Παραλίγο να μείνει στον τόπο μετά τη σκευωρία της Novartis. Έζησε για να το αφηγηθεί. Ο γκουρού του πολιτικού ρεπορτάζ, ο έλληνας Σέρλοκ: Με το νέο του βιβλίο Τα αδημοσίευτα, ο Νίκος Χασαπόπουλος, επιβεβαιώνει αυτό που όλοι αντιλαμβάνονταν. Ότι δεν έχει μόνο μάτια παντού και τη μύτη να μυρίζεται την καλύτερη δυνατή ιστορία. Το λαβράκι, όπως ονομάζεται. Αλλά κυρίως την πένα για να την καταγράψει. Πενήντα ένα χρόνια στο χώρο διατηρεί «δυνατό χειρόγραφο», όπως ονομάζεται στη δημοσιογραφική αργκό το καλό κείμενο, ακόμη και όταν πέρασε για τα καλά στην ηλεκτρονική εποχή.

Η φήμη του τον προσπερνούσε. Και εκείνος τιμούσε τους νέους με την πείρα του. Άμα τη εμφανίσει νέου συντάκτη στην εφημερίδα Το Βήμα, ο Νίκος Χασαπόπουλος πρόθυμα δεχόταν να τον κουράρει. Τουλάχιστον επί ημερών Οργανισμού Λαμπράκη, όσο θυμάται η υπογράφουσα. Διότι ο γνωστός δημοσιογράφος και αναλυτής, παρέμεινε στο ίδιο πόστο και στη νέα εποχή της μεγάλης «λαϊκής» εφημερίδας, όταν πέρασε στα χέρια του Βαγγέλη Μαρινάκη…

1

Αξιοπιστία στην πράξη

Όπως σημειώνει ο Γιάννης Στουρνάρας στον πρόλογό του, (ευτυχώς) με προσωπικό τόνο, «η δημοσιογραφία και η οικονομία έχουν κάτι κοινό. Και οι δύο στηρίζονται στην εμπιστοσύνη. Η κοινωνία δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς εμπιστοσύνη -είτε πρόκειται για το νόμισμα είτε για την πληροφορία. Ο δημοσιογράφος, όπως και ο κεντρικός τραπεζίτης, οφείλει να είναι αξιόπιστος, ψύχραιμος και, κυρίως, διαφανής. Ο συγγραφέας το υπηρέτησε αυτό το τρίπτυχο, όχι ως θεωρία, αλλά ως βίωμα».

Και κάτι παραπάνω. Ο Νίκος Χασαπόπουλος πριν την εποχή τον επιδραστικών στα σόσιαλ μίντια, εμπλούτιζε το ρεπορτάζ του με προσωπικό τόνο στην κατάλληλη δόση. Χωρίς δηλαδή να επισκιάζει την εκ των ων ουκ άνευ απαραίτητη δεοντολογικά ουδετερότητα.

Τα αδημοσίευτα αναδεικνύουν με διάφανο τρόπο πώς ένας ρεπόρτερ με σπάνια παρατηρητικότητα και ενδιαφέρον, μπορούσε να διατηρεί την απόσταση μαζί με την ανθρωπιά. Μία σπάνια επιμειξία. Ο Νίκος Χασαπόπουλος παρέμεινε έτσι για μισό αιώνα στην αιχμή του δόρατος. Από τότε που η δημοσιογραφία απαρτιζόταν από διαλεγμένους επαγγελματίες (νυν θρυλικά ονόματα) μέχρι σήμερα με τις χαμαιλεοντικές της τάσεις.

 

 

Με το φέρετρο του Ωνάση

Αναφέρεται επί παραδείγματι στην κηδεία του Ωνάση. Ο Νίκος Χασαπόπουλος δεν διέθετε πρόσκληση, αλλά ο Λέων Καραπαναγιώτης κατάφερε να τον μεταβιβάσει στο καταπράσινο νησί με πλάγια μέσα. Θα συναντούσε έναν παπά στη Λευκάδα και από εκεί θα περνούσαν μαζί με το φέρετρο του Ωνάση στον Σκορπιό.

Ο νεαρός τότε ρεπόρτερ δεν αναγνώριζε πολλούς μέσα από των κλειστό κύκλο των παρευρισκομένων. Πέραν από τους προφανείς, δηλαδή την Τζάκι Ο. Όμως συνάντησε κατά τύχη εκεί τον φωτογράφο Δημήτρη Λυμπερόπουλο, τον πρόδρομο των σημερινών paparazzi. Εκείνος κατείχε ήδη τον τίτλο του ειδήμονα στη φωτογραφική κάλυψη Ωνάσης και Σκορπιός. Ανοίξανε το αρχείο και άρχισαν να ταιριάζουν φάτσες με ονόματα. «Έτσι ολοκληρώθηκε το ρεπορτάζ», επισημαίνει ο Νίκος Χασαπόπουλος. Υπενθυμίζοντας ίσως ότι στο ρεπορτάζ όπως και στη ζωή, προχωράει κανείς επινοώντας λύσεις μέσα από εμπόδια.

Το βιβλίο αυτό λοιπόν δεν αποτελεί αναδημοσίευση παλαιών κειμένων. Αποτελεί αποθησαύρισμα αναμνήσεων από το χώρο, που τότε υπήρξε συναρπαστικός. Στιγμιότυπα και σχόλια που θα σημείωνε κανείς στο κενό του σημειωματάριού του για να μην ξεχαστούν ποτέ.

Ένα τριαντάφυλλο στο χέρι

Ο Νίκος Χασαπόπουλος έτσι αναφέρεται και στις πρώτες μέρες στο πολιτικό ρεπορτάζ του Σταύρου Ψυχάρη. Ο απόλυτος θρύλος της δημοσιογραφίας, ο άνθρωπος που εξελίχθηκε σε παρασκηνιακό πρωταγωνιστή των πολιτικών και επιχειρηματικών εξελίξεων στη χώρα ίσως περισσότερο από όλους.

Θυμάται λοιπόν τον Σταύρο Ψυχάρη την περίοδο του σκανδάλου Κοσκωτά. «Στη σύσκεψη των πολιτικών συντακτών, μια μέρα πριν εμφανιστεί στο δικαστήριο, όπου θα καλούταν ως μάρτυρας, ο Ψυχάρης μάς είχε πει πως, αν τον βλέπαμε να εισέρχεται στην αίθουσα με ένα τριαντάφυλλο στο χέρι, τότε δεν θα έριχνε ευθύνες στον Παπανδρέου. Την επόμενη μέρα, είδαμε πράγματι τον Ψυχάρη μ’ ένα κόκκινο τριαντάφυλλο, κάτι που συνέβη πρώτη φορά σε αίθουσα δικαστηρίου», υπογραμμίζει ο Νίκος Χασαπόπουλος.

Σύμφωνα με τον ίδιο μάλιστα, ο Σταύρος Ψυχάρης στην πραγματικότητα βάπτισε το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα με τη συμπυκνωμένη του ονομασία ΠαΣοΚ, ούτως ώστε να χωράει στους τίτλους των εφημερίδων. Μπήκε λοιπόν στο τυπογραφείο, νεαρός πολιτικός συντάκτης ακόμη το 1974, και άρχισε να υπαγορεύει «Π κεφαλαίο, α μικρό, Σ κεφαλαίο, ο μικρό, Κ κεφαλαίο. Και έτσι καθιερώθηκε».

Δριμύτατη επίθεση

Ένα από τα γεγονότα της πρόσφατης πολιτικής ιστορίας, καταγράφονται στο βιβλίο του με την ίδια γλαφυρότητα που συνηθίζει και στο ρεπορτάζ.

Περιγράφει το παρασκήνιο της διαγραφής του Αντώνη Σαμαρά από την κοινοβουλευτική ομάδα της Νέας Δημοκρατίας.

Ο Νίκος Χασαπόπουλος ετοιμαζόταν να πάρει συνέντευξη από τον πρώην πρωθυπουργό και πρόεδρο του συγκεκριμένου κόμματος.

Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο πολιτικό γραφείο του πολιτικού στην Ακαδημίας, κοντά στο μέγαρο της ΕΣΗΕΑ.

Με φόντο μια φωτογραφία του ιδρυτή της ΝΔ Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο Αντώνης Σαμαράς «απαντούσε με θαυμαστή ακρίβεια σε όλες τις ερωτήσεις χωρίς προετοιμασία, χωρίς να έχει χαρτάκια μπροστά του που να τον καθοδηγούν. Μόνο σε μία ερώτηση -και συγκεκριμένα, στην πρώτη- αρνήθηκε να απαντήσει, “απειλώντας” μάλιστα πως εάν δεν αποσυρθεί, δε θα δώσει συνέντευξη. Τον ρώτησα ευθέως αν σκοπεύει να ρίξει την κυβέρνηση {…} Την απέσυρα και συνεχίσαμε τη συνέντευξη», σημειώνει ο Νίκος Χασαπόπουλος.

«Απάντησε σε όλες τις άλλες εξαπολύοντας δριμύτατη επίθεση εναντίον της εξωτερικής πολιτικής της Νέας Δημοκρατίας και προσωπικά εναντίον του Γιώργου Γεραπετρίτη -χωρίς να τον κατονομάσει- για την πολιτική που ακολουθεί στα εθνικά θέματα».

Ο Νίκος Χασαπόπουλος δεν ορρωδεί προ ουδενός. Κάποια στιγμή τον ρώτησε αν φοβόταν μήπως τον διαγράψουν από το κόμμα. Εκείνος χαμογέλασε αινιγματικά και ζήτησε να του απευθύνει την επόμενη ερώτηση.

Αποχωρώντας από τη συνέντευξη, ο δημοσιογράφος δέχτηκε βομβαρδισμό τηλεφωνημάτων από κυβερνητικά στελέχη, τον στενό κύκλο του Μαξίμου  και όλα τα ΜΜΕ. Για λόγους δεοντολογίας δεν αποκάλυψε το παραμικρό. Οι πιέσεις συνεχίστηκαν μέχρι το απόγευμα του Σαββάτου και τη δημοσίευση της εφημερίδας.

Κάποια στιγμή του τηλεφώνησε και ένας υπουργός που ανυπομονούσε να μάθει τι είχε αναφέρει για αυτόν ο Σαμαράς. Δεν πήρε απάντηση. Όμως την επομένη μέρα τον ξαναπήρε τηλέφωνο για να του δηλώσει, θαρρείς σχεδόν απειλητικά: «Βρήκα τη συνέντευξη από άνθρωπο της εφημερίδας σου». Και έτσι ο Νίκος Χασαπόπουλος παρατηρεί πως «από εκείνη την ώρα κατάλαβα ότι άρχιζε η αντίστροφη μέτρηση για τη διαγραφή του Αντώνη Σαμαρά».

Ένα συμπίλημα κειμένων που αναδεικνύουν την εσάνς μιας εποχής πενήντα χρόνων αλλά και την πορεία της λεγόμενης τέταρτης εξουσίας στην Ελλάδα. Μια χώρα γεμάτη αντιφάσεις, σκιώδη αλλά και φωτεινή σε άνισες δόσεις.

Πληροφορίες

Νίκος Χασαπόπουλος

Τα αδημοσίευτα

Εκδόσεις Memento 2025

Σελ. 270