Κινητά στην τάξη: Από τις αποβολές και το «μπλόκο» μέχρι τις αγωγές σε Meta και TikTok

Δεν έχουν περάσει πολλές ημέρες από τότε που ο υπουργός Παιδείας κ. Κυριάκος Πιερρακάκης έθιξε το πρόβλημα της χρήσης του κινητού από τους μαθητές εν ώρα μαθήματος και προειδοποίησε για λήψη αυστηρών μέτρων.

«Το πλαίσιο χρήσης κινητών τηλεφώνων είναι ένα θέμα που πρέπει να εξετάσουμε και θα εξετάσουμε. Υπάρχει απαγόρευση αλλά θα πρέπει να δούμε το πλαίσιο των συνεπειών», ανέφερε.

Η ανησυχητική εξάρτηση των μαθητών από τα κινητά δεν έχει ανησυχήσει μόνο το ελληνικό Υπουργείο Παιδείας. Ο εθισμός, οι συνέπειες στην ψυχική αλλά και σωματική τους κατάσταση όπως και οι κίνδυνοι που προκύπτουν από τα δημοφιλή –μεταξύ των εφήβων- «challenges» στο διαδίκτυο έχουν θορυβήσει σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς η χρήση κινητού εντός της σχολικής τάξης δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο.

Στην Ευρώπη, η Ιταλία έχει προχωρήσει σε απαγόρευση των κινητών στη τάξη, η Βρετανία σε περιορισμένη χρήση, ενώ και σε άλλες χώρες είναι διάχυτη η ανησυχία την ώρα που η σχολική τάξη διεθνώς βρίσκεται σε ψηφιακή μετάβαση.

Στις ΗΠΑ και τον Καναδά, οι κατηγορίες για τον εθισμό στράφηκαν αποκλειστικά προς τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, με σχολεία, πολιτείες και σχολικές περιφέρειες να προχωρούν σε μαζικές αγωγές στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, όπως η Meta, Bytedance (TikTok) και Snapchat, κατηγορώντας τες για την εξάρτηση που προκαλούν στους ανηλίκους και ζητώντας δισεκατομμύρια ως αποζημίωση.

Η χρήση κινητού -εντός αλλά και εκτός τάξης- προκαλεί σοβαρές διαταραχές στους μαθητές όπως υποστηρίζουν, επιβαρύνοντας τα σχολεία και την Πολιτεία με την ψυχοκοινωνική υποστήριξη των μαθητών.

Η κατάσταση στα ελληνικά σχολεία

Στην Ελλάδα άρρηκτα συνδεδεμένο με τον σχολικό εκφοβισμό κρίνουν εκπαιδευτικοί αλλά και ειδικοί ότι είναι η εξάρτηση των μαθητών από τα κινητά τηλέφωνα .

Αν και ο κανονισμός προβλέπει απαγόρευση της χρήσης εντός της τάξης, οι εκπαιδευτικοί παραδέχονται ότι αυτό δεν ισχύει. Κατά καιρούς στο διαδίκτυο, και ιδίως στην διαδικτυακή πλατφόρμα –ιδιαίτερα δημοφιλής στους ανηλίκους- TikTok ανεβαίνουν βίντεο ή ακόμα και live μέσα από σχολικές τάξεις.

Πολλές φορές τα κινητά τηλέφωνα λειτουργούν ως μοχλός ακραίου –σε κάποιες περιπτώσεις- εκφοβισμού με διαμοιρασμό ευαίσθητων δεδομένων των συμμαθητών τους ή και λεκτικών επιθέσεων μέσω των social media. Τα τελευταία χρόνια δεκάδες βίντεο από άγριες επιθέσεις μαθητών σε συμμαθητές τους κατεγράφησαν από δεκάδες «θεατές» ανηλίκους και κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο.

Στην κριτική ενάντια στους καθηγητές –το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στους εφήβους στις τάξεις του Γυμνασίου και του Λυκείου- ότι είναι ιδιαίτερα ελαστικοί, οι ίδιο προτάσσουν τον προβληματισμό τους σχετικά με το πώς μία τέτοια ενέργεια θα μπορούσε να ανέβει στο διαδίκτυο και ίσως να κατηγορηθεί ως ανάρμοστη συμπεριφορά ενάντια στον μαθητή αλλά και την απόγνωσή τους για το υπάρχον πλαίσιο συνεπειών.

Η διστακτικότητα των εκπαιδευτικών, οι περιορισμένοι φραγμοί που βάζουν κάποιοι γονείς αλλά και η έκρηξη της βίας εντός του σχολικού περιβάλλοντος έχουν δημιουργήσει μία ιδιαίτερα τοξική κατάσταση στα σχολεία, με επίκεντρο τη χρήση –αλλά και την εξάρτηση- του κινητού τηλεφώνου.

Οι ενέργειες του Υπουργείου Παιδείας

Ο υπουργός Παιδείας κ. Κυριάκος Πιερρακάκης προειδοποίησε ήδη για το πλαίσιο συνεπειών προς του μαθητές, το οποίο θα αλλάξει ριζικά από την επόμενη σχολική χρονιά.

Το λεγόμενο «μαθητικό ποινολόγιο» προβλέπει επαναφορά της πενθήμερης αποβολής, διευκόλυνση της αλλαγής σχολικού περιβάλλοντος και χαρακτηρισμό των απουσιών σε δικαιολογημένες και  αδικαιολόγητες από τον Σεπτέμβριο του 2024.

Ειδικότερα για τα κινητά, αν και η πολιτική ηγεσία βρίσκεται ακόμα σε στάδιο επεξεργασίας της νέας υπουργικής απόφασης που θα ισχύσει, προβλέπεται ακόμα και η οριστική αποβολή του μαθητή, σε περίπτωση που βρεθεί στο κινητό του υλικό που εκθέτει συμμαθητές του.

Το Υπουργείο Παιδείας επιχειρεί με αυτές τις αλλαγές να δώσει ένα σημαντικό «οπλοστάσιο» στους εκπαιδευτικούς, αλλά και να ασκήσει πιέσεις στους μαθητές που εκτρέπονται, καθώς πλέον θα κινδυνεύουν με το να μείνουν στην ίδια τάξη ή να αλλάξει σχολικό περιβάλλον.

Η αυστηροποίηση των ποινών έρχεται σε μία περίοδο που η εκπαιδευτική κοινότητα και τα Στελέχη Εκπαίδευσης, αναφέρουν ότι η διαχείριση των καταγγελιών για σχολικό εκφοβισμό να απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος των εργασιών τους και η αρωγή των ψυχολόγων και των κοινωνικών λειτουργών απαντάται σε πολλά αιτήματα σχολείων. Και σύμφωνα με τις πρώτες αντιδράσεις στις ανακοινώσεις του Υπουργείου Παιδείας, οι εκπαιδευτικοί βρίσκονται σε απόλυτη σύμπνοια –κάτι όχι τόσο σύνηθες στα εκπαιδευτικά χρονικά- με την κατεύθυνση του Υπουργείου Παιδείας.

Αγωγές δισεκατομμυρίων ενάντια σε Meta και TikTok

Στον Καναδά και τις ΗΠΑ, οι εκπρόσωποι της εκπαίδευσης ακολούθησαν μία πιο επιθετική τακτική: αυτή της νομικής οδού ενάντια σε πλατφόρμες όπως το Facebook, το TikTok και στο Snapchat.

Ειδικότερα οι σχολικές περιφέρειες του Τορόντο, της Οτάβα και της Περιφέρειας Peel κατέθεσαν ξεχωριστές αγωγές εναντίων των μητρικών των δημοφιλών πλατφορμών, ζητώντας συνολικά περίπου 3,3 δισ. δολάρια.

Οι αγωγές αυτές υποστηρίζουν ότι οι εταιρείες σκόπιμα στοχεύουν στο καταναλωτικό κοινό των ανηλίκων, με υπηρεσίες που είναι εθιστικές, καθιστούν τα παιδιά ευάλωτα και προκαλούν αναστάτωση στην σχολική τάξη.

Σύμφωνα με τις καναδικές σχολικές επιτροπές, περίπου οι μισοί μαθητές του Οντάριο δεν κοιμούνται αρκετά εν μέρει λόγω του εθισμού στις πλατφόρμες, ενώ αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχολογικής δυσφορίας, ακόμα και σωματικής δυσμορφίας λόγω της κακής στάσης του σώματος. και η δυσμορφία του σώματος είναι κοινός τόπος.

«Η εκτεταμένη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης προκαλεί μια άνευ προηγουμένου κρίση στην ψυχική υγεία των νέων», δήλωσε το Περιφερειακό Σχολικό Συμβούλιο του Τορόντο σε καταγγελία που κατατέθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο του Οντάριο.

Ένα μήνα νωρίτερα, η πόλη της Νέας Υόρκης συντάχθηκε με μία ομάδα σχολείων, πολιτειών και σχολικών περιφερειών στην αγωγή εναντίον εταιρειών μέσων κοινωνικής δικτύωσης, κατηγορώντας τους ότι χρησιμοποιούν πρακτικές, αντίστοιχες με αυτές των βιομηχανιών του τζόγου και του καπνού, προς την πιο ευάλωτη ομάδα σε εθιστικές συμπεριφορές, αυτή των παιδιών.

Διαβάστε επίσης:

Πιερρακάκης: Τον Απρίλιο ξεκινάει το ψηφιακό φροντιστήριο

Πιερρακάκης: Τι προβλέπει το σχέδιο δράσης κατά του bullying – Οι αλλαγές σε αποβολές και απουσίες

Πιερρακάκης: Μόνο στην Ελλάδα και την Κούβα απαγορεύονταν τα μη κρατικά πανεπιστήμια