Ανήσυχοι οι θεσμοί με τις παροχές Τσίπρα: Θα κάνουν «ταμείο» μετά τις εκλογές

Προσωρινό χαρακτήρα φαίνεται ότι έχουν τα οφέλη του πακέτου παροχών που εισήγαγε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ μια ανάσα πριν τις εκλογές, σύμφωνα με τους θεσμούς, οι οποίοι επίσης εκτιμούν ότι δεν αποκλείεται να δημιουργήσουν ένα μεγάλο κενό στην οικονομία, το δεύτερο εξάμηνο του έτους.

Η προσοχή των τεχνοκρατών της Ευρώπης στρέφεται ιδιαίτερα στη ρύθμιση χρεών στις 120 δόσεις, που ξεκίνησε να εφαρμόζεται μόλις λίγες ημέρες πριν. Στις Βρυξέλλες συντάσσουν ήδη τη νέα Έκθεση Μεταμνημονιακής Αξιολόγησης της χώρας, η οποία αναμένεται να δημοσιοποιηθεί στις 5 Ιουνίου, εκτιμώντας ότι συνολικά οι παροχές που εφαρμόζονται το τελευταίο διάστημα ανεβάζουν το συνολικό κόστος στα 1,5 ή και 2 δισ. ευρώ.

Οι αντιδράσεις για τη 13η σύνταξη

Αρνητικές είναι οι ευρωπαϊκές αντιδράσεις και για την παροχή της «13ης σύνταξης». Όπως μαρτυρούν πηγές των ευρωπαϊκών θεσμών, στις Βρυξέλλες το πακέτο παροχών αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερα αρνητικό πρόσημο, θεωρώντας το αντιαναπτυξιακό, ευκαιριακό και επιβαρυντικό τελικά, τόσο για τους νέους εργαζόμενους στην Ελλάδα, όσο και για τους συνταξιούχους, που ουσιαστικά βρέθηκαν να μοιράζονται επιδόματα και όχι κανονική σύνταξη, όπως λένε. Ως ιδιαίτερα αρνητικό επισημαίνεται και το καθαρά εισοδηματικό κριτήριο με το οποίο αποφασίστηκε το πώς θα μοιραστούν τα ποσά στους συνταξιούχους, μη λαμβάνοντας υπόψη άλλες, κύριες πληροφορίες, όπως τα περιουσιακά κριτήρια. Όπως παρατηρούν «μπορεί να πήρε 500 ευρώ ένας συνταξιούχος που έχει 3 σπίτια και εισπράττει ενοίκια, ενώ πήρε 300 ένας των χιλίων ευρώ που ζει στο ενοίκιο».

Όλα αυτά έρχονται σε αντίθεση με τις πρότερες δηλώσεις του πρωθυπουργού, που ισχυρίστηκε ότι οι θεσμοί δεν αντέδρασαν καθόλου στην εξαγγελία του πακέτου παροχών, ενώ τελικά αποδεικνύεται ότι απλώς κρατήθηκαν χαμηλά οι τόνοι, για να μη θεωρηθεί η στάση της τρόικας ως παρεμβατική.

Όπως εκτιμούν οι θεσμοί, το πακέτο παροχών βιάστηκε να δοθεί, χωρίς καν να περιμένει τη διαπίστωση για το αν υφίσταται υπερπλεόνασμα για το 2019. Το ίδιο είχε ισχυριστεί προ ημερών και ο τεχνοκράτης Κλαους Ρέγκλινκ, στις δηλώσεις που πραγματοποίησε μετά το Eurogroup. Συγκεκριμένα, ο κ. Ρέγκλινκ είχε δηλώσει ότι, από τα πρώτα λίγα στοιχεία που εξετάστηκαν, προκύπτει πως δεν πιάνεται ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% το 2019.

Η δήλωση αυτή και ενώ η Ελλάδα υποτίθεται πως δεν ήταν καν στην ατζέντα της συνεδρίασης αλλά τελικώς μπήκε την τελευταία στιγμή σηματοδοτεί μια νέα προειδοποίηση για τη χώρα μας ότι πιθανώς να βρεθεί στο σημείο, όπου θα χρειάζεται να λάβει νέα μέτρα λιτότητας στα τέλη της χρονιάς. Όπως λένε ευρωπαϊκές πηγές με άμεση γνώση των συζητήσεων, αν δεν υπήρχαν προφανείς ενδείξεις, ο επικεφαλής του ESM δεν θα αποτολμούσε να θέσει τέτοιο θέμα, όταν όλη η Ευρώπη οδεύει προς εκλογές, ξαφνιάζοντας δυσάρεστα έτσι και τον Έλληνα υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, που αντέδρασε χλιαρά και με καθυστέρηση 4 ημερών στις δηλώσεις εκείνες.

Αναφορικά με την αντίδραση της Αθήνας, αυτό που έγινε είναι ότι ζητήθηκαν περαιτέρω στοιχεία, με βάση τα οποία ο κύριος Τσακαλώτος μίλησε στη Βουλή για «καβάτζα» παροχών και ισχυρίστηκε ότι από την ρύθμιση των οφειλών προκύπτει κέρδος 200 εκατ. ευρώ για τον προϋπολογισμό.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δηλώσεις αυτές του Υπουργού δεν καταγράφηκαν ποτέ στην Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, το οποίο φροντίζει να χρησιμοποιεί προσεκτικές διατυπώσεις, όπως «απώλεια εσόδων», «χρονική υστέρηση εσόδων», «ενδεχόμενη αύξηση εσόδων», «βελτίωση εσόδων» αλλά αποφεύγοντας και την παραμικρή αναφορά σε αριθμούς και ποσά για την εξαγωγή δεσμευτικών συμπερασμάτων.

Αυτό που αποτελεί την ουσιαστική ανησυχία των θεσμών είναι η πιθανότητα μεγάλης ανατροπής και απωλειών στα φορολογικά έσοδα από τις ρυθμίσεις των 120 δόσεων. Το σκεπτικό πίσω από τον προβληματισμό αυτό είναι ότι, μέχρι τις 28 Ιουνίου θα εισπραχθούν επιπλέον έσοδα που δεν είχαν προβλεφθεί από όσους θα ενταχθούν στη ρύθμιση, ή θα πληρωθούν ως οφειλές του 2019 προκειμένου να ρυθμιστούν τα χρέη προ του 2018, καθώς δεν είχε προϋπολογιστεί η είσπραξή τους στο διάστημα αυτό.

Παρ’ όλα αυτά, το δεύτερο εξάμηνο, που θα ακολουθήσει των ευρωεκλογών, θα παρουσιαστεί απώλεια εσόδων που είχαν προϋπολογιστεί ότι θα εισπραχθούν, καθώς άλλοι θα έχουν εξοφλήσει εφάπαξ με εκπτώσεις χρέη που θα πλήρωναν κανονικά σε δόσεις ή μέσω κατασχέσεων τους επόμενους μήνες, ενώ άλλοι θα πληρώνουν χαμηλότερες δόσεις από όσα πλήρωναν ή, όπως συμβαίνει πάντα ακόμα και σε πιο γενναιόδωρες ρυθμίσεις, δεν αποκλείεται πολλοί να χάσουν τελικά τις ρυθμίσεις τους και να εγκαταλείψουν την προσπάθεια, αν δυσκολευτούν να πληρώνουν επιπλέον ταυτόχρονα, από Ιούλιο και μέχρι τον Δεκέμβριο, όλες τις άλλες τρέχουσες νέες φορολογικές υποχρεώσεις που πέφτουν μαζεμένες κάθε μήνα ως το τέλος της χρονιάς (φόροι εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ, ΦΠΑ, δόσεις άλλων ρυθμίσεων για χρέη σε Ταμεία, Τράπεζες κλπ). Στην περίπτωση αυτή, τα κρατικά ταμεία θα «γεμίσουν» στο πρώτο εξάμηνο αλλά μπορεί να αδειάσουν στο δεύτερο.

Οι θεσμοί θα επιχειρήσουν να εκφράσουν τους προβληματισμούς αυτούς, σχετικά με το πακέτο παροχών, στην έκθεση που θα δημοσιεύσουν στις 5 Ιουνίου.

Όπως ισχυρίζονται, σύμφωνα με τις πηγές, αν τελικά διαπιστωθεί κενό αντί για πλεόνασμα στον προϋπολογισμό, τότε το κενό αυτό μπορεί να φτάσει να ξεπερνά το μισό δισ. ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι, σε μια τέτοια περίπτωση, η τρύπα θα έρθει να προστεθεί στο κόστος των 830 εκατ. ευρώ από τις συνταξιοδοτικές και λοιπές παροχές (για 13η σύνταξη κλπ), ανεβάζοντας το κόστος πολύ πάνω από το προβλεπόμενο υπερπλεόνασμα των 1,1 δισ. ευρώ.

Επισημαίνεται, επιπλέον, ότι αυτά τα αριθμητικά στοιχεία δεν συνυπολογίζουν τυχόν άλλες, επιπρόσθετες απαιτήσεις δαπανών για αναδρομικά από δικαστικές αποφάσεις, για εκκρεμείς απλήρωτες συντάξεις ή και διεθνείς αναταράξεις ή ανατροπές (ύφεση, Brexit, Ιταλία, λαϊκίστικα κινήματα), για τις οποίες ανησυχούν ιδιαίτερα στην Ευρώπη.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, στα επίσημα κείμενα οι θεσμοί θέλουν να τηρήσουν διπλωματική στάση και γλώσσα μέχρι τον Οκτώβριο, καθώς στην Ελλάδα θεωρείται οιωνεί προεκλογική η περίοδος αυτή μέχρι τις κάλπες, για να αποφύγουν να αναπτυχθεί αντιευρωπαϊκή ρητορική περί παρεμβάσεως στην εσωτερική πολιτική ζωή. Αμέσως μετά όμως, όπως λένε, «οι επόμενοι (στις Βρυξέλλες μετά τις ευρωεκλογές) ας τα λύσουν με τους επόμενους», που θα αναδειχθούν κυβέρνηση στη χώρα μας.