Ο Γιάνης Βαρουφάκης (δεν) παρουσιάζει εικαστική περφόρμανς

Ο γραμματέας του ΜΕΡΑ25 Γιάνης Βαρουφάκης εμφανίστηκε σε κλειστό κύκλο στη βεράντα του γνωστού γκαλερίστα Γεράσιμου Καππάτου (Αίθουσα Τέχνης Καππάτος) στο πλαίσιο προοιμίου για το μελλοντικό και νεότευκτο Διεθνές φεστιβάλ περφόρμανς της Αίγινας.

Την εν λόγω διοργάνωση υποστηρίζει το υπουργείο Πολιτισμού μαζί με την Πολιτιστική εταιρεία Πάνθεον και τον οργανισμό Kappatos Aegina Artist Residency στην Αίγινα. Εκεί εμφανίστηκε ο Γιάνης Βαρουφάκης ένα βράδυ του περασμένου Οκτωβρίου.

Η συγκεκριμένη περφόρμανς του πολυσυζητημένου πολιτικού με τίτλο Not An Art Performance κλείνει ίσως το μάτι στο γνωστό τοις πάσι έργο του Ρενέ Μαγκρίτ με τίτλο Ceci n’est pas une pipe, Αυτό δεν είναι πίπα, στο οποίο ο σπουδαίος σουρεαλιστής ζωγράφος φιλοτεχνούσε μία πίπα σε γκρο πλάνο. Ο Βαρουφάκης θα παρουσιαστεί επισήμως στην έναρξη του καλοκαιρινού αιγινίτικου φεστιβάλ -το οποίο με ασφάλεια μπορεί να υπολογίσει κανείς ότι δεν πρόκειται να αναβληθεί εξαιτίας της πανδημίας.

Η Not An Art Performance διάρκειας είκοσι λεπτών παρουσιάστηκε στα ελληνικά τον Οκτώβριο για μία μόνο φορά. Και παρότι ανοιχτή στο ευρύ κοινό (με ελεύθερη είσοδο, σειρά προτεραιότητας και τήρηση όλων των υγειονομικών μέτρων), μπορεί κανείς να υποθέσει ότι διαδραματίστηκε εν είδη «δοκιμής» σε κλειστό κύκλο (φθινόπωρο και σε συνθήκες πανδημίας) πριν από την εμφάνισή του στο νέο Φεστιβάλ της Αίγινας το καλοκαίρι όπου και μοιραία θα απολαύσει πολύ μεγαλύτερη δημοσιότητα.

Διόλου αξιοπερίεργο (και από πολλές απόψεις) ότι ο Γιάνης Βαρουφάκης δοκιμάζεται στις επιτελεστικές τέχνες όπως αποκαλείται ελληνιστί αυτό το απολύτως αγγλοσαξονικό παρακλάδι του σύγχρονου εικαστικού χώρου το οποίο παραμένει ευρέως γνωστό ως περφόρμανς, performance.

Καταρχήν λόγω του θεωρητικού του υπόβαθρου: Επιτυχημένος ακαδημαϊκός (πέρα απο το ΕΚΠΑ καθηγητής οικονομικών στο περίφημο Κινγκς του Λονδίνου και στο πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ μεταξύ άλλων όπως και το Κέιμπριτζ στο παρελθόν) και ευπώλητος συγγραφέας (για παράδειγμα με το αμφιλεγόμενο Η Αρπαγή της Ευρώπης, Οι ρίζες της καταστροφικής διαχείρισης μίας αναπόφευκτης κρίσης, 2016), κατέχει τη λογική της επιστημονικής προσέγγισης. Την ικανότητα να αναπτύσσει και να αναλύει οποιοδήποτε θέμα με θεωρητικά επιχειρήματα, να εφαρμόζει με μαεστρία την τέχνη της ρητορικής.

Άλλο αν ουκ ολίγοι διέκριναν σε αυτή τη δεινότητα μία ασυγκράτητη, επικίνδυνη ροπή προς τον σουρεαλισμό ειδικά όταν αυτή εφαρμόζεται στη δημόσια αρένα. Με κορωνίδα το 2015 όταν ως υπουργός Οικονομικών συγκρούστηκε με τους ομότιμούς του στην Ευρωπαϊκή Ένωση πραγματοποιώντας μοναχικά την «ηρωϊκή» του αντίσταση. Μετά το δημοψήφισμα βέβαια που πραγματοποιήθηκε λόγω των αντιστάσεών του, ο Τσίπρας αντιμετώπισε τα σκούρα, τον καθαίρεσε από το υπουργείο Οικονομικών και προχώρησε στην περιβόητη κολοτούμπα του.

Το κεφάλαιο αυτό έχει σχολιαστεί πολλάκις και έχει γράψει ιστορία. Εν προκειμένω διαγράφεται η πιο ουδέτερη (απολιτίκ) πλευρά του ως δημόσιου όντος με την αριστοτελική έννοια του όρου: Η πολιτική ως περφόρμανς και vice versa. Η τέχνη παραμένει πάντα πολιτική όταν δεν παρουσιάζεται ως τέτοια.

Η εικαστική περφόρμανς του Γιάνη εξηγείται και με άλλο τρόπο. Ο Βαρουφάκης μυήθηκε στα μυστήρια των εικαστικών τεχνών με τη σύζυγό του, περίφημη εικαστικό Δανάη Στράτου. Τους ενώνουν πολλά, αμφότεροι διεθνώς αναγνωρισμένοι, απόφοιτοι της Σχολής Μωραΐτη με διαφορά τρία χρόνια ο ένας από τον άλλον, ομορφόπαιδα. Και με προγόνους που δραστηριοποιήθηκαν ικανά στο χώρο της βιομηχανίας.

Οι Στράτοι (μαζί με την οικογένεια Κατσάμπα) απάρτιζαν την ιδιοκτησία της Πειραϊκής Πατραϊκής, μίας εκ των ισχυρότερων ελληνικών βιομηχανιών εκείνης της εποχής. Στην οικογένειά της μάλιστα εντοπίζεται και σημαντική πολιτική φλέβα, αφού ο μεγαλύτερος θείος της Χριστόφορος είχε διατελέσει υπουργός στην κυβέρνηση Καραμανλή μετά το 1974, αλλά απεβίωσε νωρίς. Ο άλλος της θείος ονόματι Ιάσων, κατείχε την προεδρία του ΣΕΒ. Ο μικρότερος εκ των τριών αδερφών και πατέρας της Φαίδων Στράτος, παρέμενε πάντα το ίδιο επιχειρηματικά δραστήριος όσο και τα αδέλφια του.

Από τον πρώτο της γάμο με τον Γιώργο Μομφερράτο, γιο του τραπεζίτη, πολιτικού (στενού φίλου του Καραμαναλή) και εκδότη της Απογευματινής Νίκου Μομφερράτου που δολοφονήθηκε από τη 17Ν το 1985, η Δανάη απέκτησε την Έσμε (από το Εσμεράλντα της πρώην πεθεράς της) και τον Νικόλα. Παράλληλα με τη δίκη της 17Ν, που σύσσωμη η οικογένεια Μομφερράτου παρακολουθούσε καθημερινά, δοκιμαζόταν και το μέλλον του ζευγαριού, που τελικά χώρισε. Στο γνωστό εστιατόριο της Ράτκας στο Κολωνάκι, η Δανάη γνώρισε τον Γιάνη. Μαζί από το 2015.

Από την άλλη, ο πατέρας του Γιάνη και πανεπιστημιακός Γεώργιος Βαρουφάκης υπήρξε πρόεδρος της Χαλυβουργικής ενώ για τις αριστερές του πεποιθήσεις φυλακίστηκε στη Μακρόνησο.

Η Αίγινα της τέχνης 

Το Φεστιβάλ θα περιλαμβάνει σειρά από ζωντανές καλλιτεχνικές δράσεις, ποικίλες περφόρμανς, οι οποίες θα παρουσιασθούν παράλληλα με άλλες εκδηλώσεις όπως εκθέσεις, παραστάσεις, δημιουργικές παραγωγές.

Οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες προέρχονται κυρίως από το χώρο των εικαστικών τεχνών, αλλά και του θεάτρου, του χορού, της μουσικής, των multimedia μεταξύ άλλων εφόσον στην άπλετη ελευθερία και τη μεταμοντέρνα εποχή της σχετικότητας όπου τα όρια ανάμεσα στις τέχνες θολώνουν και το ένα μέσο επικάθεται στο άλλο, «ό,τι δηλώσει κανείς αυτό κάνει» κατά τη γνωστή ρήση του Τσαρούχη.

Το Φεστιβάλ γύρω από την τέχνη της περφόρμανς το οποίο θα πραγματοποιείται ετησίως στην Αίγινα, στοχεύει να αναδείξει τη σύγχρονη καλλιτεχνική πρακτική και να ανοίξει τη σύγχρονη τέχνη στο διεθνές κοινό και τους επισκέπτες της Αίγινας. Αυτή η πρωτότυπη πολιτιστική δράση θα εμπλουτίσει τις ήδη υπάρχουσες (πλην όμως ανοργάνωτες) στο νησί καλλιτεχνικές πρωτοβουλίες.

Μέσω αυτής της δράσης επιτυγχάνεται η προώθηση της αποκέντρωσης για την προβολή της Σύγχρονης Τέχνης στην Ελλάδα σε τόπο αρκετά κοντινό στην Αθήνα, με τουριστική δραστηριότητα και συμβολική ιστορική σημασία για τα διακόσια χρόνια απο την ίδρυσή του σύγχρονου νεοελληνικού κράτους.

Πληροφορίες:

Η περφόρμανς Not An Art Performance αποτελεί μέρος του Προλόγου στο Διεθνές ΦΕΣΤΙΒΑΛ PERFORMANCE της Αίγινας που θα πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά στην Αίγινα τον Αύγουστο 2021.

Το Φεστιβάλ θα παρουσιάζεται σε ετήσια βάση.

Τελεί υπό την αιγίδα και την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.