Gates και Bezos στηρίζουν το «Ιερό Δισκοπότηρο» στη μάχη κατά του καρκίνου

Μία μεγάλη επανάσταση στη θεραπεία του καρκίνου υπόσχεται να φέρει η εταιρεία Illumina, που αναζητά μία νέα μέθοδο εντοπισμού της ασθένειας (σε όλες τις μορφές της) σε πρώιμο στάδιο, με μία εξέταση αίματος, κάτι που θα μπορούσε να αποδειχθεί σωτήριο για εκατομμύρια ανθρώπους.

Δεν πρόκειται για την πρώτη τέτοια προσπάθεια, και αντίστοιχες προσπάθειες από άλλες εταιρείες κατά το παρελθόν έχουν επικριθεί έντονα για έλλειψη εμπεριστατωμένης έρευνας ή για την έμφασή τους περισσότερο στον εντοπισμό παρά στη θεραπεία, όμως η προσπάθεια της Illumina είναι μία από τις πιο φιλόδοξες, με μεγάλη χρηματοδότηση και συμμετοχή αρκετών επιφανών επιστημόνων.

Η νέα εταιρεία που σχημάτισε για το σκοπό αυτό η Illumina ονομάζεται Grail -το όνομά της παραπέμπει στο Ιερό Δισκοπότηρο (Holy Grail), καθώς θα επιχειρήσει κάτι που σήμερα θεωρείται το «Ιερό Δισκοπότηρο» των ερευνητών του καρκίνου- και στόχος της είναι να έχει κατασκευάσει μέχρι το 2019 μία εξέταση αίματος που θα εντοπίζει όλα τα είδη καρκίνου. Με άλλα λόγια, μία εξέταση αίματος που θα μπορεί κανείς να επαναλαμβάνει ανά τακτά χρονικά διαστήματα, χωρίς να χρειάζεται να υποβάλλεται σε ειδικές εξετάσεις για την πρόληψη διαφορετικών μορφών καρκίνου (π.χ. εξέταση προστάτη ή μαστογραφία).

Η «προίκα» της νέας εταιρείας είναι εντυπωσιακή: Εκτός από την Illumina, συνεισφέρουν οικονομικά στο project ο ιδρυτής της Microsoft Bill Gates, το αφεντικό της Amazon Jeff Bezos, καθώς και το fund Sutter Hill Ventures, με συνολικό κεφάλαιο 100 εκατομμυρίων δολαρίων (περίπου 92 εκατομμύρια ευρώ).

«Ανυπομονούμε για μία μέρα στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον όπου θα υπάρχει μία απλή εξέταση αίματος για κάθε μορφή καρκίνου», δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ο Richard Klausner, πρώην διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Grail.

Το κλειδί σε αυτήν την προσπάθεια είναι η ικανότητα εντοπισμού του λεγόμενου CTDNA, του γενετικού υλικού που περιέχουν οι καρκινικοί όγκοι, και το οποίο τα τελευταία χρόνια οι γιατροί έχουν ανακαλύψει πως ξεκινά να κυλά στο σώμα μας μέσω του αίματος. «Είναι καταφανές ότι αυτά τα μόρια βρίσκονται στο αίμα», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Illumina Jay Flatley.

Έτσι, μέσα στα επόμενα χρόνια η Grail θα παρακολουθήσει εκατοντάδες χιλιάδες ασθενείς και θα επιχειρήσει να δει αν μπορεί να εντοπίσει το CTDNA σε αυτούς τους ασθενείς, όποτε κι αν αναπτύξουν καρκίνο.

Η μελέτη αυτή θα είναι κρίσιμη: μία προηγούμενη προσπάθεια από την εταιρεία Pathway Genomics να δημιουργήσει μία «υγρή βιοψία» καρκίνου αντιμετωπίστηκε από την αρμόδια ρυθμιστική αρχή των ΗΠΑ (FDA) με μία αυστηρή επιστολή, σύμφωνα με την οποία η αρχή «δεν βρήκε καμία απόδειξη ότι αυτή η εξέταση ή οποιαδήποτε παρόμοια δοκιμή έχει επιβεβαιωθεί κλινικά ως εργαλείο για τον πρώιμο εντοπισμό καρκίνου σε άτομα υψηλού ρίσκου».

Ο Flatley γνωρίζει καλά ότι η Grail ουσιαστικά μπαίνει σε ένα ναρκοπέδιο. «Αν δεις αυτόν τον κλάδο, είναι γεμάτος αποτυχίες. Με λίγες εξαιρέσεις, οι δοκιμές υπήρξαν εντελώς φρικτές», δήλωσε στο MIT Technology Review. «Είναι μεγάλη πρόκληση».

Αν οι δοκιμές της Grail δείξουν ότι η εξέτασή της μπορεί να εντοπίσει τον καρκίνο σε δεύτερο στάδιο, η εμπορική αξία αυτών των εξετάσεων μπορεί να κυμαίνεται από 20 ως και 40 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τον Flatley. Αν το CTDBA μπορεί να αποκαλύψει και καρκίνους σε πρώτο στάδιο, η αξία θα εκτοξευθεί στα 100 δισεκατομμύρια δολάρια.

Όμως ένα τέτοιο τεστ ενέχει τον κίνδυνο να λάβουν πολλοί άνθρωποι πιθανώς βλαπτική θεραπεία για καρκίνους που μακροπρόθεσμα δεν θα είχαν τόσο σοβαρή επίδραση στην υγεία τους, υποστηρίζει ο Jose Baselga από το ογκολογικό κέντρο Memorial Sloan Kettering, που συνεργάζεται με την Grail. Ωστόσο, οι τρόποι με τους οποίους μπορεί να λειτουργήσει το CTDNA και οι πιθανότητες που υπάρχουν για έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου, μπορούν να φέρουν την επανάσταση στη θεραπεία του καρκίνου με θεαματικό τρόπο, σύμφωνα με τον ίδιο. «Πρέπει να διαγιγνώσκουμε τον καρκίνο νωρίτερα», σημειώνει.