Πριν λίγες μέρες, στο mononews αποκαλύφθηκε ότι ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων Μανώλης Γραφάκος εισηγείται τη διασπάθιση χρημάτων των Δήμων από το τέλος ταφής κατά παράβαση του Νόμου, αλλά και ότι εγκρίνει Ολιστικά Σχέδια Ανακύκλωσης για ΦοΔΣΑ με fake παραδοχές κατά παράβαση του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου.

Στο ετήσιο τακτικό συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), που πραγματοποιήθηκε στην Αλεξανδρούπολη από 6 έως τις 8 Νοεμβρίου 2025, υπήρξε πλήρης δικαίωση ότι πολλά πάνε στραβά στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων.

1

Ο Δήμαρχος Χανίων, Παναγιώτης Σημανδηράκης, με την ιδιότητα του Προέδρου του Δικτύου ΦοΔΣΑ της χώρας, εξαπέλυσε ένα δριμύ κατηγορώ κατά του Γενικού Γραμματέα Μανώλη Γραφάκου, επιρρίπτοντάς του την αποκλειστική ευθύνη για το γεγονός ότι από τα 800 εκατομμύρια ευρώ που προβλέπονται στο νέο ΕΣΠΑ (2021-2027) για τη διαχείριση απορριμμάτων δεν έχει απορροφηθεί ούτε ένα ευρώ, ενώ άσκησε κριτική και στα σχέδια δημιουργίας μονάδων καύσης σκουπιδιών.

Πιο συγκεκριμένα, ο Δήμαρχος Χανίων, παραθέτοντας στοιχεία, τόνισε:

«Γιατί αξιολογείται το Υπουργείο και ο Γενικός Γραμματέας; Δεν αξιολογείται επί συγκεκριμένου χρηματοδοτικού εργαλείου και της δυνατότητας απορρόφησης και επί συγκεκριμένου σχεδιασμού που θα καλύψει και θα απορροφήσει αυτό το ποσό; Δεν αξιολογείται ο κύριος Γραφάκος για τα 800 εκατομμύρια της προγραμματικής περιόδου που ήταν χρήματα για να μετασχηματίσουμε τη διαχείριση απορριμμάτων για να ξεφύγουμε από την τελευταία θέση της Ευρώπης; Για αυτό αξιολογείται! Πόσα χρήματα από το πρόγραμμα αυτό έχουν απορροφηθεί, δύο χρόνια πριν τη λήξη του προγράμματος; Μηδέν. Ήδη έχουν μεταφερθεί 95 εκατομμύρια από τον άξονα αυτό στα ύδατα και επειδή φαίνεται ότι δεν θα υπάρξει απορρόφηση ακούγεται ότι θα μεταφερθούν άλλα 200 από τα απορρίμματα».

Στη συνέχεια ο Δήμαρχος Χανίων επισήμανε: «Στο κομμάτι του σχεδιασμού τι έχει γίνει; Ολιστικά σχέδια ανακύκλωσης, επικαιροποιημένοι περιφερειακοί σχεδιασμοί και το εθνικό σχέδιο. Ακόμα περιμένουμε την έγκριση των ολιστικών σχεδίων, που στη συνέχεια θα πρέπει να επικαιροποιήσουν τους Περιφερειακούς Σχεδιασμούς, για να μπορέσουμε να εκπονήσουμε οι ΦΟΔΣΑ τις μελέτες για τις υποδομές, ώστε να ανοίξει η πρόσκληση, να υποβάλλουμε τις μελέτες και στη συνέχεια να συμβασιοποιήσουμε και να εκτελέσουμε τα δύο τύπων έργα: είτε τη κατασκευή νέων μονάδων ανάκτησης και ανακύκλωσης είτε να μετατρέψουμε τις μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων σε μονάδες ανάκτησης και ανακύκλωσης.

Εκτός χρονοδιαγραμμάτων

Πόσα χρόνια χρειάζεται ένας ΦΟΔΣΑ για να ωριμάσει τη μελέτη και στη συνέχεια να εκσυγχρονίσει ή να κατασκευάσει εργοστάσιο ανακύκλωσης; Σίγουρα χρειάζεται τουλάχιστον δύο χρόνια (αν και γνωρίζουμε ότι σίγουρα χρειάζονται 3 και 3 έτη). Είμαστε απολύτως εκτός χρονοδιαγράμματος των έργων αυτών. Και για αυτό πρέπει να αναζητήσουμε πολιτική ευθύνη.

Ποιος νομιμοποιείται, αγαπητέ γενικέ, να μας κουνάει το δάχτυλο όταν μιλάμε γι’ αυτά, να μας κουνάει το δάχτυλο ότι κάνουμε πολιτική; Ποιος στην περιοχή του έχει δει κάτι το καινούριο που να προωθεί την ανακύκλωση; Κανείς. Κι ας προέβλεπε ο εθνικός σχεδιασμός.

Εμείς σας αξιολογούμε για το πώς και γιατί δεν απορροφήσατε τους πόρους από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον-Κλιματική Αλλαγή και το ερώτημα για τους πόρους του τέλους ταφής. Αυτοί οι πόροι θα αύξαναν την ανακύκλωση και θα μείωναν την ταφή, αλλά δεν έχει γίνει σχεδιασμός. Και ανακοινώνει τώρα το υπουργείο ότι διαβουλεύτηκε με την αγορά για μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης (σ.σ. καύση) παρακάμπτοντας την τοπική αυτοδιοίκηση. Οι ΦΟΔΣΑ θα δίνουν το (δευτερογενές απόρριμμα) καύσιμο στις ιδιωτικές μονάδες, αυτές θα πουλάνε το ρεύμα σε τιμές αγοράς, αλλά οι δήμοι θα πληρώνουν γι’ αυτό από πάνω».

Κλείνοντας την καταγγελία, ο Δήμαρχος Π. Σημανδηράκης είπε:

«Είμαστε κριτικά απέναντι σε αυτά που δεν έγιναν και έχουν εκτροχιάσει εντελώς τη διαχείριση απορριμμάτων. Αυτό αποτυπώνεται στο γεγονός ότι (με βάση τα επίσημα στοιχεία της Eurostat, που βέβαια ο κύριος Γραφάκος θα τα αμφισβητήσει, όπως κάνει συνέχεια), από το 21% της ανακύκλωσης το 2019, πέσαμε μετά από 5 χρόνια (το 2024) στο 19%.

Εμείς είμαστε εδώ και ως Δίκτυο ΦΟΔΣΑ για να επιχειρηματολογήσουμε με στοιχεία και αριθμούς, προσπαθώντας να πείσουμε ότι ακολουθείται ένας λάθος δρόμος στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων, το οποίο θα έχει πρωτίστως περιβαλλοντικό, δευτερευόντως οικονομικό, αλλά και εν τέλει πολιτικό κόστος σε όλους μας».

Καμιά απάντηση από Γραφάκο

Οταν ανέβηκε στο βήμα ο Γενικός Γραμματέας Μανώλης Γραφάκος δεν είχε να δώσει κάποιες ουσιαστικές απαντήσεις. Τόνισε μόνο ότι τα ολιστικά σχέδια δεν είναι άνευ περιεχομένου και είπε ότι το σχέδιο για την Κρήτη είχε σφάλματα και έπρεπε να διορθωθεί.

«Δεν μας τα φέρνουνε και τα ξεπετάμε», είπε ο Γραμματέας. Όμως στους διαδρόμους του Συνεδρίου οι Πρόεδροι των ΦοΔΣΑ μιλούσαν ότι ο Γραφάκος προσπαθεί να τους εξαναγκάσει να συμπεριλάβουν τις fake παραδοχές του στο Ολιστικά Σχέδια.

Παράλληλα, ο Μανώλης Γραφάκος αντί να αιτολογήσει τη μείωση των ποσοστών ανακύκλωσης του 2024, που ανακοίνωσε πρόσφατα η Eurostat, είπε (προφανώς μη έχοντας τι άλλο να πει, αφού τα ποσοτικά στοιχεία της Ε.Ε. είναι αδιαμφησβήτητα) ότι τα ποσοστά του… 2022 ήταν υψηλότερα από αυτά του 2021!

Άρα, όταν, ήδη τελειώνει το 5ο έτος του νέου ΕΣΠΑ (2021-2017) και δεν έχει πέσει ούτε ένα ευρώ στην αγορά από τον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων και οι στόχοι ανακύκλωσης είναι σε φθίνουσα πορεία, είναι λογικό οι Δήμαρχοι και οι ΦΟΔΣΑ να χτυπούν το συναγερμό και να ζητούν τις ευθύνες από τον (μόνιμο) Γενικό Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων.

Στο συναγερμό αυτό συνηγορούν και οι εταιρίες του χώρου, που βλέπουν ότι οι υποσχέσεις συνεχίζονται, αλλά οι χρηματοδοτήσεις δεν έρχονται και λεφτά δεν πέφτουν στην αγορά.

Πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα και τα τεράστια προβλήματα που δημιουργούν οι συνεχιζόμενες καθυστερήσεις στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων, όπου η χώρα μας είναι ουραγός στην Ε.Ε., αναμένουν την παρέμβαση του υπουργού Περιβάλλοντος κι Ενέργειας, Σταύρου Παπασταύρου.

Ο υπουργός έδειξε τόσο με τα ενεργειακά θέματα όσο και με το θέμα της λειψυδρίας, ότι όταν ασχοληθεί με ένα χρονίζον και σημαντικό πρόβλημα, κόβει άμεσα το γόρδιο δεσμό και μετατρέπει το πρόβλημα σε ευκαιρία για την ανάπτυξη της χώρας μας.

Δείτε εδώ το σχετικό βίντεο: