Περισσότεροι από 500.000 συνταξιούχοι βρίσκονται εν αναμονή για την λήψη «πακέτου» αναδρομικών, το οποίο εδώ και χρόνια παραμένει σε εκκρεμότητα, λόγω περικοπών ή λάθος υπολογισμού των επικουρικών τους συντάξεων. 

Πρόκειται για δυο διαφορετικές διεκδικήσεις: η πρώτη αφορά στις επικουρικές συντάξεις που εκδόθηκαν μετά το 2016 χωρίς την προβλεπόμενη προσαύξηση για τις αυξημένες εισφορές για 100.000 συνταξιούχους και η δεύτερη στις επικουρικές συντάξεις των «παλαιών» συνταξιούχων που υπέστησαν τις μνημονιακές περικοπές το 11μηνο Ιουνίου 2015- Μαίου 2016 για περίπου 400.000 συνταξιούχους.  Τα ποσά που εκκρεμούν φτάνουν σε αρκετές περιπτώσεις τις 15.000 ευρώ, ενώ σε μηνιαία βάση οι επικουρικές θα έπρεπε να είναι αυξημένες κατά 200 έως 300 ευρώ, ανάλογα με το ασφαλιστικό ταμείο, τα έτη ασφάλισης και τις εισφορές.

1

Η 1η κατηγορία αφορά τις επικουρικές συντάξεις που εκδόθηκαν μετά τον Μάιο του 2016 για ασφαλισμένους με αυξημένες εισφορές άνω του 6%. Ο Ν.4387/2016  προέβλεπε ότι για κάθε 1% επιπλέον εισφοράς αντιστοιχεί προσαύξηση 0,075% για κάθε έτος ασφάλισης, ρύθμιση που διατηρήθηκε και με τον Ν.4670/2020. Η σταδιακή εφαρμογή ξεκίνησε μόλις το 2022–2023, αφήνοντας εκτός όσους συνταξιοδοτήθηκαν την περίοδο 2017–2022. Υπολογίζεται ότι οι θιγόμενοι φτάνουν τις 100.000, κυρίως από ταμεία τραπεζών, ΔΕΚΟ και ειδικούς κλάδους, με διαφορές που αγγίζουν έως και τα 16.800 ευρώ.

H 2η κατηγορία αφορά περίπου 400.000 «παλαιούς» συνταξιούχους, δηλαδή όσους αποχώρησαν πριν από την 1η Ιανουαρίου 2015 και υπέστησαν περικοπές στις επικουρικές τους συντάξεις για το 11μηνο Ιουνίου 2015 – Μαΐου 2016. Μετά από μαζικές δικαστικές αποφάσεις, ο ΕΦΚΑ οφείλει να καταβάλει αναδρομικά για τις αντισυνταγματικές αυτές μειώσεις, που φτάνουν έως και 4.000 ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι το ίδιο διάστημα είχε καλυφθεί με νόμο του 2020 μόνο για τις κύριες συντάξεις, αφήνοντας εκτός τις επικουρικές και τα Δώρα. Δικαιούχοι είναι όσοι είχαν προσφύγει μέχρι τον Ιούλιο του 2020, καθώς οι υπόλοιποι έχασαν οριστικά το δικαίωμα διεκδίκησης. Μέχρι σήμερα, οι αγωγές κρίνονται υπέρ των συνταξιούχων, με αποφάσεις που στηρίζονται και στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, ενώ ήδη αρκετοί έχουν λάβει ποσά από 2.500 έως 3.000 ευρώ με τους νόμιμους τόκους.

1η κατηγορία -Η εκκρεμότητα μετά το 2016 για περισσότερους από 100.000 συνταξιούχους 

Ένα μεγάλο «αγκάθι» αφορά τις επικουρικές συντάξεις που εκδόθηκαν μετά τον Μάιο του 2016, για ασφαλισμένους που κατέβαλαν αυξημένες εισφορές, πάνω από το 6%. Με βάση τον νόμο 4387/2016, γνωστό ως «νόμο Κατρούγκαλου», θεσπίστηκε ότι για κάθε 1% επιπλέον εισφοράς, ο ασφαλισμένος δικαιούται προσαύξηση στη σύνταξη που υπολογίζεται με συντελεστή 0,075% για κάθε έτος ασφάλισης. Η διάταξη αυτή διατηρήθηκε και στον μεταγενέστερο νόμο 4670/2020 («νόμο Βρούτση»).

Ωστόσο, στην πράξη η πρόβλεψη αυτή δεν εφαρμόστηκε σε χιλιάδες περιπτώσεις. Το ΕΤΕΑΕΠ, από το οποίο εκδόθηκαν οι επίμαχες επικουρικές, δεν συνυπολόγισε την προσαύξηση, με αποτέλεσμα οι συντάξεις να εκδοθούν χαμηλότερες, χωρίς τα αντίστοιχα αναδρομικά. Μόλις το 2022–2023 ξεκίνησε να γίνεται σταδιακά εφαρμογή του μέτρου, αφήνοντας εκτός ένα μεγάλο πλήθος συνταξιούχων που αποχώρησαν την περίοδο 2017–2022.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι δικαιούχοι φτάνουν τις 100.000, κυρίως από ταμεία τραπεζών, ΔΕΚΟ, αλλά και κλάδους όπως οι χημικοί, οι εμποροϋπάλληλοι και οι εργαζόμενοι σε βαρέα επαγγέλματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η διαφορά φτάνει και τα 16.800 ευρώ, ενώ η μηνιαία επικουρική μετά τον επανυπολογισμό μπορεί να είναι αυξημένη κατά 150 έως 300 ευρώ.

Παραδείγματα αυξημένων εισφορών

Η εικόνα γίνεται πιο καθαρή μέσα από ενδεικτικές περιπτώσεις:

  • Συνταξιούχος από τραπεζικό ταμείο με εισφορές 12% και 25 χρόνια ασφάλισης, που αποχώρησε το 2018, λαμβάνει σήμερα 148 ευρώ επικουρική. Με την προσαύξηση θα έπρεπε να εισπράττει 323 ευρώ, δηλαδή σχεδόν 175 ευρώ παραπάνω, και δικαιούται αναδρομικά περίπου 16.800 ευρώ.
  • Ασφαλισμένος με εισφορές 10% και 35 χρόνια υπηρεσίας, που συνταξιοδοτήθηκε το 2022, λαμβάνει επικουρική 370 ευρώ. Χωρίς την εφαρμογή της προσαύξησης χάνει 200 ευρώ τον μήνα, ενώ τα αναδρομικά του φτάνουν τα 9.600 ευρώ. Με τον επανυπολογισμό, η σύνταξή του θα ανέλθει σε 570 ευρώ.

Πρόκειται για ασφαλισμένους που είχαν καταβάλει υψηλές εισφορές στα ειδικά επικουρικά ταμεία τραπεζών, ΔΕΗ, ΕΡΤ, εμποροϋπαλλήλων και άλλων φορέων, χωρίς μέχρι σήμερα αυτό να αντικατοπτρίζεται στις παροχές τους.

Η διαδικασία για τον επανυπολογισμό

Όσοι συνταξιούχοι διαπιστώσουν ότι δεν έχει υπολογιστεί η σχετική προσαύξηση στην επικουρική τους, μπορούν να ακολουθήσουν συγκεκριμένα βήματα:

  1. Να ελέγξουν αν το ταμείο τους προέβλεπε εισφορές άνω του 6%.
  2. Να βεβαιώσουν ότι οι εισφορές καταβλήθηκαν έως και το 2014.
  3. Να εξετάσουν την απόφαση απονομής σύνταξης για να διαπιστώσουν αν έχει συνυπολογιστεί η προσαύξηση.

Αν όχι, έχουν τη δυνατότητα να καταθέσουν αίτηση επανυπολογισμού στον e-ΕΦΚΑ. Εφόσον γίνει δεκτή, η αύξηση εφαρμόζεται άμεσα στη μηνιαία επικουρική, ενώ τα αναδρομικά καταβάλλονται σε μία ή περισσότερες δόσεις. Για παράδειγμα, μια επικουρική που ορίστηκε στα 400 ευρώ και καταβλήθηκε με καθυστέρηση 12 μηνών θα έπρεπε να συνοδεύεται από αναδρομικά 4.800 ευρώ. Αν αυτό δεν συνέβη, ο συνταξιούχος έχει δικαίωμα να ζητήσει τη διαφορά.

Προσφυγές στα δικαστήρια

Πολλοί συνταξιούχοι, κυρίως τραπεζοϋπάλληλοι, έχουν ήδη προσφύγει στη Δικαιοσύνη. Καταγγέλλουν ότι, παρά τις καταβληθείσες αυξημένες εισφορές, το ΕΤΕΑΕΠ απορρίπτει τα αιτήματά τους με την αιτιολογία ότι δεν δικαιούνται προσαύξηση. Όμως το άρθρο 96 του ν. 4387/2016 ορίζει ρητά ότι η προσαύξηση που προβλέπεται για τις κύριες συντάξεις εφαρμόζεται κατ’ αναλογία και στις επικουρικές.

Έτσι, οι δικαστικές αποφάσεις που αναμένονται το επόμενο διάστημα θεωρούνται καθοριστικές για χιλιάδες συνταξιούχους οι οποίοι αναμένουν να αποκατασταθεί μια εκκρεμότητα ετών και να λάβουν τόσο την αύξηση στην επικουρική τους σύνταξη όσο και τα αναδρομικά που δικαιούνται.

2η κατηγορία -Οι «παλαιοί» συνταξιούχοι και οι μειώσεις των Μνημονίων

Παράλληλα, ένα δεύτερο μέτωπο αφορά περίπου 400.000 «παλαιούς» συνταξιούχους,  όσους είχαν συνταξιοδοτηθεί πριν από την 1η Ιανουαρίου 2015 για τις περικοπές στις επικουρικές τους συντάξεις για το διάστημα των 11 μηνών μεταξύ Ιουνίου 2015 και Μαΐου 2016. Ο ΕΦΚΑ θα πρέπει να προχωρήσει στις πληρωμές αναδρομικών για τις αντισυνταγματικές περικοπές 11 μηνών στις επικουρικές συντάξεις μετά την έκδοση μαζικών δικαστικών αποφάσεων. Τα αναδρομικά ανέρχονται φτάνουν έως και τις 4.000 ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι το 11μηνο των αναδρομικών πληρώθηκε στις κύριες συντάξεις με νόμο το 2020, αλλά έμειναν απέξω οι επικουρικές και τα Δώρα.

Τα αναδρομικά δικαιούνται μόνο είχαν προσφύγει στη δικαιοσύνη έως τον Ιούλιο του 2020 και κερδίζουν στα Πρωτοδικεία, αφού ο ΕΦΚΑ δεν ασκεί εφέσεις. Εκτός διεκδικήσεων έμειναν οριστικά συνταξιούχοι που δεν κατέθεσαν προσφυγές. Σύμφωνα με εργατολόγους που χειρίζονται αυτές τις υποθέσεις, ένα 5%, δηλαδή περίπου 10.000-20.000 δικαιούχοι έχουν εισπράξει ποσά τα οποία κυμαίνονται από 2.500 έως 3.000 ευρώ + τους τόκους 6%. Κάποιοι μάλιστα έλαβαν τα ποσά με δύο χρόνια καθυστέρηση.

Όσες αγωγές έχουν εκδικαστεί μέχρι σήμερα καταλήγουν υπέρ των συνταξιούχων καθώς το θέμα των διεκδικούμενων ποσών έχει κλείσει οριστικά και αμετάκλητα μετά και την απόφαση του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου (ΑΕΔ) που έκρινε ότι οι συνταξιούχοι δικαιούνται να πάρουν αναδρομικά τις περικοπές που τους επιβλήθηκαν στο 11μηνο Ιουνίου 2025-Μαίου 2016 σε κύριες συντάξεις, επικουρικές και στα Δώρα.

Οι συνταξιούχοι που δεν κατέθεσαν προσφυγές ως τον Ιούλιο του 2020 δεν μπορούν να διεκδικήσουν στα δικαστήρια τις αντισυνταγματικές περικοπές των συντάξεών τους, καθώς οι αξιώσεις τους έχουν παραγραφεί. Η απαγόρευση διεκδικήσεων νομοθετήθηκε από την κυβέρνηση με τον νόμο 4734/2020.

Αναδρομικά ανά ταμείο

Τα ποσά που επιστρέφονται στους «παλαιούς» συνταξιούχους διαφέρουν ανάλογα με το ταμείο. Ενδεικτικά:

  • Συνταξιούχος ΙΚΑ με αρχική επικουρική σύνταξη στα 610 ευρώ, ο οποίος μετά από όλες τις μειώσεις των Μνημονίων παίρνει σήμερα 278 ευρώ προ φόρου, δικαιούται αναδρομικά 1.966 ευρώ.
  • Συνταξιούχος ΙΚΑ με αρχική επικουρική σύνταξη στα 190 ευρώ, ο οποίος μετά τις μειώσεις παίρνει σήμερα 150 ευρώ, προ φόρου δικαιούται αναδρομικά 437 ευρώ.
  • Συνταξιούχος από Ταμείο ΔΕΚΟ, με αρχική επικουρική σύνταξη στα 915 ευρώ, ο οποίος μετά τις μειώσεις παίρνει σήμερα 499 ευρώ, προ φόρου δικαιούται αναδρομικά 4.024 ευρώ.
  • Συνταξιούχος του Δημοσίου με αρχική επικουρική σύνταξη στα 467 ευρώ, ο οποίος μετά τις μειώσεις παίρνει σήμερα 285 ευρώ, προ φόρου δικαιούται αναδρομικά 2.004 ευρώ.
  • Συνταξιούχος του ΝΑΤ με αρχική επικουρική σύνταξη στα 587 ευρώ, ο οποίος μετά τις μειώσεις παίρνει σήμερα 381 ευρώ, προ φόρου δικαιούται αναδρομικά 1.679 ευρώ.
  • Συνταξιούχος από άλλο επικουρικό ταμείο (Εμποροϋπαλλήλων, Ηλεκτροτεχνιτών, Αρτοποιών, Δικηγόρων, ΕΡΤ κ.ά.) με αρχική επικουρική σύνταξη στα 449 ευρώ και τελική 274 ευρώ προ φόρου δικαιούται αναδρομικά 1.927 ευρώ.

Δικαιούχοι των αναδρομικών είναι οι συνταξιούχοι από 33 επικουρικά ταμεία που έχουν ενταχθεί στον ΕΦΚΑ- ΕΤΕΑΕΠ. Τα ποσά επιστροφών ξεκινούν από 410 ευρώ και φτάνουν τις 4.000 ευρώ. Τα Ταμεία είναι τα εξής: ΕΛΕΜ (ΑΤΕ), ΙΚΑ ΕΤΕΑΜ, ΝΑΤ-ΚΕΑΝ, ΤΑΔΚΥ, ΤΑΠΤΠ, ΤΑΣ, ΤΕΑΑ, ΤΕΑΔ, ΤΕΑΔΥ, ΤΕΑΕΙΓΕ, ΤΕΑΕΧ, ΤΕΑΙΣΥΤ, ΤΕΑΠ ΔΕΗ, ΤΕΑΠ ΟΤΕ, ΤΕΑΠΕΛΤΑ, ΤΕΑΠΕΤΒΑ, ΤΕΑΠΕΤΕ, ΤΕΑΠΙΕΝ, ΤΕΑΠΟΖΟ,ΤΕΑΠΟΚΑ, ΤΕΑΠΠΕΡΤ, ΤΕΑΠΥΚ, ΤΕΑΤΤΑΘ, ΤΕΑΥΑΠ, ΤΕΑΥΕΚ, ΤΕΑΥΝΤΠ, ΤΕΑΥΠΣ, ΤΕΑΧ, ΤΣΕΑΠΣΓΟ, ΤΣΜΕΔΕ, ΕΤΕΑ-ΕΤΕΑΜ-ΟΠΣ, ΤΑΥΕΒΖ, ΛΕΠΕΤΕ.

Διαβάστε επίσης:

Στην «ομπρέλα» της ΑΑΔΕ περνά και επίσημα το ΣΔΟΕ- Τι θα γίνει με τις 300 βαριές υποθέσεις που εκκρεμούν 

Εχεις χρέη στον ΕΦΚΑ; Ερχονται οι ατομικές ρυθμίσεις, έως 120 δόσεις και εξωδικαστικός μηχανισμός

Γερμανία: Το ΥΠΟΙΚ αναθεωρεί τις προβλέψεις 0,2% για ανάπτυξη