Η αυλαία της φετινής Premier League σηκώθηκε με τον γνώριμο θόρυβο δισεκατομμυρίων που συνοδεύει κάθε καλοκαίρι το αγγλικό ποδόσφαιρο.

Οι μεταγραφές ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο, τα τηλεοπτικά δικαιώματα αυξάνονται διαρκώς και οι οικονομικοί δείκτες δείχνουν ότι το πρωτάθλημα δεν είναι απλώς ένα αθλητικό προϊόν αλλά ένας από τους βασικότερους πυλώνες της βρετανικής οικονομίας.

1

Η πρωταθλήτρια Λίβερπουλ, με αιχμή του δόρατος τον Μοχάμεντ Σαλάχ, έριξε φέτος πάνω από 250 εκατ. λίρες στην αγορά παικτών, θέτοντας τον τόνο. Συνολικά, οι 20 ομάδες της Premier League επένδυσαν περισσότερα από 3 δισ. λίρες (περίπου 3,5 δισ. ευρώ), καταρρίπτοντας το προηγούμενο ρεκόρ των 2,4 δισ. λιρών.

Πίσω από τη Λίβερπουλ, ακολούθησαν Τσέλσι, Άρσεναλ, Μάντσεστερ Σίτι και Γιουνάιτεντ, αλλά και η «μικρή» Σάντερλαντ, που ξόδεψε 188 εκατ. ευρώ για να εξασφαλίσει την παραμονή της. Το φαινόμενο δεν περιορίζεται στους «Big 6». Στον πίνακα των 25 πιο δαπανηρών συλλόγων της Ευρώπης, οι 14 είναι αγγλικοί – και οι οκτώ πρώτοι μάλιστα αποκλειστικά από την Premier League.

Τηλεοπτικά συμβόλαια – η χρυσή κότα

Η οικονομική υπεροχή της Premier League οφείλεται πρωτίστως στην εκτόξευση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων. Το νέο συμβόλαιο με Sky Sports και TNT Sports, ύψους 7,8 δισ. ευρώ, εξασφαλίζει σταθερά έσοδα έως το 2029 με ετήσια αύξηση 4%.

Συγκριτικά, η ισπανική La Liga εισπράττει μόλις 1,2 δισ. ευρώ τον χρόνο. Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η εικόνα των διεθνών δικαιωμάτων: τα πακέτα της Premier League στο εξωτερικό αποφέρουν 2,1 δισ. ευρώ ετησίως, ξεπερνώντας αθροιστικά Ισπανία, Ιταλία, Γερμανία και Γαλλία (1,4 δισ. ευρώ).

Η εξίσωση είναι ξεκάθαρη: όσο η Premier League παραμένει το πιο θελκτικό τηλεοπτικό προϊόν στον πλανήτη, τόσο θα μπορεί να χρηματοδοτεί τη φρενίτιδα των μεταγραφών.

11,5 δισ. ευρώ στην αγγλική οικονομία

Πέρα από τα γήπεδα, η Premier League είναι ένας «εργοδότης-γίγαντας» για την Βρετανία. Κάθε χρόνο, συνεισφέρει 11,5 δισ. ευρώ στην οικονομία, με το 40% να κατευθύνεται απευθείας σε φόρους. Δημιουργεί και στηρίζει περισσότερες από 90.000 θέσεις εργασίας, ενώ άντεξε ακόμη και στην πίεση της πανδημίας.

Ακριβή μου… φανέλα! Όλες οι συμφωνίες χορηγίας των 20 ομάδων της Premier League

Δεν είναι τυχαίο ότι η κυβέρνηση βλέπει στο ποδόσφαιρο όχι απλώς μια πηγή διασκέδασης αλλά έναν στρατηγικό τομέα ανάπτυξης.

Τα έξοδα όμως δεν σταματούν στις μεταγραφές. Το μισθολογικό κόστος των συλλόγων ανέρχεται σε 4,6 δισ. ευρώ – ποσό που προκαλεί πονοκεφάλους ακόμη και στους πιο οργανωμένους. Οι μεγάλες ομάδες έχουν καλύτερους δείκτες, με ποσοστό μισθών επί εσόδων γύρω στο 50-60%, αλλά οι μικρότερες φτάνουν σε οριακά επίπεδα, ακόμη και 90%.

Η οικονομική αρχή της Premier League και η UEFA έχουν θεσπίσει αυστηρότερους κανόνες βιωσιμότητας, με το «μαχαίρι» των ποινών να απειλεί ακόμη και ιστορικούς συλλόγους.

Το ποδόσφαιρο και ο ρόλος του κράτους

Η αγγλική εθνική ομάδα, με τον Τόμας Τούχελ στον πάγκο, έχει βρει ξανά ρυθμό και αγωνιστικό εκτόπισμα. Αυτό ενισχύει την εικόνα μιας χώρας όπου το ποδόσφαιρο ευημερεί σε όλα τα επίπεδα. Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση προχωρά στη δημιουργία Ανεξάρτητου Ρυθμιστή Ποδοσφαίρου (Independent Football Regulator), που θα επιβλέπει τα οικονομικά των συλλόγων και θα διαφυλάσσει την «κληρονομιά» του αγγλικού ποδοσφαίρου. Κάποιοι το βλέπουν ως αναγκαίο φρένο στην υπερβολή, άλλοι ως επικίνδυνη παρέμβαση σε μια βιομηχανία που λειτουργεί άψογα από μόνη της.

Το ερώτημα παραμένει: είναι αυτό το μοντέλο βιώσιμο; Από τη μία πλευρά, τα έσοδα συνεχίζουν να αυξάνονται και η παγκόσμια απήχηση είναι τεράστια. Από την άλλη, οι ζημίες πολλών συλλόγων, τα δυσθεώρητα μισθολογικά κόστη και η απειλή ενός στραβοπατήματος (υποβιβασμός, ευρωπαϊκές κυρώσεις, απώλεια τηλεοπτικών αγορών) δημιουργούν εύθραυστη ισορροπία.

Όπως σημειώνουν οικονομικοί αναλυτές, η Premier League είναι «η χρυσή κότα» του βρετανικού αθλητισμού. Το ζητούμενο είναι να μην αρχίσει να γεννά αυγά που κοστίζουν ακριβότερα από ό,τι αντέχει το ίδιο το σύστημα.

Η Premier League ως soft power

Η Premier League δεν είναι πια απλώς ένα ποδόσφαιρο πρωτάθλημα. Είναι η μεγαλύτερη εξαγωγή soft power της Βρετανίας, η απόδειξη ότι το Νησί μπορεί να δημιουργεί προϊόντα παγκόσμιας απήχησης. Από το Σάντερλαντ που ξοδεύει περισσότερα από τη Ρεάλ Μαδρίτης, μέχρι το Μπόρνμουθ που κοντράρει τη Γιουβέντους, η Premier League δείχνει ότι το μέγεθος της αγοράς και η εμπορική φαντασία μπορούν να «σώσουν» μια ολόκληρη οικονομία.

Η φετινή σεζόν ξεκίνησε ήδη με τον γνωστό θόρυβο. Το στοίχημα τώρα είναι αν αυτός ο ήχος θα συνεχίσει να θυμίζει πανηγυρική συμφωνία… ή θα μετατραπεί σε προειδοποιητικό καμπανάκι.