«Καμπανάκι» από Στουρνάρα για το Ταμείο Ανάκαμψης – Γιατί καθυστερούν οι πληρωμές

Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στους πρωτοπόρους της ΕΕ αναφορικά με την απορρόφηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, παρατηρεί η Τράπεζα της Ελλάδος στην ενδιάμεση έκθεσή της για τη νομισματική πολιτική που παρέδωσε ο διοικητής, Γιάννης Στουρνάρας.

Όπως αναφέρει, η χώρα μας έχει λάβει συνολικά 11,1 δισεκ. ευρώ (το 36% των διαθέσιμων πόρων), αφού ολοκλήρωσε το 13% των συμφωνημένων στόχων/οροσήμων και έχοντας υποβάλει αίτημα τρίτης δόσης επιχορηγήσεων και δανείων. Μάλιστα, αποτελεί μια από τις λίγες χώρες που έχουν υποβάλει αίτημα τρίτης δόσης.

Τα αιτήματα της Ελλάδας και η αναθεώρησή του σχεδίου

Το μεν αίτημα επιχορηγήσεων ύψους 1,72 δισεκ. ευρώ υποβλήθηκε το Μάιο, ωστόσο η έγκρισή του καθυστέρησε. Το δε τρίτο αίτημα πληρωμής δόσης δανείων ύψους 1,85 δισεκ. ευρώ υποβλήθηκε το Νοέμβριο, μετά την υλοποίηση του σχετικού οροσήμου (το ύψος δανείων σε καθεστώς σύμβασης να φθάνει τα 3,5 δισεκ. ευρώ έως το τέλος του 2023). Στο τέλος Νοεμβρίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέβη σε προκαταρκτική θετική αξιολόγηση και των δύο αιτημάτων. Το συνολικό ποσό προς είσπραξη επαναπροσδιορίστηκε σε 3,64 δισεκ. ευρώ με βάση το αναθεωρημένο σχέδιο “Ελλάδα 2.0”.

Η τελική αναθεώρηση του Σχεδίου, που εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Νοέμβριο, ενσωματώνει νέα επενδυτικά σχέδια για την απορρόφηση των επιπλέον πόρων, αλλά και ανακατανέμει πόρους από αρχικά σχέδια που παρουσίασαν αδυναμίες υλοποίησης προς νέα σχέδια με σκοπό την αποκατάσταση υποδομών που υπέστησαν σοβαρές ζημιές από τις φυσικές καταστροφές. Με τα νέα κονδύλια οι συνολικά διαθέσιμοι πόροι αυξήθηκαν σε 36 δισεκ. ευρώ (από 30,1 δισεκ. ευρώ5), εκ των οποίων 18,2 δισεκ. ευρώ για επιχορηγήσεις και 17,7 δισεκ. ευρώ για δάνεια.

Πρόοδος έχει συντελεστεί και ως προς την ένταξη των έργων στο Σχέδιο “Ελλάδα 2.0”. Συγκεκριμένα, έως το τέλος Οκτωβρίου είχαν ενταχθεί έργα για χρηματοδότηση μέσω επιχορηγήσεων συνολικού προϋπολογισμού 20,7 δισεκ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ). Επιπλέον, έως το τέλος Σεπτεμβρίου είχαν υποβληθεί 546 αιτήσεις για χρηματοδότηση μέσω δανείων του Μηχανισμού, προϋπολογισμού 8,17 δισεκ. ευρώ, από τις οποίες 240 έχουν προχωρήσει σε υπογραφή σύμβασης έργων ύψους 3,52 δισεκ. ευρώ.

Σημαντικές καθυστερήσεις στις πληρωμές

Εντούτοις, όπως παρατηρεί η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος οι εκταμιεύσεις προς τις επιχειρήσεις παρουσιάζουν καθυστερήσεις. Ειδικότερα, μέχρι το τέλος Οκτωβρίου οι μεταβιβάσεις από τον κρατικό προϋπολογισμό προς τους φορείς εντός και εκτός της γενικής κυβέρνησης ανέρχονταν σε 3,85 δισεκ. ευρώ, ενώ μόλις 1,9 δισεκ. ευρώ είχαν καταβληθεί στις επιχειρήσεις στο τέλος Ιουνίου, αντανακλώντας περιορισμούς των φορέων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο ως προς τη διοικητική διεκπεραίωση και την υλοποίηση των σχεδίων. Ως εκ τούτου, στην Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού 2024 ο ετήσιος στόχος για τις επιχορηγήσεις το 2023 αναθεωρήθηκε σε 2,1 δισεκ. ευρώ από 3,3 δισεκ. ευρώ. Αναφορικά με τα δάνεια αντίστοιχα, οι εκταμιεύσεις προς τις επιχειρήσεις ανέρχονταν σε 1,1 δισεκ. ευρώ έως το τέλος Οκτωβρίου του 2023.

Οι λόγοι που καθυστερούν οι πληρωμές

Οι διπλές εκλογές το Μάιο και τον Ιούνιο, καθώς και οι δύο γύροι των περιφερειακών και αυτοδιοικητικών εκλογών, εκτιμάται ότι συνέβαλαν στην καθυστέρηση που παρουσίασαν οι τελικές εκταμιεύσεις. Άλλοι λόγοι που αναγνωρίστηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αφορούν διαχειριστικό φόρτο στους τοπικούς και περιφερειακούς φορείς που είναι υπεύθυνοι για την υλοποίηση των έργων.

Όπως παρατηρεί η ΤτΕ, στο εξής, με δεδομένη και τη δέσμευση της κυβέρνησης όσον αφορά το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα, χρειάζεται να ενταθεί η προσπάθεια έγκαιρης υλοποίησης των επενδυτικών σχεδίων και αξιοποίησης των διαθέσιμων κονδυλίων, έτσι ώστε να προκύψουν θετικές επιδράσεις στο ρυθμό ανάπτυξης και στην παραγωγικότητα της οικονομίας τα επόμενα χρόνια.

Διαβάστε επίσης:

Ναυτιλιακές μετοχές: Κατά 22 δισ. δολάρια εκτινάχθηκε η κεφαλαιοποίηση τους μετά τις επιθέσεις των Χούτι
Επίδομα θέρμανσης: Σήμερα η καταβολή της α’ δόσης σε 763.307 δικαιούχους
Χίλτον: Η μεταμόρφωση του εμβληματικού ξενοδοχείου βήμα προς βήμα