Ντέιβιντ Κάμερον: Από «έκπτωτος άγγελος» του Brexit, «σωσίβιο» του Σούνακ

Εκπεσών σταρ της βρετανικής πολιτικής, αφού πυροδότησε το Brexit ενώ ο ίδιος ήταν κατά της εξόδου της χώρας του από την Ευρωπαϊκή Ενωση, ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον κάνει θεαματική επιστροφή στα 57 του χρόνια στο κέντρο της αρένας, σε μια εποχή που οι ισορροπίες της διεθνούς σκηνής κρέμονται από μια κλωστή…

The Rt Hon @David_Cameron has been appointed Secretary of State for Foreign, Commonwealth and Development Affairs @FCDOGovUK pic.twitter.com/r9fL9dIgzs

— UK Prime Minister (@10DowningStreet) November 13, 2023

Ο πρωθυπουργός των Τόρις της περιόδου 2010-2016 ορίσθηκε το μεσημέρι της Δευτέρας από τον πρωθυπουργό, Ρίσι Σούνακ, υπουργός Εξωτερικών στο πλαίσιο κυβερνητικού ανασχηματισμού που προκάλεσε η αποπομπή της υπουργού Εσωτερικών Σουέλα Μπράβερμαν.

Ο Σουνάκ πέρασε το Σαββατοκύριακο εξετάζοντας αν θα εξαναγκάσει σε παραίτηση την Μπράβερμαν για τα σχόλιά της ότι οι δρόμοι του Λονδίνου «μολύνονται από μίσος, βία και αντισημιτισμό», πυροδοτώντας επιπλέον εντάσεις, με αποτέλεσμα περισσότεροι αντιδιαδηλωτές να κατέβουν στην πρωτεύουσα, σύμφωνα με τα βρετανικά μέσα ενημέρωσης.

Έτσι, ενισχύθηκαν οι «τριγμοί» στο συντηρητικό κόμμα και τροφοδοτήθηκαν σχόλια από την πλευρά της αντιπολίτευσης. Την ίδια στιγμή, ο Τζέιμς Κλέβερλι, ο μέχρι πρότινος υπουργός Εξωτερικών της Αγγλίας, διοριζόταν στη θέση της Μπράβερμαν.

Παρά την παραμονή του στο περιθώριο της πολιτικής για μια 7ετία, ο Ντέιβιντ Κάμερον μίλησε μέσω του Χ (πρώην Twitter) για την ελπίδα του ότι η εμπειρία του -11 χρόνια επικεφαλής του Συντηρητικού Κόμματος, 6 χρόνια στην πρωθυπουργία – θα διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο για να βοηθήσει τον Ρίσι Σούνακ απέναντι στις διεθνείς «Συμπληγάδες».

Μάλιστα, αναφέρθηκε στον πόλεμο στην Ουκρανία και στην κρίση της Μέσης Ανατολής.

The Prime Minister has asked me to serve as his Foreign Secretary and I have gladly accepted.

We are facing a daunting set of international challenges, including the war in Ukraine and the crisis in the Middle East. At this time of profound global change, it has rarely been more…

— David Cameron (@David_Cameron) November 13, 2023

Αν και αντίθετος στην έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Κάμερον ανακοίνωσε το 2013 τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, εγχείρημα υψηλού κινδύνου, για το θέμα που δίχαζε επί δεκαετίες το κόμμα του, δηλαδή την παραμονή στη Γηραιά Ήπειρο.

Τον Ιούνιο 2016 ο Κάμερον έχασε το στοίχημα και κυρίως το prestige του ως πρωθυπουργός. Στο περιθώριο της πολιτικής, συζητήθηκε για τον ρόλο του ως λομπίστα υπέρ της εταιρείας χρηματο-οικονομικών υπηρεσιών Greensill, η πτώχευση της οποίας προκάλεσε πολιτικο-οικονομικό σεισμό εντός συνόρων, με τους αναλυτές να κάνουν λόγο για «σκάνδαλο μεγατόνων».

Ήταν ακόμη ένα χαστούκι για τον Ντέιβιντ Κάμερον, που είχε συνηθίσει να του χαμογελά η ζωή.

Η απότομη άνοδος στην Downing Street

Ο «μοσχαναθρεμμένος» Κάμερον ποτέ δεν εξήψε το ενδιαφέρον, ούτε στις τάξεις του Συντηρητικού Κόμματος ούτε στους Βρετανούς ψηφοφόρους, αν και δεν έχανε ποτέ την ευκαιρία να επιδεικνύει το βιτριολικό του χιούμορ από τα έδρανα της Βουλής των Κοινοτήτων.

Εκπαίδευση στο Κολλέγιο του Eton, όπου φοίτησε και ο πολιτικός του ανταγωνιστής Μπόρις Τζόνσον, ο πρωθυπουργός που παρέλαβε τη σκυτάλη από τον Κάμερον για να υλοποιήσει το Brexit, σπουδές στην Οξφόρδη και μετά είσοδος στην πολιτική: η διαδρομή του, η χαρακτηριστική διαδρομή των γόνων της βρετανικής ελίτ, ήταν ανέφελη μέχρι την εκλογή του στην ηγεσία των Τόρις το 2005.

«Είναι μορφωμένος αλλά όχι διανοούμενος, αποφασιστικός αλλά όχι δεσποτικός, τζέντλεμαν αλλά όχι σνομπ, θρησκευόμενος αλλά όχι θρησκόληπτος. Οι άνθρωποι του συναφιού του έχουν πολλούς περιορισμούς – έλλειψη αυθεντικότητας, απουσία πάθους, κλίση στην αυταρέσκεια – αλλά επί μακρόν κυβερνούσαν τον κόσμο», σύμφωνα με τον δημοσιογράφο και βιογράφο Τσαρλς Μουρ.

«Ο Κάμερον θέλει να εκσυγχρονίσει το κόμμα των Τόρις και να αναβιώσει τον συμπονετικό συντηρητισμό. Ελπίζει να δώσει τέλος στις διαμάχες για την Ευρώπη, πηγή «αιματηρών» εσωκομματικών συγκρούσεων που προκάλεσαν και την πτώση της «Σιδηράς Κυρίας», Μάργκαρετ Θάτσερ, το 1990».

Η ιδέα του δημοψηφίσματος γεννιέται κατά την άνοδο του λαϊκιστικού, ευρωφοβικού UKIP που έχει ως στόχο τις ευρωεκλογές του 2014 και το βλέμμα στραμμένο στις βουλευτικές εκλογές του 2015.

Πραγματιστής ευρωσκεπτικιστής ή φαν της λιτότητας;

Πρώην στέλεχος Δημοσίων Σχέσεων ιδιωτικού τηλεοπτικού σταθμού, έγινε ο νεότερος ηγέτης της Βρετανίας σε διάστημα δύο αιώνων μετά τις εκλογές του 2010, οπότε ετέθη επικεφαλής της πρώτης κυβέρνησης συνασπισμού του Ηνωμένου βασιλείου μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Απόγονος του βασιλιά Γουλιέλμου 4ου, κατηγορήθηκε ότι ήταν εκτός πραγματικότητας όταν η κυβέρνησή του εφάρμοσε σειρά μέτρων λιτότητας μετά την έκρηξη της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2010.

Το παράδοξο για τον Ντέιβιντ Κάμερον που έκανε επί μήνες καμπάνια υπέρ της παραμονής της χώρας του στην Ευρωπαϊκή Ενωση, διατυπώνοντας προβλέψεις για καταστροφή σε περίπτωση εξόδου, ήταν ότι υπήρξε αρχικά ευρωσκεπτικιστής.

«Αλλά πραγματιστής ευρωσκεπτικιστής, εξ ου και η δυσκολία του να πείσει του ευρωσκεπτικιστές», γράφει ο Πίτερ Σνόουντον, συγγραφέας του βιβλίου «Cameron at 10», με θέμα τα πρώτα χρόνια του στην ηγεσία των Τόρις.

Ο Κάμερον καταφέρνει να εξασφαλίσει νίκη για το κόμμα στις εκλογές του 2015, εξασφαλίζοντας μάλιστα την απόλυτη πλειοψηφία, αφήνοντας στο πεδίο της μάχης τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες συμμάχους του, που κατέγραψαν ιστορική ήττα χάνοντας 49 από τις 57 έδρες τους.

Οι αλυσιδωτές του νίκες, με το κερδισμένο στοίχημα του δημοψηφίσματος του 2014 για την ανεξαρτησία της Σκωτίας και την εκλογική νίκη του 2015, σταμάτησαν στο δημοψήφισμα του Ιουνίου 2016 για την παραμονή ή μη στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Η επικράτηση της ψήφου υπέρ του Brexit έφερε την πτώση του.

Ο Κάμερον άφησε πίσω του μία δυναμική οικονομία, με σχετικά χαμηλή ανεργία. Αλλά η λιτότητα που εφάρμοσε οδήγησε σε κοινωνική αβεβαιότητα και η μεταχείριση που επεφύλαξε η κυβέρνησή του στους πλέον ευάλωτους προκάλεσε σοκ.

Υπό την ηγεσία του, το Συντηρητικό Κόμμα αποδέχθηκε τον γάμο των ομοφυλοφίλων, το 2014, ένα βήμα για το οποίο ο ίδιος επαίρεται. «Δεν υποστηρίζω τον γάμο των γκέι παρά το γεγονός ότι είμαι Συντηρητικός. Υποστηρίζω τον γάμο των γκέι επειδή είμαι Συντηρητικός», όπως δήλωνε.

Έντονες αντιδράσεις για τον διορισμό Κάμερον

Μόλις…χθες αναλαμβάνει τη θέση του υπουργού Εξωτερικών, μετά από 6 χρόνια χωρίς να είναι ούτε βουλευτής, ούτε μέλος της Βουλής των Λόρδων. Γι΄αυτό πρέπει να ορκιστεί επειγόντως στη Βουλή των Λόρδων, στην Άνω Βουλή του κοινοβουλίου για να μπορέσει να αναλάβει το νέο του αξίωμα.

Οι Εργατικοί κατέκριναν την απόφαση του πρωθυπουργού. Μάλιστα, ο εθνικός συντονιστής της εκστρατείας του κόμματος Πατ ΜακΦάντεν είπε:

«Πριν από λίγες εβδομάδες ο Ρίσι Σουνάκ ισχυρίστηκε ότι ο Ντέιβιντ Κάμερον αποτελούσε μέρος ενός αποτυχημένου status quo, τώρα τον επαναφέρει ως σωσίβιο στη σχεδία του.

Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες δήλωσαν ότι ο διορισμός του Κάμερον στη Βουλή των Λόρδων «θα πρέπει να μπλοκαριστεί δεδομένου του σκιερού παρελθόντος του».

Ο διορισμός του Ντέιβιντ Κάμερον ως υπουργού Εξωτερικών παραπέμπει περισσότερο σε απελπισία παρά σε καινοτομία, σχολιάζει η Daily Telegraph.

«Ο Σούνακ προσπάθησε να επανατοποθετηθεί ως ο υποψήφιος της «αλλαγής», αλλά οι δεξιοί του κόμματος είναι πιθανό να θεωρήσουν την επιστροφή του Κάμερον ως επιβεβαίωση ότι αυτή η κυβέρνηση δεν αντιπροσωπεύει τίποτα περισσότερο από τη συνέχεια του κεντροαριστερού κατεστημένου».

«Συνήθιζα να λέω τότε με αφορμή τις ανάλογες κινήσεις ότι όταν το πλοίο κατευθύνεται προς τα βράχια, το να ελαφρύνεις το φορτίο πετώντας ανθρώπους στη θάλασσα δεν λειτουργεί… Προσπάθησε, αντ’ αυτού, να γυρίσεις το τιμόνι», σχολίασε πηγή των Τόρηδων.

«Απομακρύνοντας τη «νέμεσή» του, ο Σούνακ προσπαθεί να φανεί σκληρός, αλλά κινδυνεύει να αποδυναμωθεί αν εξοργίζει τους αντιπάλους του, ειδικά μέσα σε ένα κόμμα με τόσο μακρά ιστορία στο να «τρώει» τους αρχηγούς του», καταλήγει το δημοσίευμα.

Διαβάστε επίσης:

Βρετανία: Ο Ντέιβιντ Κάμερον νέος υπουργός Εξωτερικών

Συνάντηση Σούνακ-Μασκ: Τα «φονικά ρομπότ» και το νόημα της ζωής

Βρετανία: Εκτός κυβέρνησης η υπουργός Εσωτερικών – Το σκεπτικό του Σούνακ