Αύξηση εισφορών από 252 έως 679 ευρώ για 1,2 εκατ. μη μισθωτούς

Αντιμέτωποι με αυξήσεις στις ασφαλιστικές τους εισφορές από 9,5% έως και 10%, θα βρεθούν με την έλευση της νέας χρονιάς 1,2 εκατ. μη μισθωτοί.

Σύμφωνα με υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Εργασίας, η απόφαση για την ενεργοποίηση της αύξησης είναι ειλημμένη, παρά τις έντονες αντιδράσεις ελευθέρων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών και το ύψος της θα κλειδώσει εντός του πρώτου διμήνου του 2023 και αμέσως μετά την δημοσιοποίηση των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ για το Δεκέμβριο του 2022 και τον ετήσιο πληθωρισμό. Οι αυξήσεις που θα κληθούν να καταβάλουν οι μη μισθωτοί ξεκινούν από 239- 645 ευρώ ετησίως και μπορεί να φτάσουν τα 252- 679,2 ευρώ ανάλογα με την ασφαλιστική κατηγορία.

Η αύξηση αυτή θα συμπεριληφθεί στα ειδοποιητήρια που θα αναρτηθούν πιθανότατα τον Φεβρουάριο του 2023, αφού δηλαδή οριστικοποιηθούν οι επίσημες προβλέψεις για τον πληθωρισμό του 2022 και ολοκληρωθεί η εκκαθάριση-πληρωμή των εισφορών του Δεκεμβρίου 2022. Στον προϋπολογισμό που κατατέθηκε πρόσφατα στη Βουλή, ο μέσος εθνικός πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 9,9%.

Παρά τις αρχικές σκέψεις του φθινοπώρου για «πάγωμα» των επικείμενων αυξήσεων ενόψει του δύσκολου χειμώνα, η αύξηση του πληθωρισμού, η αύξηση των κονδυλίων για οικονομική ενίσχυση όσων πλήττονται από την ενέργεια και το υψηλό κόστος των προϊόντων σε συνδυασμό με την αύξηση των συντάξεων κατά 7,75% από την 1^η Ιανουαρίου του 2023 και την μονιμοποίηση των μειωμένων εισφορών για επιχειρήσεις και μισθωτούς κατά τρεις μονάδες δεν αφήνουν κανένα περιθώριο «παγώματος» των ασφαλιστικών εισφορών.

Ακόμη η ίδια πηγή επισημαίνει ότι η αναγκαιότητα της αύξησης είναι επιβεβλημένη και συνδέεται με την ίδια την βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, αλλά και με τη δυνατότητα των ίδιων των ελευθέρων επαγγελματιών να λάβουν μελλοντικά αξιοπρεπείς συντάξεις.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού, οι συνταξιούχοι το επόμενο έτος θα μοιραστούν επιπλέον κονδύλια 909 εκατ. ευρώ για τις αυξήσεις των αποδοχών τους μετά από 10 χρόνια. Ακόμη το κόστος από τη μονιμοποίηση της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες εκτιμάται στα 998,4 εκατ. ευρώ, κάτι που περιορίζει τα έσοδα του ΕΦΚΑ και της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ -τ.ΟΑΕΔ) κατά 269,5 εκατ. ευρώ και 628,9 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.

Τα έσοδα των φορέων κοινωνικής ασφάλισης αναμένονται αυξημένα, κυρίως λόγω της αύξησης των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές, κατά 262 εκατ. ευρώ, της αύξησης κατά 527 εκατ. ευρώ της κρατικής χρηματοδότησης που οφείλεται στην αύξηση της επιχορήγησης για την κάλυψη της συνταξιοδοτικής δαπάνης (παροχές κύριας ασφάλισης), αλλά και της διατήρησης της ανεργίας στα επίπεδα του 2022 στο 12,6- 12,7%.

Τι προβλέπει ο νόμος

Υπενθυμίζεται ότι ο νόμος Βρούτση (Ν.4670/20), που αντικατέστησε το νόμο Κατρούγκαλου (Ν.4387/16) αποσυνδέοντας τις ασφαλιστικές εισφορές από το εισόδημα των μισθωτών, προέβλεπε:

• Τριετές «πάγωμα» των εισφορών από την 1η Ιανουαρίου 2020 έως και την 31η Δεκεμβρίου 2022 στο επίπεδο του 2020.
• Αναπροσαρμογή τους από την 1η Ιανουαρίου 2023 κατά το ποσοστό του πληθωρισμού του 2022.
• Αναπροσαρμογή εισφορών από την 1η Ιανουαρίου του 2025 με βάση το δείκτη μεταβολής μισθών του 2024 κοκ.

Σε περίπτωση που υπάρξει αναθεώρηση του ποσοστού του πληθωρισμού το φθινόπωρο, τότε θα γίνει εκκαθάριση των ασφαλιστικών εισφορών που κατέβαλαν οι μη μισθωτοί στο τέλος της χρονιάς.

 

Πόσο θα αυξηθούν οι εισφορές από την 1^η Ιανουάριου 2023

Στην αρχή κάθε έτους οι μη μισθωτοί καλούνται να επιλέξουν μία εκ των έξι ασφαλιστικών κατηγοριών υποχρεωτικά. Η κατάταξη στον κλάδο υγείας ακολουθεί υποχρεωτικά την κατηγορία του κλάδου σύνταξης. Μάλιστα, το ποσό εισφοράς του κλάδου υγείας, μετά τη 2η ασφαλιστική κατηγορία, παραμένει σταθερό. Αλλά κι όταν ο ασφαλισμένος επιλέξει μια από τις 6 κατηγορίες, μπορεί να αλλάξει. Η αλλαγή επιτρέπεται μία φορά τον χρόνο προς το παρόν.

Όσοι ασφαλισμένοι δεν υποβάλουν νέα αίτηση παραμένουν στην ασφαλιστική κατηγορία στην οποία υπάγονταν την προηγούμενη χρονιά, καθόσον σε περίπτωση μη υποβολής αίτησης αλλαγής ασφαλιστικής κατηγορίας, παραμένει ενεργή η κατηγορία κατάταξης του προηγούμενου έτους. Η επιλογή ασφαλιστικής κατηγορίας, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το ύψος της σύνταξης που θα λάβουν οι ασφαλισμένοι.

Αλλαγή στο ύψος των ασφαλιστικών εισφορών που καταβάλλουν θα δουν και περίπου 250.000 ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες που διατηρούν  παράλληλα μισθωτή εργασία (δελτίο παροχής υπηρεσιών).  Οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι καταβάλουν εισφορές για τις μη μισθωτές υπηρεσίες, μόνο στην περίπτωση που οι καταβληθείσες εισφορές είναι χαμηλότερες των 262 ευρώ (2η ασφαλιστική κατηγορία συν 10 ευρώ για ανεργία) μεικτός μισθός άνω των 930 ευρώ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του e-ΕΦΚΑ σε σύνολο 1.298.620 ασφαλισμένων φυσικών προσώπων, 1.040.339 μη μισθωτοί έχουν επιλέξει την 1η ασφαλιστική κατηγορία, 62.112 την 2η, 33.815 την 3η, 20.546 την 4η, 9.594 την 5η και 12.810 την 6η. Στην ειδική κατηγορία ανήκουν 119.404 ασφαλισμένοι.

Πως θα διαμορφωθεί το ύψος των εισφορών για κύρια ασφάλιση σε περίπτωση αύξησής τους από 9,5- 10%

Για την 1^η κατηγορία από 210 ευρώ θα φτάσει τα 229,95 -231 ευρώ.

Για την 2^η κατηγορία από 252 ευρώ θα φτάσει τα 275,94- 277,2  ευρώ.

Για την 3η κατηγορία από 302 ευρώ θα φτάσει τα 330,69 –332,2 ευρώ.

Για την 4η κατηγορία από 363 ευρώ θα φτάσει τα  397,48– 399,3 ευρώ.

Για την 5η κατηγορία από 435 ευρώ θα φτάσει τα 476,32 – 478,5 ευρώ.

Για την 6η κατηγορία από 566 ευρώ θα φτάσει τα 619,77 – 622,6 ευρώ.

Η ειδική κατηγορία για τους νέους ασφαλισμένους για έως και 5 έτη

Από 126 σήμερα μετά από τυχόν αύξηση θα φτάσει τα 137,97- 138,6 ευρώ.

 Αύξηση εισφορών για επικούριση και εφάπαξ

Σε περίπτωση που μεταβληθούν οι ασφαλιστικές εισφορές, η αύξηση θα συμπαρασύρει και τις εισφορές επικούρισης και εφάπαξ, για περίπου έναν στους επτά μη μισθωτούς που έχουν αντίστοιχες καλύψεις. Υπενθυμίζεται ότι την 1^η Ιουνίου 2022 μειώθηκαν οι εισφορές για επικουρική ασφάλιση κατά 0,5 ποσοστιαία μονάδα, μείωση 7,14%.

Πως θα διαμορφωθεί το ύψος των εισφορών για επικουρική ασφάλιση και εφάπαξ σε περίπτωση αύξησής τους από 9,5- 10%

Για την 1^η κατηγορία από 39 ευρώ θα φτάσει τα  42,7- 42,9 ευρώ.

Για την 2^η κατηγορία από 47 ευρώ θα φτάσει τα 51,46- 51,7 ευρώ.

Για την 3η κατηγορία από 56 ευρώ θα φτάσει τα 61,32– 61,6 ευρώ.

Πως θα διαμορφωθεί το ύψος των εισφορών για εφάπαξ

Για την 1η κατηγορία από 26 ευρώ θα φτάσει τα  28,47- 28,6 ευρώ.

Για την 2η κατηγορία από 31 ευρώ θα φτάσει τα 33,94- 34,1 ευρώ.

Για την 3η κατηγορία από 37 ευρώ θα φτάσει τα  40,51– 40,7 ευρώ.

 

Οι λόγοι για την αύξηση των εισφορών 

Το υπουργείο Εργασίας και αναλυτές της κοινωνικής ασφάλισης παραθέτουν τα εξής επιχειρήματα:

• Ο εργοδότης που έχει επιλέξει την πρώτη ασφαλιστική κλάση – όπως έχει κάνει η συντριπτική πλειονότητα των ελευθέρων επαγγελματιών 1.040.339 -πληρώνει για δικές του εισφορές λιγότερα χρήματα από τις εισφορές που αντιστοιχούν σε υπάλληλό του και ο οποίος αμείβεται με τον κατώτατο μισθό, καταβάλλοντας 210 ευρώ το μήνα, ήτοι 2.520 ευρώ το χρόνο.

Οι εισφορές ενός μισθωτού που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό, ανέρχονται σε 225,4 ευρώ τον μήνα (με αναγωγή για 14 μισθούς), δηλαδή 2.705 ευρώ κάθε έτος. Πάνω από το 80% των ελευθέρων επαγγελματιών πληρώνουν 7,3% λιγότερες εισφορές για την ασφαλιστική τους κάλυψη απ’ ότι οι μισθωτοί που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό! Με την αύξηση του κατώτατου μισθού την επόμενη χρονιά θα διευρυνθεί ακόμη περισσότερο η διαφορά.

• Οι εισφορές που καταβάλλονται συνδέονται άμεσα με το ύψος της σύνταξης που θα λάβει ο κάθε ασφαλισμένος. Το 80% των ελευθέρων επαγγελματιών έχει επιλέξει την χαμηλή 1η ασφαλιστική κατηγορία, καταβάλλοντας 210 ευρώ τον μήνα.

Έστω ένας ελεύθερος επαγγελματίας ο οποίος επέλεξε την 1η ασφαλιστική κατηγορία, θα λάβει ανταποδοτική σύνταξη στα 40 έτη 387,6 ευρώ.

Αντίστοιχα ο μισθωτός που σε όλη του τη ζωή λάμβανε τον κατώτατο μισθό θα λάβει ανταποδοτική σύνταξη 415,9 ευρώ. Άρα ένας γιατρός, ένας δικηγόρος, ένας μηχανικός και ένας έμπορος θα λάβουν μικρότερη ανταποδοτική σύνταξη 28,3 ευρώ το μήνα από έναν μισθωτό με τον κατώτατο μισθό.

• Το ασφαλιστικό σύστημα είναι διανεμητικό. Αυτό σημαίνει ότι οι συντάξεις των σημερινών συνταξιούχων καλύπτονται σε μεγάλο βαθμό από τις εισφορές των εν ενεργεία ασφαλισμένων. Οι αυξήσεις των συντάξεων από 1/1/2023 που θα δουν πάνω από 1,6 εκατομμύρια συνταξιούχοι θα πρέπει να καλυφθεί -μεταξύ άλλων- και από τις αυξήσεις των ασφαλιστικών εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών και των αυταπασχολούμενων σε διαφορετική περίπτωση το σύστημα θα παρουσιάσει εκ νέου ελλείμματα.
• Τα τελευταία 3,5 χρόνια η κυβέρνηση προχώρησε σε μείωση κατά 4,4 μονάδες των καταβαλλόμενων εργοδοτικών εισφορών. Περίπου το 1/3 αυτής της μείωσης το είδαν ως αύξηση στα εισοδήματα τους οι μισθωτοί και τα υπόλοιπα 2/3 ως μείωση οικονομικών βαρών οι εργοδότες. Πρόκειται για σημαντική ελάφρυνση και των ελευθέρων επαγγελματιών που απασχολούν υπαλλήλους.

Διαβάστε επίσης

Έκπτωση κατά 40% επί των ασφαλιστικών εισφορών – Πώς θα γίνει η επιδότηση των επιχειρήσεων από 1.1.2023