Ανατροπή στο αφορολόγητο: Τι αλλάζει στις αποδείξεις – Ποιες δαπάνες μετρούν και ποιες εξαιρούνται

Νέες ανατροπές έρχονται στο αφορολόγητο καθώς μετά το νέο οριζόντιο όριο ηλεκτρονικών συναλλαγών στο 30%, το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει το ενδεχόμενο σε περίπτωση μη κάλυψης του ποσοστού 30%, το ακάλυπτο ποσό να φορολογείται με αυξημένο συντελεστή.

Με στόχο να διατηρηθεί το βασικό αφορολόγητο όριο αμετάβλητο στα 8.636 ευρώ, το υπουργείο Οικονομικών αναγκάστηκε να περικόψει σημαντικά το δημοσιονομικό κόστος της νέας φορολογικής κλίμακας των μισθωτών, των συνταξιούχων και των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών, η οποία θα εφαρμοστεί για τα εισοδήματα του 2020.

Η υποχρέωση για συλλογή ηλεκτρονικών αποδείξεων για το 30% του εισοδήματος ώστε να κατοχυρωθεί το αφορολόγητο αφορά μισθωτούς συνταξιούχους και κατ επάγγελμα αγρότες. Ωστόσο σε περίπτωση μη κάλυψης του ποσοστού 30%, το ακάλυπτο ποσό θα φορολογείται με αυξημένο συντελεστή που θα καθοριστεί στο 26%.

Μέχρι σήμερα, το όριο ήταν 10% για εισόδημα έως 10.000 ευρώ, 15% για εισόδημα από 10.000 έως 30.000 ευρώ και 20% για εισόδημα πάνω από 30.000 ευρώ.

Με την αύξηση του ορίου στο 30%, ένας φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα 10.000 ευρώ, θα πρέπει να εμφανίσει «ηλεκτρονικές συναλλαγές» 3.000 ευρώ, από 1.000 ευρώ που ήταν έως τώρα. Επίσης, φορολογούμενος με εισόδημα 20.000 ευρώ, χρειάζεται ηλεκτρονικές συναλλαγές 6.000 ευρώ, από 3.000 ευρώ που ήταν μέχρι φέτος.

Λεπτομέρεια είναι το γεγονός ότι στις ηλεκτρονικές συναλλαγές δε θα μπορούν να συνυπολογίζονται το ενοίκιο και οι λογαριασμοί ΔΕΚΟ (ρεύμα, νερό, φυσικό αέριο κλπ), που αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των εξόδων νοικοκυριών με τόσο χαμηλό εισόδημα.

Το σχέδιο στο οποίο φαίνεται να έχει καταλήξει το υπουργείο Οικονομικών για την νέα φορολογική κλίμακα προβλέπει:

• Μείωση του ελάχιστου φορολογικού συντελεστή από το 22% στο 9% για το τμήμα του ετησίου εισοδήματος μέχρι τις 10.000 ευρώ.
• Διατήρηση της έκπτωσης φόρου που οδηγεί σε έμμεσο αφορολόγητο όριο αλλά μειωμένη από τα 1.950 ευρώ που ανέρχεται σήμερα στα 777 ευρώ.
• Προσαύξηση της έκπτωσης φόρου των 777 ευρώ κατά 33 ευρώ εφόσον ο φορολογούμενος βαρύνεται με 1 εξαρτώμενο τέκνο. Δηλαδή, η συνολική έκπτωση φόρου για κάθε μισθωτό, συνταξιούχο και κατ’ επάγγελμα αγρότη με 1 παιδί θα ανέρχεται σε 810 ευρώ. Η έκπτωση αυτή θα δίνει αφορολόγητο όριο εισοδήματος 9.000 ευρώ (ακριβώς). Αυτό σημαίνει ότι το αφορολόγητο για τους φορολογούμενους με ένα παιδί θα αυξηθεί από τα 8.863 ευρώ που ανέρχεται σήμερα στα 9.000 ευρώ.
• Προσαύξηση της έκπτωσης φόρου των 777 ευρώ κατά 123 ευρώ εφόσον ο φορολογούμενος έχει δυο παιδιά. Δηλαδή, η συνολική έκπτωση φόρου θα ανέλθει στα 900 ευρώ με το έμμεσο αφορολόγητο όριο να διαμορφώνεται στις 10.000 ευρώ.
• Περαιτέρω προσαύξηση της έκπτωσης φόρου των 900 ευρώ κατά 220 ευρώ για κάθε επιπλέον εξαρτώμενο τέκνο μέχρι το 4ο. Συνεπώς το αφορολόγητο όριο εισοδήματος για μισθωτούς, συνταξιούχους και αγρότες με τρία παιδιά θα ανέλθει στα 11.000 ευρώ ενώ όσοι έχουν τέσσερα ή περισσότερα παιδιά θα έχουν αφορολόγητο 12.000 ευρώ
• Μείωση των φορολογικών συντελεστών που εφαρμόζονται στη φορολογική κλίμακα, πάνω από το επίπεδο ετησίου εισοδήματος των 20.000 ευρώ, κατά μία ποσοστιαία μονάδα.

Η νέα φορολογική κλίμακα διαμορφώνεται ως εξής:

– συντελεστής φόρου 9% (αντί 22%) για το τμήμα του ετησίου εισοδήματος μέχρι τα 10.000 ευρώ,

– συντελεστής φόρου 22% (όπως και σήμερα) για το τμήμα του ετησίου εισοδήματος από τα 10.000,01 έως τα 20.000 ευρώ,

– συντελεστής φόρου 28% (αντί 29%) για το τμήμα του ετησίου εισοδήματος από τα 20.000,01 έως τα 30.000 ευρώ,

– συντελεστής φόρου 36% (αντί 37%) για το τμήμα του ετησίου εισοδήματος από τα 30.000,01 έως τα 40.000 ευρώ

– συντελεστής φόρου 44% (αντί 45%) για το τμήμα του ετησίου εισοδήματος πάνω από τα 40.000 ευρώ.

Οι φοροελαφρύνσεις

Από τις αλλαγές στην φορολογική κλίμακα και τα νέα αφορολόγητα ποσά εισοδήματος μισθωτοί, συνταξιούχοι και κατ’ επάγγελμα αγρότες θα προκύψει μείωση φόρου:

κατά 37 έως 177 ευρώ για όσους δεν έχουν παιδιά και δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 8.636 και μέχρι 19.000 ευρώ, ελάφρυνση που περιορίζεται σε 17 ευρώ για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα άνω των 19.000 και μέχρι 50.000 ευρώ
κατά 20 έως 160 ευρώ για όσους έχουν 1 παιδί και δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 8.863 ευρώ και μέχρι 20.000 ευρώ
κατά 170 έως 420 ευρώ για όσους έχουν 2 παιδιά και δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 9.091 ευρώ
κατά 100 έως 450 ευρώ για όσους έχουν 3 παιδιά και δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 9.545 ευρώ

Οι αποδείξεις που «χτίζουν» το αφορολόγητο

Η λίστα με τις e-αποδείξεις που χτίζουν το αφορολόγητο όριο περιλαμβάνει σχεδόν τα πάντα. Από τα είδη του σούπερ μάρκετ, τους λογαριασμούς για ηλεκτρικό ρεύμα, ύδρευση, σταθερή και κινητή τηλεφωνία, καύσιμα, πετρέλαιο θέρμανσης, κοινόχρηστα, ασφάλιστρα αυτοκινήτου, επισκευές κατοικιών, ανταλλακτικά αυτοκινήτων. Ελάχιστες είναι οι δαπάνες που εξαιρούνται: τα ενοίκια, δόσεις δανείων, τα τέλη κυκλοφορίες, αγορές ακινήτων, αυτοκινήτων, σκαφών αναψυχής, πληρωμή φόρων, αγορές μετοχών.

Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά: Ψωμί, δημητριακά, ρύζι, ζυμαρικά, κρέας, ψάρια, αλλαντικά, γαλακτοκομικά, έλαια, φρούτα, λαχανικά, σοκολάτες, γλυκά, παγωτά, χυμοί, νερό, αναψυκτικά κλπ.
Αλκοολούχα ποτά και καπνός: Αλκοολούχα, οινοπνευματώδη ποτά, κρασιά, μπύρες, καπνός, τσιγάρα, πούρα, πουράκια.
Ένδυση και υπόδηση: Υφάσματα, ενδύματα, καθαρισμός και μεταποίηση ενδυμάτων, παπούτσια, επιδιορθώσεις υποδημάτων.
Στέγαση: Ηλεκτρικό ρεύμα, ύδρευση, φυσικό αέριο, υγραέριο, πετρέλαιο θέρμανσης, αποχέτευση, κοινόχρηστα, δημοτικά τέλη, επισκευή και συντήρηση κατοικία, εργασίες, υδραυλικού, ηλεκτρολόγου, ελαιοχρωματιστή, υπηρεσίες για τη συντήρηση πολυκατοικιών.
Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες: Έπιπλα, διακοσμητικά είδη, έπιπλα κήπου, φωτιστικά, χαλιά, μοκέτες, κουρτίνες, κλινοσκεπάσματα, οικιακές συσκευές, ψυγεία, πλυντήρια, ηλεκτρικές κουζίνες, κλιματιστικά, συσκευές θέρμανσης, εργαλεία, υπηρεσίες καθαρισμού, είδη καθαρισμού κ.α.
Μεταφορές: Ποδήλατα, ανταλλακτικά και αξεσουάρ αυτοκινήτου, καύσιμα, λιπαντικά, μίσθωση γκαράζ και χώρων στάθμευση, μαθήματα οδήγησης, εισιτήρια τρένου, λεωφορείων, ταξί, αεροπλάνων και πλοίων.
Επικοινωνίες: Κινητή και σταθερή τηλεφωνία, σύνδεση Internet, ταχυδρομικές υπηρεσίες.
Αναψυχή, πολιτιστικές δραστηριότητες: Υπολογιστές, κάμερες, μουσικά όργανα, άνθη, κατοικία ζώα, αθλητικές δραστηριότητα, θέατρα, κινηματογράφος, συναυλίες, μουσεία, βιβλία, εφημερίδες, περιοδικά, πακέτα διακοπών.
Εκπαίδευση: Δίδακτρα για προσχολική, πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Υγεία: Εκτός από τις επισκέψεις σε γιατρούς, τα φάρμακα και τα νοσήλια στις δαπάνες περιλαμβάνονται: φακοί επαφής και υγρά καθαρισμού, τεστ εγκυμοσύνης, προφυλακτικά, οινόπνευμα καθαρό, ιατρικά προϊόντα, γυαλιά μυωπίας, πατερίτσες, πιεσόμετρο, ζώνες παθήσεων, θεραπευτικές συσκευές και εξοπλισμός, οδοντιατρικές υπηρεσίες (σφράγισμα, λεύκανση, καθαρισμός δοντιών, τοποθέτηση θήκης), μικροβιολογικές εξετάσεις, φυσιοθεραπεία κ.α.
Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια, κυλικεία.
Άλλα αγαθά και υπηρεσίες: Κουρεία, κομμωτήρια, κοσμήματα, ρολόγια, είδη για μωρά, οίκοι ευγηρία και ιδρύματα για άτομα με ειδικές ανάγκες, υπηρεσίες για βοήθεια στο σπίτι, ασφάλιση κατοικία, υγείας, οχημάτων.

Ποιες αποδείξεις δεν μετρούν

Από το χτίσιμο του αφορολόγητου με πλαστικό χρήμα εξαιρούνται οι αγορές κεφαλαιουχικών προϊόντων αλλά και οι παγιες φορολογικές υποχρεώσεις

Συγκεκριμένα από το χτίσιμο του αφορολόγητου εξαιρούνται:

– Οι δαπάνες ενοικίου,

– Η δαπάνη για τέλη κυκλοφορίας και της αγοράς οχημάτων, πλην των ποδηλάτων

– Οι δαπάνες αγοράς σκαφών, αεροπλάνων και αεροσκαφών.

Διευκρινίζεται ακόμη ότι δεν συμπεριλαμβάνονται δαπάνες που δεν είναι καταναλωτικές και ως εκ τούτου δεν περιλαμβάνονται στους παραπάνω δείκτες.

Τέτοιες είναι ενδεικτικά οι δαπάνες:

– Για αγορά κατοικίας,

– Για πληρωμή φόρων,

– Για δόσεις στεγαστικών δανείων,

– Για αγορά επενδυτικών προϊόντων (μετοχών, ομολόγων κλπ).

Ποιοι δεν έχουν υποχρέωση για ηλεκτρονικές αποδείξεις

Εκείνοι που θα εξαιρούνται από την υποχρέωση ηλεκτρονικών συναλλαγών για να κερδίσουν το αφορολόγητο είναι οι εξής:

– Οι φορολογούμενοι εβδομήντα (70) ετών και άνω.

– Άτομα με ποσοστό αναπηρίας ογδόντα τοις εκατό (80%) και άνω.

– Όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση.

– Οι φορολογικοί κάτοικοι της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ., υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 20 του ν. 4172/2013, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα και φορολογούνται με την κλίμακα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.

– Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στο εξωτερικό.

– Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών και συνταξιούχων.

– Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.

– Φορολογούμενοι που δεν έχουν εισόδημα από καμία κατηγορία ή έχουν εισόδημα μόνο από κεφάλαιο ή/και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου και το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ, σύμφωνα με την περ. α΄ της παρ. 1 του άρθρου 34 του ν.4172/2013,

– Φορολογούμενοι που είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ, για τη διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματός τους, σύμφωνα με την περ. δ΄ της παρ. 1 του άρθρου 34 του ν.4172/2013, οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ),

– Οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία,

– Οι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των 6 μηνών)

– Οι υπάλληλοι του Υπουργείου Εξωτερικών,

– Οι στρατιωτικοί, εφόσον υπηρετούν στην αλλοδαπή,

– Οι υπηρετούντες στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

– Όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα και

– Οι φυλακισμένοι

Τέλος προσοχή θα πρέπει να δώσουν τα ζευγάρια που έχουν επιλέξει να κάνουν χωριστές φορολογικές δηλώσεις και έχουν δικαίωμα αφορολόγητου. Τούτο διότι το ελάχιστο όριο του 30% από ηλεκτρονικές συναλλαγές θα πρέπει να συγκεντρωθεί από το κάθε ένα από τους δύο συζύγους ώστε να απολαύσουν το αφορολόγητο. Στις κοινές δηλώσεις αν ο ένας από τους δύο συζύγους δεν συγκέντρωνε το ελάχιστο των αποδείξεων και άλλος είχε περίσσευμα τότε το επιπλέον ποσό του ενός συμψηφίζονταν με το ποσό του άλλου και επιβεβαιώνονταν το αφορολόγητο και των δύο.