Tι κρύβεται πίσω από την τελειομανία στον χώρο εργασίας;

Η τελειομανία φαίνεται να είναι ένα ιδανικό προσόν σε έναν εργαζόμενο: Τα αφεντικά θα σας αγαπούν, οι πελάτες θα ζητούν εσάς και μόνο εσάς και οι συνάδελφοί σας θα περιμένουν στην ουρά για να συνεργαστούν μαζί σας. Επιπλέον, οι μαθητές μαθαίνουν από μικρή ηλικία ότι ένα Α+ είναι καλύτερο από ένα Α, και ότι η συνεχής επιδίωξη θα τους κάνει δημοφιλείς και θα τους ζηλεύουν οι συμμαθητές τους.

Αλλά, όπως αποδεικνύεται, το ψυχολογικό υπόβαθρο της τελειομανίας είναι αρκετά περίπλοκο. Ένας παράγοντας, που οδηγεί στην τελειομανία είναι η εσωτερική ανασφάλεια και η επιθυμία να ξεπεράσετε τους γύρω σας. Είναι η επιθυμία σας να είστε τέλειοι, μια λειτουργία όπου θέλετε να ξεπεράσει τους γύρω σας; Αν ναι, ίσως εμπίπτετε σε αυτή την κατηγορία.

H ανάγκη για συνεχή επιβεβαίωση από τους δασκάλους, τους εργοδότες, ακόμη και από τους γονείς, έχει άμεση σχέση με αυτό το είδος της προσωπικής ανασφάλειας. Η δίψα των τελειομανών για επιβεβαίωση είναι ένα δίκοπο μαχαίρι. Κάποιοι άνθρωποι, μόλις τους επαινέσουν, αναπτύσσουν την ανάγκη να διατηρήσουν αυτό το επίπεδο της επιτυχίας σε ό,τι κάνουν. Είτε πρόκειται για ένα δείπνο, είτε για ένα σχέδιο του «φτιάξτο μόνος σου», αυτού του είδους οι τελειομανείς μπορεί να ακινητοποιηθούν από την επιθυμία τους να είναι τέλειοι. Ικανοποιώντας τα πρότυπα κάποιου άλλου είναι κουραστικό, ειδικά εάν δεν είστε βέβαιοι ποια είναι αυτά τα πρότυπα.

Ο Joachim Stoeber, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Kent, ο οποίος έχει γράψει εκτενώς για το θέμα της τελειομανίας, εξέτασε τη σχέση μεταξύ της τελειομανίας και της απόδοσης στη δουλειά. Σε ένα κεφάλαιο του πρόσφατα δημοσιευμένου βιβλίου του «Perfectionism, Health, και Well-being», ο Stoeber και η συν-συγγραφέας Lavinia Darham παράτησαν αμέσως την ιδέα ότι η τελειομανία είναι ένα εντελώς επιθυμητό χαρακτηριστικό. Οι τελειομανείς ξοδεύουν χρόνο και ενέργεια στην προσπάθειά τους να διατηρήσουν τα ιδανικά πρότυπα απόδοσης, ασχολούνται ξανά και ξανά με την δουλειά τους, ακόμη και όταν είναι εκτός υπηρεσίας, και παλεύουν με την αβεβαιότητα. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι πολύ πιο πιθανό να εμφανίσουν επιπτώσεις της ψυχικής υγείας.

Ευτυχώς, η ψυχολογία της προσωπικότητας μπορεί να είναι σε θέση να σώσει κάποιους από εμάς από τους ίδιους τους εαυτούς μας. Σύμφωνα με τον Stoeber και την Darham, οι άνθρωποι διαφέρουν ως προς το πόσο οδηγούνται εσωτερικά για να πετύχουν την τελειότητα (προσπάθεια τελειομανίας) και πόσο θέλουν να είναι τέλειοι για να ευχαριστήσουν τους άλλους (ανησυχία τελειομανίας). Αυτές οι δύο πλευρές μπορούν να διαχωριστούν στατιστικά η μία από την άλλη, όταν εξετάσουμε τη σχέση τους με την απόδοση στη δουλειά και με την υγεία.

Σύμφωνα με την έρευνα που έγινε από τον Stoeber και την Darham, οι άνθρωποι των οποίων η τελειομανία οδηγείται εσωτερικά, τείνουν να χρησιμοποιούν πιο προσαρμοστικές μεθόδους αντιμετώπισης και ως εκ τούτου είναι λιγότερο πιθανό να εξαντληθούν. Εκείνοι όμως που αναζητούν την τελειότητα για να αποφύγουν την κριτική από τους άλλους, είναι λιγότερο προσαρμοστικοί στην αντιμετώπιση του στρες, και έτσι είναι πολύ πιο πιθανό να εξαντληθούν.

Τελικά, εάν εσείς ή κάποιος πολύ δικός σας έχει τα κλασικά συμπτώματα της τελειομανίας, ίσως είναι καιρός να αναρωτηθείτε για τα κίνητρά σας. Ίσως γράφοντας μια έκθεση ή κάνοντας μια περιγραφή που είναι απλώς “αρκετά καλή” δεν είναι τόσο άσχημα όσο νομίζετε, και μπορεί να είναι πολύ καλύτερα για την ψυχική υγεία σας.