνεσαι, κάτι έχω ετοιμάσει για σένα». Με ενημέρωσε ότι θα μεταφερόμουν στη Λευκάδα και θα περνούσε από εκεί βάρκα με το φέρετρο του Ωνάση. «Έχω συνεννοηθεί με τον παπά. Είναι συγχωριανός μου και θα σε πάρει μαζί του». Όντως, έφυγα αμέσως για τη Λευκάδα, με εισιτήριο που κανόνισε ο Καραπαναγιώτης.

Πήγα σε ένα σημείο του νησιού που μου είχε υποδείξει και περίμενα να περάσει η νεκροφόρα. Όταν πέρασε ο παπάς, μου είπε: «Θα σε ντύσουμε παπαδοπαίδι, γιατί απαγορεύονται οι δημοσιογράφοι στον Σκορπιό.

Δε θα ψέλνεις, παρά θ’ ανοίγεις το στόμα σου, όταν ψέλνουμε εμείς· και προσοχή, μην κάνεις κινήσεις που δεν πρέπει, γιατί υπάρχουν σωματοφύλακες που δεν αστειεύονται». Ήταν μια βροχερή μέρα του Μαρτίου του 1975, όταν η βάρκα με το φέρετρο του Ωνάση προσέγγισε τον Σκορπιό. Ήταν εντυπωσιακό το θέαμα, με τη σπατάλη πρασίνου που χαρακτήριζε το νησί, τα δεκάδες υπερπολυτελή κότερα που είχαν έρθει για την κηδεία και τις εγκαταστάσεις στην αποβάθρα.

Ξαφνικά, η βροχή σταμάτησε. Εγώ, με το ράσο που μου είχε δώσει ο παπάς και ένα εξαπτέρυγο, βρισκόμουν ακριβώς πίσω από το δρύινο φέρετρο. Φτάσαμε στο μικρό εκκλησάκι.

Έγινε η κηδεία και, όταν ήρθε η στιγμή της ψαλμωδίας, άρχισα να ψέλνω κι εγώ «Αιωνία σου η μνήμη…», μιας και ήξερα, αφού είχα κάνει κάποιες φορές τον ψάλτη στον στρατό, για να πάρω καμιά σαρανταοκτάωρη άδεια. Υπήρχε πολύς κόσμος, αλλά δεν αναγνώριζα ποιοι ήταν.

Μόνο την Τζάκι γνώρισα, ντυμένη στα μαύρα, ενώ φορούσε μεγάλα, μαύρα γυαλιά και ένα πέπλο, για να σκεπάσει τα δάκρυά της. Την κρατούσε μια κυρία, η οποία μού ήταν άγνωστη.

Τον ενταφίασαν δίπλα στον γιο του, Αλέξανδρο, ο οποίος είχε σκοτωθεί σε αεροπορικό δυστύχημα στο αεροδρόμιο του Ελληνικού. Ο κόσμος άφησε λίγα λουλούδια στους τάφους και, ύστερα, αποχώρησε. Έφυγα από εκεί με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή με τον βαρκάρη και τον παπά. Κατά τη διάρκεια της διαδρομής ως την Ερέτρια, ο παπάς δε μίλησε καθόλου, παρά μόνο για να μου πει να βγάλω με προσοχή το ράσο και να μην πω τίποτα σε κανέναν.

Το θέμα, όμως, ήταν άλλο. Ήταν… τζίφος το ρεπορτάζ; Αφού δεν ήξερα κανέναν, τι θα έγραφα; Για καλή μου τύχη, στην Ερέτρια, όταν αποβιβάστηκα από τη βάρκα του παπά, βρήκα τον φωτογράφο Δημήτρη Λυμπερόπουλο, ο οποίος ήταν ειδικός στο ρεπορτάζ «Σκορπιός και Ωνάσης».

Μου ζήτησε να συνεργαστούμε. Άνοιξε ένα άλμπουμ και, καθώς μου έδειχνε φωτογραφίες, με ρωτούσε ποιος από αυτούς ήταν στην κηδεία. Έτσι, λοιπόν, ολοκληρώθηκε το ρεπορτάζ. Όμως, θλίψη μού προκαλούσε το ότι μέσα μου ήξερα πως, εκείνο το βροχερό πρωινό του Μαρτίου στον Σκορπιό, η αυτοκρατορία του Ωνάση είχε φτάσει στο τέλος της.

Παρ’ ολίγον διπλωματικό επεισόδιο για ένα όνομα

Ένα ακόμα ζήτημα που είχε προκύψει –και παρ’ ολίγον να δημιουργηθεί διπλωματικό επεισόδιο– ήταν όταν επρόκειτο να επισκεφθεί την Ελλάδα ένας Άραβας ηγέτης –αποφεύγω να πω το όνομά του για ευνόητους λόγους– μαζί με τη σύζυγό του.

Το όνομα της συζύγου του ήταν περίεργο και, όταν το είδα την ώρα που εκφωνούσα ειδήσεις, θεώρησα ότι μου έκαναν πλάκα. Η γυναίκα του ονομαζόταν Μούνα και, επειδή αποφάσισα τη στιγμή εκείνη να την ονομάσω Μίνα, έγινε το έλα να δεις.

Η αραβική πρεσβεία έστειλε υπόμνημα, με το οποίο ζητούσε να εκφωνηθεί κανονικά το όνομα της γυναίκας του ηγέτη. Το έκανα κι αυτό, αλλά από περιέργεια ρώτησα τι σήμαινε στα ελληνικά αυτή η λέξη. Μου πέταξαν από την πρεσβεία ότι σημαίνει «ωραία» και το θέμα έληξε εκεί.

Ίμια

Στην κρίση των Ιμίων, υπήρξαν ορισμένα περιστατικά, τα οποία τότε ήταν σχεδόν απαγορευμένα ως προς τη δημοσίευσή τους. Το πρώτο περιστατικό, το οποίο θεωρούσα και απαράδεκτο, ήταν ότι στήθηκαν τηλεοπτικά συνεργεία στον όρμο απέναντι από τον Ναύσταθμο Σαλαμίνος, τα οποία κατέγραφαν την έξοδο των πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού και τις κινήσεις τους.

Μάλιστα, ορισμένα κανάλια έδειχναν και τον τύπο του πλοίου, καθώς και τον αριθμό νηολογίου του στο Πολεμικό Ναυτικό. Με δυο λόγια, οποιοσδήποτε έβλεπε εκείνη την ώρα τηλεόραση γνώριζε πια τα πιο απόρρητα στοιχεία του Πολεμικού Ναυτικού, με τα κανάλια να συναγωνίζονται για το ποιος θα δώσει τις περισσότερες πληροφορίες. Σίγουρα, εάν αυτή η ενέργεια προερχόταν από οποιονδήποτε αλλοδαπό, θα τον είχαν συλλάβει αμέσως και θα τον παρέπεμπαν για κατασκοπεία.

Όμως, τα κανάλια δρούσαν ανενόχλητα και έκαναν ό,τι ήθελαν, για χάρη του –γελοίου– ανταγωνισμού της τηλεθέασης. Εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι η κυβέρνηση Σημίτη ήταν μόλις λίγων ημερών, πρόβαλλαν απόρρητες πληροφορίες. Το θέμα ήταν εκνευριστικό και αποτρόπαιο. Δυστυχώς, δε μπορούσαμε τότε –για ευνόητους λόγους– να γράψουμε οτιδήποτε.

Να σκεφτείτε, δεν κινήθηκε ούτε ένας Εισαγγελέας, για να ασκήσει διώξεις.

Το δεύτερο περιστατικό που δε γράφτηκε ποτέ ήταν το «λοκάρισμα» που έκαναν τα ελληνικά πλοία στα τουρκικά. Δηλαδή, εάν δινόταν η εντολή, θα είχαμε σίγουρα αιματοχυσία. Μάλιστα, στο Κέντρο Επιχειρήσεων στο Πεντάγωνο γινόταν και υπολογισμός των απωλειών κάθε πλευράς –γιατί, βεβαίως, τα ελληνικά καράβια θα χτυπούσαν τα τουρκικά, αλλά θα υπήρχε και απάντηση.

Με μια πρόχειρη σούμα που έγινε, οι ελληνικές απώλειες θα ήταν μικρότερες των τουρκικών και οι βολές των ελληνικών φρεγατών και υποβρυχίων θα ήταν ακριβείς. Εάν δεν επενέβαιναν οι Αμερικανοί, σίγουρα θα ξεκινούσε πόλεμος. Ήταν τότε που οι Αμερικανοί ζήτησαν να απομακρυνθούν και τα πλοία και οι σημαίες από τα Ίμια.

Ήταν τότε που, καθώς απομακρύνθηκε η ελληνική σημαία, ο Πάγκαλος είπε ότι φύσηξε αέρας και η σημαία έφυγε από μόνη της. Ήταν, τέλος, τότε που έπεσε ένα ελικόπτερο, με το πλήρωμά του να χάνεται στη θάλασσα, λίγα μέτρα μακριά από τις βραχονησίδες των Ιμίων. Από τότε, τα Ίμια τα τιμούν με διάφορες εκδηλώσεις.

Ο Πάνος Καμμένος, όταν ήταν υπουργός Άμυνας, πετούσε πάνω από την περιοχή αυτή και έριχνε ένα στεφάνι στη μνήμη των ηρώων του ελικοπτέρου.

Οι χρυσαυγίτες, από την άλλη, στην επέτειο των Ιμίων, συγκεντρώνονταν στο μνημείο στην πλατεία Ρηγίλλης, δήθεν για να τιμήσουν τους νεκρούς, ενώ στην πραγματικότητα ήθελαν μόνο να δημιουργήσουν φασαρία.