Λιβύη: Την επαναφορά της επιχείρησης «Σοφία» εξετάζει η ΕΕ

Την ανάγκη επαναφοράς της επιχείρησης Sophia θα θίξουν σήμερα οι Ευρωπαίοι για τον έλεγχο του εμπάργκο όπλων στην Λιβύη και θα συζητήσουν τους τρόπους συμβολής τους στην εφαρμογή της διεθνούς συμφωνίας στην οποία κατέληξε η διάσκεψη του Βερολίνου για την επανάληψη των ειρηνευτικών προσπαθειών στην χώρα.

Η επιχείρηση είχε παυθεί, καθώς η κυβέρνηση του Σαλβίνι στην Ιταλία είχε αρχίσει να εφαρμόζει ολοένα σκληρότερη πολιτική στο μεταναστευτικό ζήτημα και εναντιώθηκε στην ανανέωση της εντολής αυτής της επιχείρησης, εκτός εάν τα υπόλοιπα κράτη-μέλη προθυμοποιούνταν να υποδέχονται περισσότερους μετανάστες.

Μέχρι τον Μάρτιο του 2019 πλοία της Επιχείρησης Σοφία πραγματοποιούσαν περιπολίες στη νότια και κεντρική Μεσόγειο με στόχο να εντοπίσουν διακινητές μεταναστών, να βοηθήσουν στην εφαρμογή του εμπάργκο που έχει επιβάλει ο ΟΗΕ στις εισαγωγές όπλων στη Λιβύη και να επιβλέπουν τις εξαγωγές πετρελαίου από την εμπόλεμη χώρα.

Ωστόσο η Ιταλία άσκησε βέτο στη χρήση πλοίων από την Επιχείρηση Σοφία, εξοργισμένη από το γεγονός ότι μετέφερε τους μετανάστες που διασώζονταν στις ακτές της.

«Τίποτε δεν έγινε αποδεκτό» από τους εμπολέμους, σημείωσε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ πριν από την έναρξη της συνόδου των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες με θέμα τους τρόπους με τους οποίους θα δοθεί συνέχεια στα συμφωνηθέντα στην χθεσινή διεθνή διάσκεψη του Βερολίνου για την Λιβύη.

Ο επικεφαλής της κυβέρνησης της Τρίπολης Σάγεντ αλ-Σάρατζ και ο αντίπαλός του, ο ισχυρός άνδρας της ανατολικής Λιβύης Χαλίφα Χάφταρ, αρνήθηκαν να συναντηθούν κατά την διάρκεια της διάσκεψης του Βερολίνου που πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών.

Όμως, οι δυνάμεις που τους στηρίζουν δεσμεύθηκαν στο Βερολίνο να διακόψουν την παροχή βοήθειας στις εμπόλεμες πλευρές και να τηρήσουν το εμπάργκο όπλων ώστε να τους φέρουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, εξήγησε ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χάικο Μάας προσθέτοντας ότι ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ Γάσαν Σάλαμε τους κάλεσε να συνομιλήσουν αυτήν την εβδομάδα «για να μετατρέψουν την εκεχειρία σε πραγματική ειρήνη».

Πάντως οι Ευρωπαίοι μπορούν να λάβουν σήμερα μία πρώτη συγκεκριμένη απόφαση: την επαναφορά της επιχείρησης Sophia η οποία δημιουργήθηκε το 2015 για την αντιμετώπιση των διακινητών και τον έλεγχο της τήρησης του εμπάργκο του ΟΗΕ για τα όπλα με προορισμό την Λιβύη. Η επιχείρηση διακόπηκε τον Μάρτιο 2019 εξαιτίας της άρνησης της Ιταλίας να επιτρέπει την αποβίβαση των μεταναστών που διασώζονται στην θάλασσα από τα πολεμικά πλοία που συμμετείχαν στην ναυτική επιχείρηση.

«Πιστεύω ότι πρέπει να την επαναφέρουμε. Θα το συζητήσουμε», είπε σήμερα ο Ζοζέπ Μπορέλ.

«Η Sophia εγκαταλείφθηκε εξαιτίας του Σαλβίνι. Αλλά σήμερα ο Σαλβίνι δεν υπάρχει πια», δήλωσε από την πλευρά του ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Ζαν Ασελμπορν.

Η εντολή για την ναυτική επιχείρηση Sophia παρατάθηκε μέχρι την 31η Μαρτίου 2020 και πραγματοποιείται μέσω αποστολής αεροπορικής παρακολούθησης. «Θα πρέπει να δούμε την θέση της Ιταλίας», δήλωσε εκπρόσωπος κράτους μέλους της ΕΕ, ενώ ο ιταλός υπουργός Εξωτερικών Λουίτζι ντι Μάιο δεν έκανε καμία δήλωση κατά την προσέλευσή του στην σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών.

Σε μήνυμά του στο Facebook διαβεβαίωσε ότι «η Ιταλία ζητεί την τήρηση του εμπάργκο όπλων, με την προοπτική επιβολής κυρώσεων σε όποιον το παραβιάζει και είναι έτοιμη να διαδραματίσει έναν ρόλο πρώτης γραμμής στην ειρηνευτική ακολουθία στην Λιβύη».

«Οι υπουργοί θα πρέπει να λάβουν αποφάσεις», είπε ο Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος θα τις παρουσιάσει κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου μετά το τέλος των συνομιλιών.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε αποφασίσει την εφαρμογή της Επιχείρησης Σοφία με σκοπό να αντιμετωπιστεί η εμπορία ανθρώπων στη Μεσόγειο. Επίσης η επιχείρηση είχε ως αποστολή  να συλλαμβάνει διακινητές και να εμποδίζει τη δραστηριότητά τους, καθώς και να επιβλέπει την εφαρμογή του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη.