20 φράσεις (και εικόνες) της Μελίνας για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, τον έρωτα, την πολιτική, το φλερτ

Η Μελίνα είναι η Μελίνα Μερκούρη. Δεκαετία του 90. Θυμάμαι όταν σπούδαζα δημοσιογραφία στο Λονδίνο και η εφημερίδα, με την οποία συνεργαζόμουνα τότε, με είχε στείλει να της πάρω συνέντευξη.

Δεν θα ξεχάσω την σούπερσταρ με το off-white ταγέρ, τις γόβες, το τσιγάρο στο χέρι. Δυναμική, θορυβώδης, άνδρας και γυναίκα μαζί, δεν προλάβαινε να χαιρετάει φίλους και γνωστούς, στα ελληνικά και στα αγγλικά, να δίνει μαθήματα γενναιοδωρίας, μεγαλοπρέπειας, ηγεσίας.

Χρόνια πριν, και συγκεκριμένα το 1982, είχε ξεκινήσει την καμπάνια της για να φέρει τα Γλυπτά του Παρθενώνα πίσω στη γενέτειρα τους. Άρα συμπληρώνονται σχεδόν 40 χρόνια, τέσσερις δεκαετίες από την πρώτη στιγμή που μια γυναίκα με διεθνή καριέρα, Jules Dassin, Μάνο Χατζιδάκι, την χρυσή εποχή της Ελλάδας, διεκδίκησε περισσότερο ελληνικό φως.

Φιλία και αδικία, οι λέξεις-κλειδιά. Και επιμονή. Μια γυναίκα που δεν φοβήθηκε ποτέ τις λέξεις, τα θαυμαστικά, τα ερωτηματικά, την υπερβολή, τη σύγκρουση. Το πάθος. Και τώρα που ο Κυριάκος Μητσοτάκης παίρνει τη σκυτάλη για να επιστρέψουν τα Γλυπτά του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο στην Ελλάδα, η μνήμη της Μελίνας είναι πιο ζωντανή από ποτέ.

Να θυμηθούμε ορισμένες φράσεις της;

1. «Η Ελλάδα είναι η πραγματική μου δύναμη, ο πραγματικός μου καημός.»
2. «Πρέπει να καταλάβετε τι σημαίνουν για εμάς τους Έλληνες τα Μάρμαρα του Παρθενώνα. Είναι η υπερηφάνεια μας, είναι οι θυσίες μας. Είναι το ευγενέστερο σύμβολο τελειότητας. Είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι οι φιλοδοξίες μας και το ίδιο το όνομα μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητας.»
3. «Με ακούω και θυμάμαι αυτό που είχε πει ο Dylan Thomas για έναν Βρετανό εκφωνητή: «Μιλάει σαν να έχει Μάρμαρα στο στόμα του»».
4. «Δεν υπάρχουν Ελγίνεια Μάρμαρα. Υπάρχουν Γλυπτά του Παρθενώνα, όπως υπάρχει ο Δαβίδ του Michelangelo, υπάρχει η Αφροδίτη του Da Vinci, ο Ερμής του Πραξιτέλη, υπάρχουν οι Ψαράδες στη Θάλασσα του Turner, υπάρχει η Capella Sixtina. Δεν υπάρχουν Ελγίνεια Μάρμαρα.»
5. Λένε ότι οι Έλληνες είμαστε θερμόαιμος λαός. Και είναι αλήθεια. Δεν αποτελώ εξαίρεση. Γνωρίζοντας τι σημαίνουν τα συγκεκριμένα γλυπτά για τον ελληνικό λαό, δεν μου είναι εύκολο να μιλήσω ψύχραιμα για το πως αφαιρέθηκαν τα Μάρμαρα από την Ελλάδα, αλλά θα προσπαθήσω. Το υπόσχομαι.»
6. «Οι λέξεις λεηλασία, ερήμωση, αχαλίνωτη καταστροφή, αξιοθρήνητη συντριβή και συμφορά, δεν είναι δικές μου για να χαρακτηριστεί ότι συνέβη. Ειπώθηκαν από τους σύγχρονους του Elgin. Ο Horace Smith αποκαλεί τον Elgin «ληστή των Μαρμάρων». Ο Lord Byron, «πλιατσικολόγο». Ο Thomas Hardy χαρακτήρισε τα μάρμαρα «αιχμάλωτους σε εξορία»».
7. «Πιστεύουμε πως όπου κι αν βρίσκονται τα μουσεία, αποτελούν κοινωνική και πολιτιστική ανάγκη για τον κόσμο και πρέπει να προστατεύονται με κάθε τρόπο. Έχω δηλώσει πολλές φορές ότι ζητάμε το αναπόσπαστο μέρος του κτιρίου που ακρωτηριάστηκε. Το όνομα της πατρίδας μας είναι άμεσα συνδεδεμένο με τον Παρθενώνα σε όλο τον κόσμο.»
   
8. «Η κυβέρνηση μου έχει διατυπώσει ότι την ημέρα που θα επιστραφούν τα μάρμαρα στην Αθήνα, θα υπάρχει έτοιμο να τα δεχθεί ένα πανέμορφο μουσείο με τα πιο προηγμένα συστήματα ασφάλειας και συντήρησης, ακριβώς δίπλα στην Ακρόπολη.»
9. «Δεν έπρεπε να έχουν αφαιρεθεί τα Μάρμαρα; Κι αν κακώς αφαιρέθηκαν, είναι σωστό να κρατούνται; Ακόμα, αν είναι σωστό το ότι αφαιρέθηκαν, είναι λάθος να επιστραφούν; Τι βαρύτητα θα πρέπει να δοθεί στο επιχείρημα ότι αν δεν τα είχε πάρει ο Elgin, ένας άλλος Βρετανός ή Γάλλος θα τα είχε πάρει; Πειράζει που το 95% του ελληνικού λαού μπορεί να μη δει ποτέ τα πιο λαμπρά έργα της ελληνικής δημιουργίας;»
   
10. «Ελπίζω να δω τα Μάρμαρα πίσω στην Αθήνα προτού πεθάνω. Αν όμως έρθουν αργότερα, εγώ θα ξαναγεννηθώ.
11. «Όταν αγαπάς, σκέφτεσαι το μέλλον, που είναι το αντίθετο του θανάτου. «Ο έρωτας σε κάνει τυφλό αλλά άτρωτο, ακόμη περισσότερο κι από τον θάνατο».
12. «Nόμιζα πως φοβόμουνα την αρρώστια. Το μόνο που φοβόμουνα μόνο τελικά ήταν τη στιγμή που δεν θα με αγαπούσαν πια.»
13. «Δεν βγαίνω πια έξω από τότε που σταμάτησα να φλερτάρω.»
14. «Έπρεπε να γίνω ηθοποιός, γιατί είχα πολιτικούς στο σπίτι και τους έβλεπα στο μπαλκόνι να μιλάνε και να πείθουν τον κόσμο. Μία παράσταση από μόνη της. Κι εγώ ήθελα να κάνω ορισμένα πράγματα και να τα καταφέρω για τον εαυτό μου.»
    
15. «Κάνε ότι θέλεις στη ζωή σου. Αρκεί να είναι πολύ.»
16. «Η φιλία είναι το πιο σπουδαίο πράγμα στον κόσμο. Πιο σπουδαίο και από τον έρωτα γιατί εκεί υπάρχει πάντοτε ανταπόκριση. Ο φίλος πάντοτε δίνει
17. «Την εξουσία δεν την αισθάνθηκα ως υπουργός. Την βίωσα ως σταρ του Μπρόντγουέι.»
18. «Ο ρατσισμός είναι ένας αργός θάνατος με κλειστά παράθυρα».
19. «Ο τουρισμός είναι η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας.»
20. «Τίποτε δεν γίνεται χωρίς δουλειά, υπομονή κι επιμονή. Εγώ δεν φοβήθηκα ούτε φοβάμαι, δεν ντράπηκα ποτέ να ζητήσω κάτι για την Ελλάδα. Δεν ένιωσα ντροπή να ζητιανέψω, να παρακαλέσω, να επιμείνω, ακόμη κι αν με εξευτελίσουν την πρώτη φορά… Δεν είπα όμως ποτέ ψέματα και δεν κορόιδεψα κανέναν. Δούλεψα σκληρά αφήνοντας κομμάτια, κομμάτια κι από την ψυχή μου, την καρδιά, το σώμα μου. »