Capital Controls: Γιατί θα παραμείνουν όλο το 2018. Όλες οι εκτιμήσεις

Το 2018 φαίνεται πως θα είναι μία χρονιά-ορόσημο για την Ελλάδα, που τον Αύγουστο βγαίνει από το τρίτο πρόγραμμα διάσωσης, στο μεταξύ διαπραγματεύεται μία λύση στο Σκοπιανό, ενώ δεν αποκλείονται και πολιτικές εξελίξεις, με το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών μέσα στο έτος να είναι ορατό. Ένα πράγμα όμως φαίνεται πως δεν θα αλλάξει φέτος: τα capital controls.

Εκείνοι που έλεγαν το 2015 ότι “οι κεφαλαιακοί περιορισμοί ήρθαν για να μείνουν” δικαιώθηκαν πανηγυρικά, καθώς παρά τη σταδιακή χαλάρωσή τους, τα capital controls είναι ακόμα εδώ, και θα είναι εδώ για αρκετό καιρό ακόμα. Και μπορεί για τους απλούς πολίτες το πρόβλημα πια να μην είναι τόσο ορατό, όμως αφενός οι επιχειρήσεις συνεχίζουν να υποφέρουν, αφετέρου οι τράπεζες παραμένουν δεμένες χειροπόδαρα και δεν μπορούν να “εκτοξευθούν” προς την προσδοκώμενη ανάπτυξη.

Δεν είναι τυχαίο ότι, παρά τη θεαματική αποκλιμάκωση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων, το Χρηματιστήριο Αθηνών παραμένει σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, και ο κλάδος που υποαποδίδει περισσότερο είναι αυτός των τραπεζών, υπό το βάρος της επίδρασης των capital controls, που κρατούν το αξιόχρεο των τραπεζών στο επίπεδο restricted default (περιορισμένη χρεοκοπία), όπως αναφέρει σε ανάλυσή του ο οίκος Fitch, διευκρινίζοντας πως για να αναβαθμιστούν από το επίπεδο αυτό θα πρέπει να υπάρξει σημαντική χαλάρωση των κεφαλαιακών περιορισμών.

Αυτό όμως δεν θα γίνει σύντομα, και σχεδόν σίγουρα όχι μέσα στο 2018. Βασική προϋπόθεση για να γίνουν παρελθόν τα capital controls είναι να υπάρξει μία ουσιαστική βελτίωση των μακροοικονομικών συνθηκών, και αυτό δεν μπορεί να συμβεί με υπερχρεωμένες επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Όσο κι αν τα οικονομικά δεδομένα έχουν βελτιωθεί σε σχέση με τα τραγικά επίπεδα των προηγούμενων ετών και τουλάχιστον στα χαρτιά υπάρχουν θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης, η πραγματική οικονομία συνεχίζει να υποφέρει, και όσο αυτό δεν αλλάζει, δεν θα φεύγουν και τα capital controls – ποιος πιστεύει ότι αυτό μπορεί να αλλάξει μέσα στο 2018;

Μάλιστα, αν σκεφτεί κανείς ότι από τον ερχόμενο Αύγουστο η Ελλάδα θα είναι εκτός προγράμματος, και άρα θα πρέπει να δανείζεται από τις αγορές, η κατάσταση περιπλέκεται, καθώς τα επιτόκια των αγορών είναι πολύ μεγαλύτερα από αυτά του προγράμματος. Θα μπορέσουν το Δημόσιο και οι τράπεζες να έχουν μία ομαλή πρόσβαση στις αγορές; Το θέμα δεν είναι τόσο απλό και θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι τον Αύγουστο για να δούμε πώς θα εξελιχθεί.

Κρίσιμα θα είναι εξάλλου και τα stress tests της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που θα δείξουν την κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι ελληνικές τράπεζες και τα επίπεδα ρευστότητας που διαθέτουν. Οι εκτιμήσεις πάντως κάνουν λόγο για νέες κεφαλαιακές ανάγκες που πιθανόν θα προκύψουν, λόγω και των νέων στάνταρ που έχει θέσει η ΕΚΤ για τις προβλέψεις από “κόκκινα” δάνεια, και σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι προφανές ότι η απομάκρυνση των capital controls θα αναβαλλόταν επ’ αόριστον – αλλά και πάλι, θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε τι θα δείξουν τα stress tests.