Το πρώην ζευγάρι των συλλεκτών Χάρι και Λίνα Μακλόουι
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Σερβιτόροι με άψογο στυλ προσέφεραν σαμπάνια σε ψιλόλιγνα ποτήρια κινούμενοι διακριτικά ανάμεσα στους παρευρισκόμενους, εμπόρους, επιχειρηματίες και βιομήχανους κατά κύριο λόγο, ενώ φίνα καναπεδάκια με ταρτάρ τόνου ή σουβλάκια μοτσαρέλας και ντομάτας διασκέδαζαν την αναμονή.
Δικαιολογημένα. Δευτέρα βράδυ, ώρα Νέας Υόρκης και στον οίκο Sotheby’s είχαν συγκεντρωθεί όλοι οι λάτρεις του Τζιακομέτι, του Ρόθκο, του Σάι Τουόμπλι και του Τζάκσον Πόλοκ μεταξύ άλλων, κυρίως όμως έμποροι και σύμβουλοι τέχνης που κάνουν προσφορές για λογαριασμό των πλούσιων πελατών τους, ευελπιστώντας ότι κάτι καλό θα βγει από τη δημοπρασία που θα ακολουθούσε.
Η προς πώληση περίφημη συλλογή Χάρι και Λίντας Μακλόουι συνοδευόμενη ως προς τη δημοσιότητα από τα τραγελαφικά περιστατικά του πολύκροτου διαζυγίου τους είχε εξάψει τα πνεύματα. Κι ο οίκος Sotheby’s έκανε ό,τι ήταν δυνατόν για να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον.
Περιόδευσε τα έργα σε Χονγκ Κονγκ, Ταϊπέι, τη Σαγκάη, Τόκιο, Λος Άντζελες, Λονδίνο και Παρίσι πριν εκτεθούν στη Νέα Υόρκη, όπου τα κεντρικά γραφεία του στην Λεωφόρο Γιορκ στολίζονταν με ένα τεράστιο πανό, που διαφήμιζε την δημοπρασία. Αυτή που απέφερε 676 εκατ. δολάρια με την πώληση 35 έργων της συλλογής. (Θα ακολουθήσει και δεύτερη δημοπρασία την άνοιξη).
Το περιβόητο διαζύγιο
Αρκετοί από τους υποψήφιους αγοραστές πάντως, δεν μπόρεσαν να μην φέρουν στη μνήμη, τα άλλα πανό με τα δύο πορτρέτα – γιγαντοαφίσες του Χάρι Μακλόουι και της νέας συζύγου του Πατρίτσια Λαντό, που είχε αναρτήσει ο ίδιος στο ιδιόκτητο, παγκοσμίου φήμης συγκρότημα 432 της Park Avenue, όταν θέλησε να της προσφέρει ένα δώρο αγάπης.
Και βεβαίως να μπει στο μάτι της προηγούμενης συζύγου, με την οποία τους είχε χωρίσει πλέον άβυσσος. Μια κίνηση εκδίκησης, όπως ερμηνεύτηκε, που κι εκείνη δεν άφησε να πέσει κάτω, απαιτώντας την κυριότητα της συλλογής με τέτοιο πείσμα —και όχι μόνον λόγω της αξίας της προφανώς_ ώστε να χρειαστεί να αποφασίσει ο δικαστής για το μέλλον της. Που εντέλει ήταν η δημοπρασία.
Το βράδυ της Δευτέρας η Λίνα Μακλόουι δεν ήταν παρούσα στους Sotheby’s, προφανέστατα δεν θέλησε να παρακολουθήσει την διασπορά της συλλογής για την οποία είχε παλέψει τόσο, ο 84χρονος Χάρι όμως ήταν εκεί! Με σκούρο μπλέιζερ, γκρι παντελόνι, μαύρα loafers με φούντες και με ένα γιγάντιο, πολύχρωμο φουλάρι στο λαιμό περιφερόταν ανάμεσα τους παριστάμενους, κάνοντας μάλιστα και δηλώσεις στο τέλος της δημοπρασίας για την επιτυχημένη έκβασή της.
Η συλλογή είχε συγκροτηθεί σε διάστημα εξήντα ετών και κατά τη διάρκεια του σκληρού διαζυγίου του ζευγαριού το 2018, η πλευρά του Χάρι υποστήριξε ότι η αξία της ήταν 788 εκατομμύρια δολάρια, ενώ η Λίντα υπέθετε ότι άξιζε 625. Η εκτίμηση πώλησης για την πρώτη δημοπρασία όμως, που ήταν από 439,4 έως 618,9 εκατομμύρια δολάρια, ξεπεράστηκε άνετα, έτσι ώστε να φαίνεται, ότι ακόμη και η υψηλή εκτίμηση του Χάρι ήταν συντηρητική.
Ένταση
Η ατμόσφαιρα εξάλλου ήταν αρκετά τεταμένη. Γιατί ακόμη κι αν οι προσφορές φθάνουν τις δεκάδες εκατομμύρια δολάρια υπάρχει πάντα στη σάλα ένας άτυπος, συλλογικός αέρας που πνέει κατά τη διαδικασία. Οι άνθρωποι συζητούν με τους διπλανούς τους, ακόμα και τη στιγμή που γίνονται οι προσφορές ή περιστασιακά σηκώνονται στη μέση μιας πώλησης για να μιλήσουν στο τηλέφωνο με εντολοδότες.
Κανονικά δηλαδή οι βραδινές δημοπρασίες γίνονται σε πολύ ευχάριστο κλίμα. Στην προκειμένη περίπτωση όμως, και ως το πρώτο μισό της δημοπρασίας επικράτησε μια ασυνήθιστη ένταση. Κι αυτό, γιατί ήταν η μεγαλύτερη συλλογή που βγαίνει σε δημοπρασία εδώ και χρόνια, όπως επισήμανε και ο Τσαρλς Στιούαρτ, διευθύνων σύμβουλος των Sotheby’s.
Η πώληση ξεκίνησε αργά, με δύο σχετικά φθηνές προσφορές. Συγκεκριμένα ένα κρύσταλλο μπακαρά από τον Τζεφ Κουνς που πωλήθηκε για λίγο λιγότερο από 2 εκατομμύρια δολάρια με τιμή εκτίμησης το 1,2 εκατ, δολάρια και έναν μικρό πίνακα του Ρόμπερτ Ράιαν, που είχε ανώτερη εκτίμηση τα 2,5 εκατομμύρια αλλά έπιασε τα 4,9!
Το γεγονός ζωήρεψε το ενδιαφέρον του κοινού για να ακολουθήσει ένας πίνακας της ντε Κούνινγκ, ζωγραφισμένος το 1977, ο οποίος πουλήθηκε για 24,4 εκατομμύρια δολάρια, πολύ πάνω από την υψηλή εκτίμηση των 18 εκατομμυρίων, που είχε εκτιμηθεί και στη συνέχεια ο άσπρος, μαύρος και κόκκινος πίνακας του Μπρις Μάρντεν που έπιασε τα 17 εκατομμύρια (τιμή εκτίμησης τα 15). Χαμηλότερα της εκτίμησης έφθασε όμως ο πίνακας του Σάι Τουόμπλι του 2007 που πωλήθηκε 58,9 εκατομμύρια δολάρια (εκτίμηση από 40 έως 60).
Πάνω – κάτω
Εξάλλου ένας πίνακας του Ρόθκο από το 1951 πουλήθηκε για 82,5 εκατομμύρια δολάρια μέσα σε οκτώ λεπτά (εκτίμηση 70 έως 90 εκατ. δολάρια) ενώ το κορυφαίο έργο της δημοπρασίας ένα γλυπτό του Τζιακομέτι που σχεδιάστηκε το 1949 και κυκλοφόρησε το 1965 πουλήθηκε για 78,4 εκατομμύρια δολάρια (εκτίμηση από 70 έως 90). Απρόσμενη ήταν όμως η επιτυχία του μονόχρωμου πίνακα του Τζάκσον Πόλοκ (1951) που έφθασε στα 61,2 εκατομμύρια δολάρια, ένα ρεκόρ για τον καλλιτέχνη σε δημοπρασία, δεδομένου, ότι η εκτίμηση ήταν ως 35 εκατομμύρια.
Εδώ υπάρχει πάντως ένα μυστικό: Οι Sotheby’s, που συναγωνίστηκαν με αντίπαλους οίκους δημοπρασιών για να δημοπρατήσουν αυτοί τη συλλογή χρειάστηκε να εγγυηθούν για την πώλησή της εκ των προτέρων για ένα ποσό που φημολογείται, ότι ήταν πολύ πάνω από 600 εκατομμύρια δολάρια. Κάτι που σημαίνει, ότι οι εκτιμήσεις των έργων μπήκαν πολύ ψηλά ώστε να έχουν το προσδοκώμενο αποτέλεσμα. Αυτό όμως σημαίνει ότι τα έργα είχαν ήδη αγοραστεί, ουσιαστικά, σε τιμές λιανικής, όπως λέει ο Φίλιπ Χόφμαν, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος του Fine Art Group, μιας συμβουλευτικής και επενδυτικής εταιρείας τέχνης.
«Υπάρχει ένα μειονέκτημα μερικές φορές σχετικά με αυτές τις μεγάλες εγγυήσεις, επειδή απομακρύνει τους ανθρώπους», λέει. «Ενώ όταν έχεις χαμηλό σημείο εκκίνησης, πολύ συχνά τα πράγματα εκτινάσσονται μακριά».
Χωρίς αυτό να σημαίνει πάντως στην περίπτωση της συλλογής Μακλόουι ότι βγήκε κάποιος χαμένος. Το αντίθετο, ενώ αναμένεται εξάλλου και η συνέχεια. Σε προσωπικό επίπεδο το πρώην ζευγάρι θα πρέπει να είναι ευχαριστημένο.
Διαβάστε επίσης:
Το πολύκροτο διαζύγιο εκατομμυρίων πίσω από την μεγαλειώδη συλλογή τέχνης που δημοπρατείται
Αυτοί είναι οι δισεκατομμυριούχοι Έλληνες συλλέκτες στην κορυφή του κόσμου
