Σωτήρης Φέλιος: Η Ιταλίδα της Όπερας από τη Συλλογή Σοφρά

Αλλαγή πλεύσης. Ο σπουδαίος δικηγόρος Σωτήρης Φέλιος δημιούργησε το Ίδρυμα Η άλλη Αρκαδία για τη διαχείρηση της Συλλογής Σωτήρη Φέλιου. Πρόκειται για τη σημαντικότερη (αριθμητικά και ποιοτικά) ελληνικών έργων τέχνης από τη μοντέρνα και σύγχρονη κυρίως παραγωγή. Συνήθως οργανώνει περιοδικές εκθέσεις -ομαδικές ή ατομικές- από τη Συλλογή του, στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο στη Φωκίωνος Νέγρη. Εδώ και κάποιες μέρες όμως το Ιδρυμα παρουσιάζει έργα που ανήκουν σε μια άλλη σημαντική συλλογή.

Το όνομα του «φιλοξενούμενου» συλλέκτη προδίδεται στον τίτλο της παρούσας έκθεσης, Λίλα Ντε Νόμπιλι, Υλικά Ονείρων: Θέατρο – Όπερα – Ζωγραφική. Από τη Συλλογή του Ερρίκου Σοφρά. .

Η Λίλα Ντε Νόμπιλι (Lila de Nobili, 1916-2002) υπήρξε σπουδαία σκηνογράφος και ενδυματολόγος του δεύτερου μισού του εικοστού αιώνα.

Γεννήθηκε στην Ελβετία από πατέρα Ιταλό ευγενή και μητέρα Εβραία ουγγρικής καταγωγής. Σπούδασε ζωγραφική στη Ρώμη και στο Παρίσι -τότε το πιο ακμάζων κέντρο για τις καλές τέχνες σε όλο τον κόσμο.

Ως σκηνογράφος και ενδυματολόγος συμμετείχε σε παραστάσεις ορόσημα στις παραστατικές τέχνες -το θέατρο, την όπερα και το χορό. Με τα σκηνικά της εμπλούτιζε την ατμόσφαιρα με μεταφυσικά στοιχεία που διέφευγαν του γνώριμου, χειροπιαστού. Φτιαγμένα θαρρείς με τα υλικά των ονείρων, μαγεία και ποίηση.

Συνεργάστηκε σε μεγάλες σκηνές της Ευρώπης και κορυφαίους δημιουργούς όπως ο Λουκίνο Βισκόντι, ο κόκκινος δούκας που εκτός από τα αριστουργήματα της έβδομης τέχνης, ξεχώρισε και στη θεατρική σκηνή.

Η Λίλα Ντε Νόμπιλι συνεργάστηκε ως ενδυματολόγος και σκηνογράφος και με άλλα ιερά τέρατα της εποχής της: Τη Μαρία Κάλλας, την Εντίθ Πιαφ και την Ίνγκριντ Μπέργκμαν, τον Φράνκο Τζεφιρέλι και τον Πήτερ Χωλ, την Όντρεϊ Χέπμπορν και τον Λόρενς Ολίβιε.

Διακρίθηκε σε αυτόν τον χώρο σε τέτοιο βαθμό που η κύρια ενασχόλησή της, η ζωγραφική, περίπου παραγνωρίστηκε από τους σύγχρονούς της.

Ωστόσο, δεν παραμέλησε ποτέ την πρώτη της αγάπη, δηλαδή τη ζωγραφική. Η ενασχόλησή της υπήρξε καθημερινή, αν και κυρίως στα παρασκήνια. Έτσι, δεν δυσκολεύτηκε να την ξαναπιάσει οι δουλειές της στο σανίδι άρχισαν να αραιώνουν, ύστερα από είκοσι ολόκληρα χρόνια που είχε παραμείνει στην αιχμή του δόρατος.

 

Στην έκθεση «Λίλα Ντε Νόμπιλι, Υλικά ονείρων: Θέατρο – Όπερα – Ζωγραφική. Από τη Συλλογή του Ερρίκου Σοφρά» φαίνεται πρόδηλα η ζωγραφική της παιδεία -σε κάθε μακέτα σκηνικού ή κοστουμιού. Οι μακέτες και τα κουστούμια που συμπεριλαμβάνονται στην έκθεση, προέρχονται από δώδεκα σημαντικές παραστάσεις θεάτρου και όπερας.

Παρουσιάζονται επίσης ζωγραφικά έργα και σχέδιά της. Εκτίθεται επίσης αρχειακό υλικό: φωτογραφίες, επιστολές, θεατρικά προγράμματα, εικονογραφημένες εκδόσεις μεταξύ άλλων.

Ο Ερρίκος Σοφράς μελετά και συλλέγει το έργο της τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια.

Για όποιον δεν γνωρίζει τον συλλέκτη, πρόκειται για αξιόλογο μεταφραστή (του Σαίξπηρ, της Ντίκινσον, του Ώντεν, του Μποντλέρ ανάμεσα σε άλλους), φιλόλογο και συγγραφέα.

Μεταφράζει συστηματικά ποίηση από τα αγγλικά, τα γαλλικά και τα ιταλικά από το 1990.

Συγκεριμένα:

Ζεάμι («Το φιλιατρό του πηγαδιού», Το Ροδακιό 1992), Έμιλυ Ντίκινσον («44 ποιήματα και 3 γράμματα», Το Ροδακιό 2005), Σάντρο Πέννα («Ο σκονισμένος ποδηλάτης», Το Ροδακιό 2012), Ουίλλιαμ Σαίξπηρ («Σονέτα», αντίποδες 2018∙ β΄έκδοση οριστική 2024), Σαρλ Μπωντλαίρ («Παρισινοί πίνακες» και «Τα απαγορευμένα ποιήματα» από τα «Άνθη του Κακού», Μεταίχμιο 2021), Γ. Χ. Ώντεν («Η ασπίδα του Αχιλλέα», αντίποδες 2020). Συγκέντρωσε μεταφράσεις ποιημάτων του Πωλ Βερλαίν στο βιβλίο «Νυχτερινή φαντασία» (Ποταμός 1999)∙ εξέδωσε και σχολίασε την ποιητική σύνθεση του Ζήσιμου Λορεντζάτου «Θαλάσσια ξύλα» (Ίκαρος 2005 και περ. Νέα Εστία τχ. 1786, 2006)∙ συμμετείχε στην ερευνητική ομάδα του τόμου «Ο Σεφέρης για νέους αναγνώστες» (Ίκαρος 2008).

Δική του ποίηση έχει δημοσιευτεί στο περιοδικό «Εκηβόλος» (τχ. 18, 1997).

Την έκθεση συνοδεύει κατάλογος με όλα τα έργα που εκτίθενται και κείμενα του Ερρίκου Σοφρά και του Σωτήρη Φέλιου.

Ο Σωτήρης Φέλιος μπορεί να μην παρουσιάζει (ή να κατέχει τέχνη ξένων δημιουργών σε μεγάλη κλίμακα) αλλά οπωσδήποτε έχει το μάτι να διακρίνει τι αξίζει και τι όχι τόσο.

Πληροφορίες

Διοργάνωση
Ίδρυμα Η άλλη Αρκαδία

Επιμέλεια
Ερρίκος Σοφράς

Συντονισμός
Δώρα Βασιλάκου

Εικαστική ταυτότητα έκθεσης
Μαρία Βεϊοπούλου

Μεταφράσεις
Δάφνη Καψάλη
Αλεξάνδρα Ταμουρίδου

Διάρκεια
10 Δεκεμβρίου 2025 – 7 Φεβρουαρίου 2026

Ώρες λειτουργίας
Τετάρτη – Παρασκευή 16:00-20:00
Σάββατο 12:00-16:00
*Κλειστά:24-26,31/12 & 1,2/01/2026

Χώρος
16 Φωκίωνος Νέγρη, 11257, Αθήνα
Ελεύθερη είσοδος

Lila De Nobili, Παρίσι, 1946

Πρόγραμμα ξεναγήσεων

Δεκέμβριος 2025
Σάββατο 20 Δεκεμβρίου, 12:30

Ιανουάριος 2026
Σάββατο 10 Ιανουαρίου, 12:30
Σάββατο 24 Ιανουαρίου, 12:30

Φεβρουάριος 2026
Σάββατο 7 Φεβρουαρίου, 12:30

Οι ξεναγήσεις θα πραγματοποιηθούν στα ελληνικά.

Ελεύθερη είσοδος.

Δεν απαιτείται κράτηση θέσης.