Γιώργος Γεννηματάς: Με δανεικό στυλό, γράφει την Ιστορία του

«Ακόμη και με δανεικό στυλό γράφεται η Ιστορία» (Κάκτος 2022), τιτλοφορεί την αυτοβιογραφία του. Ο περίφημος διπλωμάτης Γιώργος Γεννηματάς φυλλομετρά τις σελίδες της (πλούσιας σε εμπειρίες) ζωής του. Και στο φόντο εξυφαίνει την τοιχογραφία της πολυτάραχης Ελλάδας.

Με την οξύνοια της κριτικής ματιάς του διατρέχει τις κορυφογραμμές της σύγχρονης ιστορίας. Το βιβλίο διαβάζεται απνευστί και σαν μυθιστόρημα. Διότι η Ιστορία (μικροσκοπική και μακροσκοπική), παραμένει πάντα πρωσοπαγής. Απαρτίζεται και επηρεάζεται από τα πρόσωπα επιρροής στη διεθνή σκακιέρα.

Ποιοι οδήγησαν τις εξελίξεις με αναπόδραστο τρόπο; Πώς ορισμένα ανεκδοτολογικά ευτράπελα και αγωνιώδη απρόοπτα της διπλωματικής ζωής καθόρισαν την παγκόσμια ισορροπία.

Η Ρωσία του ψυχρού πολέμου μέχρι σήμερα

Η αφήγηση του Γιώργου Γεννηματά ξεφεύγει από τα ελληνικά σύνορα. Αναφέρεται εκτενώς στα κρίσιμα γεγονότα του 1974, στη θυμοσοφία του Τζέις Κάλαχαν (James Callaghan), στον καθοριστικό ρόλο του Γκορμπατσόφ, στην αμφίσημη προσωπικότητα του Γέλτσιν.

Η Ρωσία παίζει ιδιαίτερο ρόλο στην μακρά πορεία του. Ο Γιώργος Γεννηματάς βρέθηκε στο επίκεντρο των γεγονότων. Ο αναγνώστης αποκτά την αίσθηση της διαπλοκής των προσώπων και το πώς αυτή παράγει δράση στο αέναο ποτάμι της Ιστορίας. Ή όπως είχε παρατηρήσει ο Μαρξ, δράση, αντίδραση, αλλαγή…

Πάντως καταφέρνει να εμποτίσει το βιβλίο του με ατμόσφαιρα πολιτικού θρίλερ.

Τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν τον συνάντησε πρώτη φορά τον Μάιο του 2003, στη θεσμοθετημένη συνάντηση Ε.Ε. – Ρωσίας στην Αγία Πετρούπολη.

«Τότε ο Πούτιν ήταν άνθρωπος χαμηλών τόνων και με εκφορά λόγου ήρεμη. Φαινόταν πολύ προσηνής. Αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν η γλωσσομάθειά του. Τα αγγλικά ήταν άνετα. Οι Γερμανοί συνάδελφοι μου έλεγαν ότι τους είχε εντυπωσιάσει με τις γνώσεις στη γερμανική. Ενώ μπορούσε να συνεννοηθεί και στη γαλλική».

Εθισμένος στην εξουσία

Συνάντησε ξανά τον Πούτιν όταν ο Γιώργος Γεννηματάς υπηρετούσε ως γ.γ. της Προεδρίας της Δημοκρατίας στην οικία του έξω από τη Μόσχα. Η εικόνα που σχημάτισε διέφερε παρασάγγας από την πρώτη του εντύπωση.

Σημειώνει: «Δεν μιλούσε πολύ, όταν μιλούσε είχε την ίδια εκφορά λόγου, πολύ περιορισμένες κινήσεις, ηρεμία και συνεννοούνταν κυρίως με τα μάτια. Δεν μπορούσε κανείς να ψυχολογήσει τη στάση του, ούτε βέβαια να προβλέψει πού θα φτάναμε. Εδινε την εντύπωση ατόμου εθισμένου στην εξουσία, που δεν επιδεχόταν αμφισβητήσεις σε αυτά που έλεγε».

Επισημαίνει χαρακτηριστικά ότι οι βοηθοί του Πούτιν ήταν εκπαιδευμένοι να διαβάζουν το βλέμμα του.

Πολλά ανεκδοτικά περιστατικά αναφέρει και από την εγχώρια σκηνή. Ειδικά όσον αφορά τις θρυλικές διαπραγματεύσεις του Ανδρέα Παπανδρέου με ηγέτες της εποχής του: Τους ματαιωμένους υπολογισμούς του Φρανσουά Μιτεράν, την παροιμιώδη αταραξία της Σιδηράς Κυρίας Θάτσερ…

Ο Γιώργος Γεννηματάς διαγράφει με απροκάλυπτο τρόπο τα πορτρέτα των μεγάλων πολιτικών. Αλλά και την ιταμή συμπεριφορά ξένων διπλώματικών αντιπροσώπων εις βάρος της Ελλάδας.

Για όποιον μελετητή της σύγχρονης Ιστορίας, αποτελεί έναν πολυεπίπεδο καμβά των γεγονότων με προνομιακή ματιά από τα παρασκήνια.

Ζωντανό ενδιαφέρον όμως έχει και το τμήμα του βιβλίου που αναφέρεται στις διαστροφές του ελιτίστικου αυτού επαγγέλματος.

Ο Γιώργος Γεννηματάς διασαφηνίζει την διαφορά μεταξύ των όρων «διπλωμάτης» και «διπλωματικός».

Ο τίτλος του διπλωμάτη έχει καταντήσει τίτλος τετριμμένος διότι αναφέρεται σε όλους αδιακρίτως. Απεναντίας, αποτελεί τίτλο τιμής που μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει μόνο όταν πληροί κάποια κριτήρια.

Διπλωμάτης γίνεται κανείς αφού έχει αποκτήσει μεγάλη εμπειρία. Και χαρακτηρίζεται από ευθυκρισία, ψυχραιμία, εχεμύθεια, ευπρεπή και όχι υπερφίαλη κοινωνική παρουσία, καλλιέργεια κεντρικών επαφών, άπταιστη γνώση ξένων γλωσσών. Και αυτονοήτως βέβαια κατέχει ευρύτατες γνώσεις ιστορίας, πολιτισμού, πολιτικής, οικονομίας. Τέλος, μεγάλες αντοχές και ικανότητες προσαρμογής σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο φυσικό και πολιτικό περιβάλλον.

Για τους νεότερους του corps diplomatique o όρος «διπλωματικός θεωρείται πιο εύστοχος.  Η ιδιότητα του «διπλωμάτη» αποκτάται μόνον με την ανάδειξη ιδιαίτερων ικανοτήτων.

Πολύ τιμημένος

Ο Πρέσβης ε.τ. Γιώργος Γεννηματάς κατείχε όλα αυτά τα προτερήματα και πολλά ακόμη.

υπηρέτησε ως διπλωμάτης σε κρίσιμες θέσεις επί σαράντα χρόνια χρόνια.

Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας και Πολιτικός Διευθυντής του Υπουργείου Εξωτερικών και Γενικός Γραμματέας της Προεδρίας της Δημοκρατίας.

Στο εξωτερικό, ο ΓΙώργος Γεννηματάς υπηρέτησε στην Ισπανία, το Βέλγιο, τη Γαλλία και τη Ρωσία. Επίσης, υπήρξε Πρέσβης της Ελλάδας στη Συρία, την Πορτογαλία και την Τουρκία.

Συμμετείχε στις ελληνικές αποστολές σε Ευρωπαϊκά Συμβούλια, Γενικές Συνελεύσεις ΟΗΕ και σε άλλες διεθνείς συναντήσεις.

Ο Γιώργος Γεννηματάς διδάσκει Ελληνική Εξωτερική Πολιτική στους μεταπτυχιακούς φοιτητές του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Πειραιά.

Το 2018 ο Γιώργος Γεννηματάς τιμήθηκε με το «Βραβείο Θεμιστοκλής» του ιδίου Πανεπιστημίου.

Έχει επιπλέον τιμηθεί με τον Μεγαλόσταυρο του Φοίνικος, τον Ταξιάρχη της γαλλικής Λεγεώνας της Τιμής, καθώς και με άλλες ανώτατες ελληνικές και ξένες τιμητικές διακρίσεις.

Πληροφορίες

Γεννηματάς Γιώργος
«Ακόμη και με δανεικό στυλό γράφεται η Ιστορία»
Κάκτος 2022
σελ. 304