Πολιτικές κοκορομαχίες χωρίς ουσία για την 7ήμερη εργασία

Για μια «άδεια ταμπακέρα» μάχονται κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση, εξαπολύοντας πυρά η μια πλευρά στην άλλη όσον αφορά την 7ήμερη απασχόληση των εργαζομένων στη χώρα. Εδώ και τρεις μέρες, κατηγορούν οι μεν τους δε ποιος προωθεί την λειτουργία των επιχειρήσεων στην Ελλάδα επτά ημέρες την εβδομάδα και αντίστοιχα την απασχόληση των εργαζομένων, επιχειρώντας να κερδίσει το κάθε στρατόπεδο τις εντυπώσεις.

Η αλήθεια που όλοι πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι η 7ημερη απασχόληση των εργαζομένων απαγορεύεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ωστόσο σε όλες τις χώρες του κόσμου υπάρχουν επιχειρήσεις που λειτουργούν επτά ημέρες την εβδομάδα.

Ποιο καθεστώς ισχύει στην Ελλάδα

Στη χώρα προβλέπεται σύστημα εξαήμερης ή πενθήμερης εργασίας. Κατόπιν λοιπόν, συμφωνίας εργοδότη και εργαζομένου, ο εργαζόμενος έχει την δυνατότητα να συμφωνήσει με τον εργοδότη του εάν θα απασχολείται έξι ημέρες την εβδομάδα επί 7 ώρες ημερησίως ή πέντε ημέρες την εβδομάδα επί 8 ώρες ημερησίως. Η επιλογή του ενός εκ των δύο συστημάτων είναι υποχρεωτική. Ως εκ τούτου αυτά δεν δύναται να εφαρμοστούν παράλληλα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο εργοδότης δεν δύναται να απασχολεί κατ’ βούληση τον εργαζόμενο, π.χ. μία εβδομάδα πέντε ημέρες, την επόμενη έξι και ούτω καθ’ εξής.

Ειδικά για τις επιχειρήσεις όπου ισχύει πενθήμερο σύστημα απασχόλησης, η ημέρα του Σαββάτου θεωρείται εξαιρετέα. Εφόσον λοιπόν, ο εργαζόμενος εργαστεί κατά την ημέρα αυτή, η απασχόλησή του θεωρείται παράνομη και ο εργοδότης οφείλει να του καταβάλει το καταβαλλόμενο ημερομίσθιό του προσαυξημένο κατά 30%.

Τι γίνεται σε περίπτωση φόρτου εργασίας

Βέβαια, εφόσον συντρέχουν αυξημένες και έκτακτες ανάγκες στην επιχείρηση, ο εργοδότης προς αντιμετώπιση αυτών, δύναται να απασχολήσει τον εργαζόμενο υπερωριακά, καταβάλλοντας του το αντίστοιχο ποσό που αναλογεί στην υπερωριακή του αυτή απασχόληση. Σε κάθε περίπτωση, πάντως ο εργαζόμενος δεν επιτρέπεται να εργάζεται παραπάνω από δεκατρείς (13) ώρες ημερησίως. Η απαγόρευση αυτή προκύπτει από το άρθρο 3 του ΠΔ 88/1999, με το οποίο η χώρα μας κατ’ επιταγή του ευρωπαϊκού νομοθέτη μετέφερε στο εσωτερικό μας δίκαιο την Οδηγία 93/104/ΕΚ.

Επιπλέον, σύμφωνα με το ίδιο ΠΔ, ορίζεται ότι είναι υποχρεωτική η χορήγηση εβδομαδιαίας ανάπαυσης, διάρκειας τουλάχιστον είκοσι τεσσάρων (24) συνεχόμενων ωρών.

Καταρχήν η ημέρα ανάπαυσης χορηγείται την Κυριακή. Εφόσον βέβαια αυτό δεν είναι εφικτό, η ημερήσια εβδομαδιαία ανάπαυση, δύναται να δοθεί κατόπιν συμφωνίας, οποιαδήποτε άλλη εργάσιμη ημέρα.

Από την πρόβλεψη αυτή συνάγεται το συμπέρασμα, ότι τόσο από το ελληνικό όσο και από το ευρωπαϊκό δίκαιο, απαγορεύεται ένας εργαζόμενος να απασχολείται επτά ημέρες την εβδομάδα. Μία ενδεχόμενη διαφορετική συμφωνία, προσκρούει ευθέως σε αναγκαστικές διατάξεις δημοσίας τάξης και ως εκ τούτου είναι απολύτως άκυρη.

Οι κανόνες αυτοί που αφορούν τα χρονικά όρια εργασίας εφαρμόζονται σε όλους τους εργαζόμενους που απασχολούνται με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας. Πάντως, οι μισθωτοί δεν είναι απαραίτητο να απασχολούνται στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης του εργοδότη. Οι προστατευτικές διατάξεις για το χρόνο εργασίας καλύπτουν και τους εργαζόμενους που απασχολούνται υπό καθεστώς τηλεργασίας, ήτοι όσους δουλεύουν από το σπίτι.

Ποια είναι τα προβλήματα στην αγορά εργασίας

Οι περισσότερες παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας στην χώρα εντοπίζονται στις ώρες απασχόλησης των εργαζομένων κι όχι στις ημέρες απασχόλησης. Σύμφωνα με δικηγόρους- εργατολόγους, δεν γίνονται οι απαιτούμενοι έλεγχοι στις επιχειρήσεις για να διαπιστωθεί εάν τηρούνται οι ώρες απασχόλησης των εργαζομένων που ορίζονται μέσω των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων ή των επιχειρησιακών συμβάσεων απασχόλησης. Εντοπίζονται χιλιάδες εργαζόμενοι, οι οποίοι έχουν δηλωθεί με συμβάσεις μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης και στην πραγματικότητα απασχολούνται σε καθεστώς πλήρους απασχόλησης, ευνοώντας την εισφοροδιαφυγή και φοροδιαφυγή.

Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας είχε υποσχεθεί ότι θα αυξηθεί το πρόστιμο για την υποδηλωμένη εργασία, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα. Ακόμη είχε υποσχεθεί ότι θα υπάρξει μέριμνα και κυρώσεις για τις επιχειρήσεις που δεν καταβάλουν εγκαίρως τα δεδουλευμένα στους εργαζόμενους, όμως μέχρι σήμερα δεν έχει ληφθεί σχετική μέριμνα. Η καταστρατήγηση των προβλεπόμενης εργασιακής νομοθεσίας δημιουργεί προβλήματα πέρα από τους εργαζόμενους ακόμη και μεταξύ των επιχειρήσεων λόγω ανάπτυξης αθέμιτου ανταγωνισμού.

Η αλήθεια των αριθμών

Η Ελλάδα – με 72% – βρίσκεται στην πρώτη θέση της λίστας των χωρών με το μεγαλύτερο ποσοστό μονομερούς επιβολής μερικής απασχόλησης, ενώ αυτή η μορφή εργασίας μαζί με την περιστασιακή απασχόληση συγκεντρώνουν το υψηλότερο ποσοστό κινδύνου φτώχειας για τους εργαζόμενους. Περισσότεροι από 657.000 εργαζόμενοι (δηλαδή, ένας στους τρεις) απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα με «ευέλικτες» μορφές εργασίας. Η πλήρης απασχόληση από 79% το 2009 υποχώρησε στο 45% το 2017, ενώ η μερική απασχόληση εκτινάχθηκε στο 55%.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στην διάθεση του ο μεγαλύτερος φορέας της χώρας, ο Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης, τουλάχιστον 600.000 εργαζόμενοι λαμβάνουν μηνιαίο μισθό κάτω από 400 ευρώ μεικτά. Δηλαδή, στην πραγματικότητα οι καθαρές αποδοχές τους υπολείπονται του επιδόματος ανεργίας των 360 ευρώ.

Την ίδια στιγμή, από 70.000 έως 100.000 υπολογίζονται οι εργαζόμενοι που απασχολούνται με διάφορες μορφές επινοικίασης στην Ελλάδα, με μειωμένους μισθούς και εργασιακά δικαιώματα.