Μηνιγγίωμα: Ο πιο συχνός τύπος πρωτοπαθούς όγκου του εγκεφάλου

Το μηνιγγίωμα είναι ένας όγκος που προέρχεται  από τις μήνιγγες (μεμβράνες που περιβάλλουν τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό). Είναι ο πιο συχνός τύπος πρωτοπαθούς όγκου του εγκεφάλου (92% καλοήθης και 8% είτε άτυπος είτε κακοήθης) και αντιπροσωπεύει το 30% όλων των όγκων του εγκεφάλου.

Εμφανίζονται συχνότερα στις γυναίκες απ’ ότι στους άνδρες (2 φορές περισσότερες πιθανότητες) και συχνά ανακαλύπτονται σε μεγαλύτερες ηλικίες (40-50 ετών). Εντούτοις, μπορεί να παρουσιαστούν  σε οποιαδήποτε ηλικία.

“Τα περισσότερα μηνιγγιώματα αναπτύσσονται πολύ αργά, σε διάστημα ετών,  χωρίς να προκαλούν συμπτώματα. Υπάρχουν, όμως, περιπτώσεις μηνιγγιωμάτων που μεγαλώνουν γρήγορα, με διαστήματα ξαφνικής ταχείας ανάπτυξης, προκαλώντας  σοβαρή αναπηρία.

Επειδή ακριβώς τα περισσότερα αναπτύσσονται αργά, συχνά χωρίς σημαντικά σημεία και συμπτώματα, δεν απαιτούν πάντα άμεση θεραπεία και μπορεί να παρακολουθούνται με την πάροδο του χρόνου”, αναφέρει κος “Χαράλαμπος Απ. Σεφέρης M.D.,PhD., νευροχειρουργός.

Τα τρία στάδια

Τα μηνιγγιώματα από ιστολογικής άποψης κατατάσσονται σε 3 βαθμούς:

-Καλόηθες μηνιγγίωμα (92%)  βαθμού 1^ου

-Άτυπο μηνιγγίωμα (6%) βαθμού 2^ου

-Κακόηθες (αναπλαστικό) μηνιγγίωμα (2%) βαθμού 3^ου

Τα συμπτώματα

Τα συμπτώματα ενός μηνιγγιώματος αρχίζουν συνήθως σταδιακά και, ανάλογα με την θέση του όγκου στον εγκέφαλο ή σπάνια την σπονδυλική στήλη, μπορεί να περιλαμβάνουν:

Κεφαλαλγίες που επιδεινώνονται με το χρόνο, διαταραχές της όρασης (διπλωπία, θολότητα), απώλεια ακοής, απώλεια μνήμης, απώλεια οσμής, αλλαγές της συμπεριφοράς, επιληπτικές κρίσεις και αδυναμία στα χέρια ή στα πόδια.

Αδιευκρίνιστες οι αιτίες

Δεν είναι γνωστό  τι προκαλεί ένα μηνιγγίωμα. Αιτίες γονιδιακές, ορμονικές (που μπορεί να σχετίζονται με την συχνότερη εμφάνιση στις γυναίκες), ή σπάνια περίπτωση προηγούμενης έκθεσης σε ακτινοβολία ή άλλους παράγοντες παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αδιευκρίνιστες. Δεν υπάρχουν βάσιμα στοιχεία που να υποστηρίζουν ότι η χρήση κινητών τηλεφώνων μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση μηνιγγιώματος.

Παράγοντες κινδύνου

Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν την ακτινοθεραπεία και τις αυξημένες θηλυκές ορμόνες. Ορισμένες μελέτες έχουν επίσης αναδείξει  μια σχέση μεταξύ του  καρκίνου του μαστού και του μηνιγγιώματος που σχετίζεται με τον ρόλο των ορμονών.

“Τα άτομα που πάσχουν από κληρονομικές ασθένειες, οι οποίες επηρεάζουν το κεντρικό νευρικό σύστημα, όπως η νευροϊνωμάτωση  τύπου 2, διατρέχουν κίνδυνο για ανάπτυξη μηνιγγιώματος και μάλιστα πολλαπλών.

Η σχέση μεταξύ παχυσαρκίας και μηνιγγιωμάτων δεν είναι ξεκάθαρη, αρκετές μελέτες όμως έχουν δείξει αυξημένη εμφάνιση μηνιγγιωμάτων σε παχύσαρκα άτομα”, σημειώνει ο κος Σεφέρης.

Διάγνωση και αντιμετώπιση

Η διάγνωση τίθεται με την λήψη του ιστορικού, την νευρολογική εξέταση και τον απεικονιστικό έλεγχο με μαγνητική και αξονική τομογραφία εγκεφάλου.

“Η αντιμετώπιση συνήθως είναι χειρουργική με ολική αφαίρεση του όγκου, εφόσον είναι εύκολα προσβάσιμος. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο όγκος  περικλείει νεύρα η ζωτικές αρτηρίες (μηνιγγίωμα βάσης κρανίου), χειρουργείται το τμήμα του όγκου που μπορεί να αφαιρεθεί ακίνδυνα και το υπόλοιπο το αντιμετωπίζεται με την μέθοδο της ακτινοχειρουργικής με  Gamma Knife.

Η θεραπεία με Gamma Knife συνιστάται σήμερα ως εναλλακτική λύση για την αντιμετώπιση μηνιγγιωμάτων μεγέθους μικρότερου των 3 εκατοστών, με πολύ καλά αποτελέσματα. Η μέθοδος έχει λιγότερες επιπλοκές, εντούτοις το μειονέκτημα της είναι ότι ο όγκος δεν αφαιρείται, άλλα σταματά η ανάπτυξή με ποσοστό επιτυχίας 70% και άνω. Το τελικό αποτέλεσμα επιτυγχάνεται μετά από μήνες” εξηγεί ο κος Σεφέρης.