Ένα διπλό «μέτωπο» διαθέτει η κυβέρνηση στο θέμα των τεκμηρίων, καθώς μετά το αναχρονιστικό πλαίσιο του ελάχιστου τεκμηρίου διαβίωσης που εφαρμόζεται πάνω από τέσσερις δεκαετίες, «τρέχει» για δεύτερη χρονιά το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα στους ελεύθερους επαγγελματίες.

Το «σήμα» έδωσε χθες ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης τονίζοντας πως «η έννοια του digital είναι το ανάποδο της έννοιας τεκμήριο και όσο περισσότερο θα ψηφιοποιούμε την οικονομία τόσο λιγότερο θα χρειαζόμαστε και τα τεκμήρια». Ήδη, ο φορολογικός μηχανισμός της χώρας έχει ενισχυθεί με σημαντικά εργαλεία, όπως το MyData και η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS, ενώ έρχονται το ψηφιακό πελατολόγιο και τα ηλεκτρονικά τιμολόγια που θα μειώσουν περαιτέρω την ανάγκη για τεκμαρτούς υπολογισμούς.

1

Ελεύθεροι επαγγελματίες

Η κυβέρνηση σχεδιάζει να αναμορφώσει ριζικά το σύστημα του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Άλλωστε αυτό αποτελεί και ένα αίτημα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των εμπόρων που αναφέρουν πως δεν μπορεί να φορολογείται κάποιος με τεκμαρτό τρόπο από τη στιγμή που όλες του οι συναλλαγές είναι online με την εφορία και τα πάντα είναι διασυνδεδεμένα με την ΑΑΔΕ.

Ο σχεδιασμός του οικονομικού επιτελείου έρχεται την ώρα που το Συμβούλιο της Επικρατείας δεν διαπίστωσε καμία παραβίαση του Συντάγματος για το μέτρο, με το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της χώρας να απορρίπτει μόλις χθες τις αιτήσεις ακύρωσης τις οποίες είχαν καταθέσει επαγγελματίες, νομικοί και κοινωνικοί φορείς, ζητώντας να κριθεί άκυρη η σχετική ρύθμιση.

Περνώντας και αυτόν τον «σκόπελο» το Υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζει, με ορίζοντα τις ανακοινώσεις της ΔΕΘ, να διορθωθούν τυχόν αδικίες, αλλά και να περιοριστεί η φορολογική επιβάρυνση για όσους δηλώνουν χαμηλά πραγματικά εισοδήματα από ελευθέριο επάγγελμα.

Στο τραπέζι των αλλαγών βρίσκεται η ελαστικοποίηση του πλαισίου, καθώς θα λαμβάνει υπόψιν του πραγματικά δεδομένα, τα οποία προκύπτουν από τα ψηφιακά εργαλεία που έχει αποκτήσει η ΑΑΔΕ: από τα εισοδήματα που προκύπτουν από τα MyData, τις συναλλαγές μέσω POS, το ψηφιακό πελατολόγιο κ.α.

Μάλιστα, εκτιμάται πως θα υπάρξει μια ακόμα παρέμβαση που έχει να κάνει με το ύψος του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος, καθώς φέτος «φούσκωσε» στα 11.620 ευρώ, από τα 10.920 κατά το περυσινό έτος, λόγω της αύξησης του κατώτατου μισθού την άνοιξη του 2024, ενώ αν ισχύσει ο ίδιος τρόπος υπολογισμού, ο βασικός μισθός των 880 ευρώ που εφαρμόστηκε την 1η Απριλίου φέτος, θα αυξήσει του χρόνου ακόμα περισσότερο το ύψος του ελάχιστου τεκμαρτού, πάνω από τα 12.000 ευρώ.

Τα στοιχεία που έχει στα χέρια της η ΑΑΔΕ από την ανάλυση των περσινών φορολογικών δηλώσεων δείχνουν πάντως πως το 34,45% των ελεύθερων επαγγελματιών δήλωσε μέχρι 10.000 ευρώ, δηλαδή κάτω από το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα όταν για τα εισοδήματα του 2022 το ποσοστό άγγιζε το 64,15%, δηλαδή μειώθηκαν στο μισό όσοι δήλωναν μέσο μηνιαίο εισόδημα κάτω από 800 ευρώ.

Μισθωτοί και συνταξιούχοι

Εδώ και σχεδόν ένα χρόνο στο Υπουργείο Οικονομικών έχει συσταθεί ειδική ομάδα εργασίας για την αναπροσαρμογή του ελάχιστου τεκμηρίου διαβίωσης. Στη «φάκα» των τεκμηρίων έπεσαν πέρυσι 1,3 εκατομμύρια πολίτες, με την εφορία να υπολογίζει το φόρο με βάση το τεκμαρτό και όχι το πραγματικό τους εισόδημα. Ωστόσο, για τα εισοδήματα του 2023 καταγράφηκε μείωση στα τεκμήρια κατά 1,03 δις ευρώ σε σχέση με το 2022 και το ποσό του ελάχιστου ποσού διαβίωσης για τα φυσικά πρόσωπα διαμορφώθηκε στα 4,16 δις ευρώ.

Ο αρχικός σχεδιασμός προβλέπει πως θα εξορθολογισμός και όχι οριζόντια μείωση των τεκμηρίων, καθώς κάτι τέτοιο θα είχε και δημοσιονομικό αποτύπωμα. Ωστόσο, αναμένεται να γίνουν παρεμβάσεις προκειμένου να υλοποιηθεί η προεκλογική εξαγγελία για μεσοσταθμική μείωση των τεκμηρίων κατά 30%.

Το ισχύον πλαίσιο προβλέπει:

Ελάχιστο κόστος ετήσιας διαβίωσης: Σήμερα, ο κάθε φορολογούμενος έχει ένα τεκμήριο διαβίωσης, το οποίο ορίζεται ως εξής:

*3.000 ευρώ αν είναι άγαμος ή έγγαμος ή μέρος συμφώνου συμβίωσης κι έχει επιλέξει να υποβάλλει τη δήλωσή του χωριστά από τη σύζυγο ή τον σύζυγο ή το έτερο μέρος συμφώνου συμβίωσης.

*2.500 ευρώ αν είναι έγγαμος ή έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης κι έχει επιλέξει να υποβάλλει κοινή δήλωση με τη ή τον σύζυγο ή με το έτερο μέρος του συμφώνου συμβίωσης.

Ακίνητα: Τεκμήρια διαβίωσης εφαρμόζονται και για τα ακίνητα, τα οποία υπολογίζονται κυρίως από τις αντικειμενικές αξίες τους. Προς το παρόν πάντως, το οικονομικό επιτελείο έχει «παγώνει» την αναπροσαρμογή των τιμών έως και το 2027.

Το τεκμήριο διαβίωσης για την κύρια κατοικία του φορολογούμενου υπολογίζεται με βάση την επιφάνειά της, με την ακόλουθη κλίμακα:

  • μέχρι και 80 τ.μ. κύριοι χώροι, 40 ευρώ ανά τ.μ.
  • από 81 τ.μ. μέχρι και 120 τ.μ. κύριοι χώροι, 65 ευρώ ανά τ.μ.
  • από 121 τ.μ. μέχρι και 200 τ.μ. κύριοι χώροι, 110 ευρώ ανά τ.μ.
  • από 201 τ.μ. μέχρι και 300 τ.μ. κύριοι χώροι, 200 ευρώ ανά τ.μ.
  • από 301 τ.μ. και άνω κύριοι χώροι, 400 ευρώ ανά τ.μ.

Για τους βοηθητικούς χώρους της κύριας κατοικίας το τεκμήριο είναι 40 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, ανεξάρτητα από το μέγεθος της επιφάνειας του ακινήτου.

Όμως, οι τεκμαρτές δαπάνες που προκύπτουν από την παραπάνω κλίμακα, προσαυξάνονται:

Κατά 40% για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές από 2.800 έως 4.999 ευρώ το τ.μ. και

Κατά 70% για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές από 5.000 ευρώ ανά τ.μ. και άνω.

Για τις μονοκατοικίες, τα παραπάνω ποσά λαμβάνονται υπόψη αυξημένα κατά 20%, ενώ για τις δευτερεύουσες κατοικίες τα παραπάνω ποσά «αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης» λαμβάνονται υπόψη μειωμένα κατά 50%.

Οχήματα:  Επίσης, τεκμήριο διαβίωσης έχουν και τα αυτοκίνητα. Σήμερα τα τεκμήρια διαβίωσης για τα επιβατικά οχήματα είναι τα εξής:

  • Αυτοκίνητα μέχρι 1.200 κ.εκ. έχουν τεκμήριο διαβίωσης 4.000 ευρώ
  • Αυτοκίνητα 1.200 κ.εκ. έως και 2.000 κ.εκ. παίρνουν προσαύξηση 600 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοσευρ
  • Αυτοκίνητα 2.001 κ.εκ. έως και 3.000 κ.εκ. παίρνουν προσαύξηση 900 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά.
  • Αυτοκίνητα πάνω από 3.000 κ.εκ. – προσαύξηση 1.200 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά.

Με βάση το ισχύον πλαίσιο, όσο πιο παλιό είναι ένα αυτοκίνητο, τόσο περισσότερο μειώνεται το τεκμήριο.

Διαβάστε επίσης

Θεοδωρικακός για νέο αναπτυξιακό νόμο: Δημιουργούμε δουλειές για τους νέους και ασφάλεια για την πατρίδα μας

Απόφαση ΣτΕ: Συνταγματικός ο Τεκμαρτός Προσδιορισμός Εισοδήματος για τους Ελεύθερους Επαγγελματίες

Ταμείο Ανάκαμψης: Εκταμίευση 2,3 δισ. ευρώ για Ελλάδα