Μια βαθιά θεσμική μεταρρύθμιση, με έντονο κοινωνικό αλλά και δημοσιονομικό αποτύπωμα, δρομολογεί η Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Δόμνα Μιχαηλίδου, στον τομέα της επισιτιστικής βοήθειας. Ο πλήρης ανασχεδιασμός του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Ταμείου Επισιτιστικής Βοήθειας για Απόρους (ΤΕΒΑ), που υλοποιείται κατόπιν στενής και απολύτως συντονισμένης συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλάζει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο το κράτος στηρίζει τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά, μεταφέροντας το βάρος από τη γραφειοκρατία στο πραγματικό αποτέλεσμα.

Η αλλαγή αυτή δεν προέκυψε αυτόματα. Αντιθέτως, αποτελεί προϊόν στοχευμένης πολιτικής διαπραγμάτευσης και τεχνικής επεξεργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με προσωπική εμπλοκή της υπουργού, ώστε το νέο μοντέλο να είναι συμβατό με το πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2021–2027 και ταυτόχρονα ουσιαστικά πιο αποτελεσματικό για τους ωφελούμενους. Το αποτέλεσμα είναι μια μεταρρύθμιση που συνδυάζει κοινωνική ευαισθησία, ευρωπαϊκή κανονικότητα και ορθολογική διαχείριση των πόρων.

1

Μέχρι σήμερα, το ΤΕΒΑ λειτουργούσε με βάση τη διανομή υλικής βοήθειας μέσω περίπλοκων και κατακερματισμένων διαδικασιών. Οι διαφορετικές πρακτικές ανά περιφέρεια, οι πολλαπλοί διαγωνισμοί, οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση και το υψηλό διαχειριστικό κόστος είχαν ως αποτέλεσμα η βοήθεια να φτάνει συχνά αργά και όχι πάντα με τον βέλτιστο τρόπο στους δικαιούχους.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, απαιτούνταν έως και 13 ξεχωριστές διαγωνιστικές διαδικασίες, με σημαντικό διοικητικό φόρτο, κόστος αποθήκευσης και διανομής, αλλά και άνισες ταχύτητες υλοποίησης από περιοχή σε περιοχή. Το νέο σύστημα έρχεται να κλείσει αυτόν τον κύκλο αναποτελεσματικότητας.

Οι προπληρωμένες κάρτες

Με τον ανασχεδιασμό που προωθεί το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, το ΤΕΒΑ μετατρέπεται σε ένα κεντρικό, ενιαίο σύστημα παροχής επισιτιστικής βοήθειας μέσω προπληρωμένων καρτών. Η αλλαγή αυτή δεν αφορά μόνο το «πώς» διανέμεται η βοήθεια, αλλά συνολικά τη φιλοσοφία του προγράμματος: από ένα μοντέλο διαχείρισης αγαθών, σε ένα μοντέλο ενίσχυσης της αγοραστικής δυνατότητας των ευάλωτων νοικοκυριών.

Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει το γεγονός ότι η συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξασφαλίζει την πλήρη θεσμική κάλυψη του νέου συστήματος. Πρόκειται για μια αλλαγή που όχι μόνο δεν συγκρούεται με το ευρωπαϊκό πλαίσιο, αλλά αντιθέτως το αξιοποιεί στο έπακρο, ενισχύοντας την απορρόφηση πόρων και τη διαφάνεια στη χρήση τους.

Το οικονομικό αποτύπωμα του νέου μοντέλου είναι εξίσου κρίσιμο. Η μείωση του διαχειριστικού κόστους και η κατάργηση των μεσαζόντων σημαίνει ότι μεγαλύτερο μέρος των διαθέσιμων πόρων κατευθύνεται απευθείας στους ωφελούμενους. Με τα ίδια κονδύλια, τα νοικοκυριά αποκτούν περισσότερα τρόφιμα πρώτης ανάγκης και αυξημένη αγοραστική δύναμη, γεγονός που αποκτά ιδιαίτερη σημασία σε ένα περιβάλλον επίμονων πληθωριστικών πιέσεων.

Παράλληλα, το νέο σύστημα ενισχύει την ευελιξία και την αυτονομία των δικαιούχων. Οι ωφελούμενοι μπορούν να πραγματοποιούν αγορές όποτε το χρειάζονται, χωρίς να δεσμεύονται από συγκεκριμένες ημερομηνίες διανομής ή προκαθορισμένα πακέτα προϊόντων, καλύπτοντας καλύτερα τις πραγματικές και μεταβαλλόμενες ανάγκες του νοικοκυριού τους

Σημαντική είναι και η διάσταση της αξιοπρέπειας. Η μετάβαση σε προπληρωμένες κάρτες απομακρύνει τον κοινωνικό στιγματισμό που συχνά συνδεόταν με τη φυσική παρουσία σε σημεία διανομής και τις ουρές. Το ΤΕΒΑ παύει να λειτουργεί ως μηχανισμός «έκτακτης ανάγκης» και μετατρέπεται σε ένα σύγχρονο εργαλείο κοινωνικής ένταξης, με όρους κανονικότητας και ισοτιμίας.

Τη θεσμική σοβαρότητα του εγχειρήματος επιβεβαιώνει και η επιστολή που απέστειλε η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Δόμνα Μιχαηλίδου και έχει στη διάθεση της το «Mononews.gr» προς τους περιφερειάρχες, ζητώντας τη λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για την ομαλή μετάβαση στο νέο σύστημα και την ενίσχυση της συνεργασίας με τις αρμόδιες υπηρεσίες. Όπως επισημαίνεται, η έγκαιρη υλοποίηση του ανασχεδιασμού είναι καθοριστικής σημασίας τόσο για την απορρόφηση των πόρων όσο και για την άμεση απόδοση απτών αποτελεσμάτων στους ωφελούμενους

Τι αλλάζει στο ΤΕΒΑ

-Ενιαίο κεντρικό σύστημα για όλη τη χώρα, αντί για διαφορετικές διαδικασίες ανά περιφέρεια
-Προπληρωμένες κάρτες αντί για φυσική διανομή προϊόντων.
-Λιγότερη γραφειοκρατία και κατάργηση πολλαπλών διαγωνισμών.
-Μείωση διαχειριστικού κόστους (αποθήκευση, μεταφορά, διανομή).
-Περισσότερα τρόφιμα πρώτης ανάγκης για τους ωφελούμενους με τους ίδιους πόρους.
-Ελευθερία επιλογής προϊόντων με βάση τις πραγματικές ανάγκες κάθε νοικοκυριού.
-Ταχύτερη και ταυτόχρονη κάλυψη όλων των δικαιούχων σε πανελλαδικό επίπεδο.
-Ενίσχυση αξιοπρέπειας και κοινωνικής ένταξης, χωρίς ουρές και κοινωνικό στιγματισμό.
-Πλήρης ευθυγράμμιση με το ευρωπαϊκό πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2021–2027.
-Γιατί προωθείται η αλλαγή

Η μεταρρύθμιση του ΤΕΒΑ εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο αναπροσανατολισμού της κοινωνικής πολιτικής, όπου η αποτελεσματικότητα και η λογοδοσία αποκτούν κεντρικό ρόλο.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο επίκεντρο της προσέγγισης της υπουργού Οικογένειας βρίσκεται η αρχή ότι κάθε ευρώ ευρωπαϊκού και εθνικού πόρου οφείλει να παράγει το μέγιστο δυνατό κοινωνικό αποτέλεσμα. Υπό αυτό το πρίσμα, ο ανασχεδιασμός του προγράμματος δεν αντιμετωπίστηκε ως μια αποσπασματική τεχνική βελτίωση, αλλά ως μια συνολική θεσμική παρέμβαση που διορθώνει χρόνιες παθογένειες.

Σύμφωνα με κύκλους του υπουργείου, η στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπήρξε καθοριστική, καθώς διασφάλισε ότι το νέο μοντέλο όχι μόνο συμμορφώνεται πλήρως με τους κανόνες των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, αλλά και αξιοποιεί τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές στον τομέα της κοινωνικής ένταξης. Η επιλογή των προπληρωμένων καρτών αντανακλά ακριβώς αυτή τη μετατόπιση: από μια λογική διαχείρισης αποθεμάτων σε μια λογική ενδυνάμωσης των δικαιούχων.

Σε μια περίοδο αυξημένων κοινωνικών αναγκών, το μήνυμα της συγκεκριμένης αλλαγής είναι σαφές. Η κοινωνική πολιτική μπορεί να είναι ταυτόχρονα ανθρώπινη και αποτελεσματική, ευέλικτη αλλά και θεσμικά θωρακισμένη. Και ακριβώς αυτό το ισοζύγιο είναι που επιχειρεί να επιτύχει η κα Μιχαηλίδου, μετατρέποντας το ΤΕΒΑ από ένα βαρύ διοικητικό σχήμα σε ένα σύγχρονο εργαλείο κοινωνικής συνοχής με μετρήσιμα αποτελέσματα.

Διαβάστε επίσης:

Ελληνικό: Ποιοι αγοράζουν τα σπίτια στο πρώην αεροδρόμιο – Το προφίλ τους
Οι 25 πλουσιότερες οικογένειες του πλανήτη ελέγχουν 2,9 τρισ. δολ. – To ακριβό «εισιτήριο» και τα new entries
Τέλος χρόνου για όσους δικαιούνται επιστροφή ενοικίου – Ποιες τροποποιητικές δηλώσεις θα κάνει δεκτές η ΑΑΔΕ