Απόφαση καταπέλτης του Ιδρύματος Στ. Νιάρχος: Ανάκληση, επί του παρόντος, της δωρεάς για τους «Δεσμώτες του Φαλήρου»

Στην επί του παρόντος ανάκληση της δωρεάς προς το Υπουργείο Πολιτισμού, με αντικείμενο τη χρηματοδότηση εκπόνησης μελέτης, κατασκευής και προμήθειας εξοπλισμού του «Εκθεσιακού Κτιρίου – Κέλυφος Πολυανδρίου», προχώρησε το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), ύστερα από «πέντε χρόνια συνεχών καθυστερήσεων και αδράνειας από πλευράς των αρμόδιων φορέων», όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του.

Ωστόσο, το ίδρυμα σημειώνει πως στην περίπτωση ωρίμανσης της πορείας του έργου, θα βρίσκεται στη διάθεση του ΥΠΠΟΑ για να αξιολογήσει με καλή πρόθεση ένα εκ νέου αίτημα.

Σύμφωνα με το Ίδρυμα, η δωρεά εστίαζε στην ανάδειξη και προστασία των αρχαιολογικών ευρημάτων της περιοχής του Φαληρικού Όρμου, τα οποία ήρθαν στο φως από τις ανασκαφικές έρευνες κατά τη διάρκεια κατασκευής του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), και τα οποία περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, το διεθνούς βεληνεκούς εύρημα των Δεσμωτών του Φαλήρου.

Η πρόθεση του ΙΣΝ να χρηματοδοτήσει το έργο είχε εκφραστεί ήδη από τον Φεβρουάριο του 2017 μέσω επιστολής του ΙΣΝ προς το ΥΠΠΟΑ. Η δωρεά του ΙΣΝ, ύψους έως €4.050.000,  μεταξύ άλλων, περιλάμβανε τη δημιουργία μουσειακής κτιριακής υποδομής, η οποία θα υλοποιείτο σε σχεδιασμό του διεθνούς φήμης αρχιτέκτονα Renzo Piano και των συνεργατών του.

Από την αρχή των συζητήσεων του ΙΣΝ με το ΥΠΠΟΑ, η πορεία του έργου χαρακτηρίσθηκε από διαρκείς και συστηματικές καθυστερήσεις, ενώ στο διάστημα αυτό, αναγνωρίζοντας το ειδικό βάρος που φέρει η πραγματοποίηση του έργου, το ΙΣΝ προχώρησε, ύστερα από αιτήματα του ΥΠΠΟΑ, τόσο σε τροποποίηση της αρχικής σύμβασης δωρεάς, όσο και σε πολλαπλές παραχωρήσεις χρονικών παρατάσεων για την υλοποίησή του.

Το τελευταίο διάστημα δε, και παρά την τακτική επικοινωνία του ΙΣΝ προς το ΥΠΠΟΑ, δεν έχουμε λάβει καμία ουσιαστική ενημέρωση αναφορικά με τον τρόπο και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της δωρεάς.  Οι παραπάνω λόγοι οδήγησαν στην απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΙΣΝ για την επί του παρόντος άμεση ανάκληση της δωρεάς.

«Ως διεθνής κοινωφελής οργανισμός, παραμένουμε πάντοτε, στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, δίπλα σε κάθε προσπάθεια που συνεισφέρει στην ανάδειξη της Πολιτιστικής Κληρονομιάς της χώρας μας, όσο και σε κάθε προσπάθεια που έχει θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία εν γένει. Στην περίπτωση ωρίμανσης της πορείας του έργου, θα είμαστε στη διάθεση του ΥΠΠΟΑ να αξιολογήσουμε με καλή πρόθεση ένα εκ νέου αίτημα», καταλήγει η ανακοίνωση του ιδρύματος.

Οι Δεσμώτες του Φαλήρου 

Όπως έγραφε πριν λίγες ημέρες το mononews, οι «Δεσμώτες» κινδυνεύουν να καταστραφούν και μόνη ελπίδα τους πλέον είναι η μελέτη του αρχιτέκτονα μηχανικού Δημήτρη Κορρέ, που εγκρίθηκε την περασμένη Τρίτη από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.

Η μελέτη περιλαμβάνει την απόσπαση και την μετακίνησή τους, την συντήρηση που απαιτείται και την τοποθέτησή τους στην αρχική θέση στην οποία είχαν βρεθεί. Κι αυτό γιατί επιβάλλεται πρώτα η στεγανοποίηση του εδάφους, ώστε να μην κινδυνεύουν τα ευρήματα από τη διάβρωση.

Οι «Δεσμώτες του Φαλήρου», έφεραν την ιστορία της αρχαίας Αθήνας στο σήμερα, καθώς συνδέθηκαν με μία από τις μεγάλες πολιτικές διαμάχες, που μαίνονταν εκείνη την εποχή, στο β΄ μισό του 7ου π.Χ. αιώνα –πιθανότατα το Κυλώνειο Άγος–, και που θα οδηγούσαν πάντως, στην ίδρυση της αθηναϊκής δημοκρατίας.

Όταν οι αρχαιολόγοι ανακάλυπταν το 2016 αυτό το ιδιαίτερο, αρχαίο νεκροταφείο μέσα στην έκταση του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος η είδηση έκανε το γύρο του κόσμου. και αυτό καθώς ανάμεσα στο μέγα πλήθος των ενταφιασμένων, είχε εντοπισθεί ένα πολυάνδριο, μία ομαδική ταφή δηλαδή, 78 ανδρών της Αρχαϊκής εποχής, που είχαν έναν βίαιο θάνατο, όπως αποδεικνύεται από τα σιδερένια δεσμά τους.

Εύρημα επομένως μοναδικό και για τούτο εξαιρετικά σημαντικό, πλην όμως δεν είχε την αντιμετώπιση που απαιτούνταν. Πέρασε, ωστόσο, πολύς χαμένος χρόνος εξ αιτίας της αδυναμίας των υπευθύνων και κυρίως βέβαια του τότε υπουργείου Πολιτισμού να το διαχειριστεί.