Κορονοϊός: «Κινούμενη άμμος» η επιδημία – Τι συμβαίνει με τους νέους και τη Βόρεια Ελλάδα

Ανησυχία προκαλούν τα επιδημιολογικά δεδομένα για την κυκλοφορία του νέου κορονοϊού στη χώρα, έτσι όπως διαμορφώνονται τις τελευταίες ημέρες.

Χθες, Τρίτη, ο αριθμός των νέων κρουσμάτων ανήλθε στα 667, καταρρίπτοντας το προηγούμενο αρνητικό ρεκόρ των 508 και μάλιστα με… διαφορά.

Παράλληλα, σε σχετικά υψηλά επίπεδα (>80) παραμένει ο αριθμός των διασωληνωμένων ασθενών, ενώ ο κυλιόμενος μέσος όρος των ατόμων που καταλήγουν από τη νόσο έχει ανέλθει σε 7-8 ανά ημέρα.

Ειδικοί περιγράφουν την επιδημία ως ένα τοπίο «κινούμενης άμμου», τονίζοντας πως ό,τι ισχύει αυτήν την εβδομάδα, μπορεί να μην ισχύει τις επόμενες δύο και πως το τι θα συμβεί σε δύο εβδομάδες είναι κάτι εντελώς απρόβλεπτο.

Η ανάγκη για τήρηση των μέτρων είναι πιο επιτακτική παρά ποτέ, μιας και η περίοδος είναι ιδιαίτερα κρίσιμη ενόψει και της επερχόμενης πτώσης της θερμοκρασίας και του συγχρωτισμού σε εσωτερικούς χώρους.

Όπως ανακοινώθηκε, η δυναμική αύξησης της επιδημίας που παρατηρείται εντός των τελευταίων περίπου 7 ημερών έχει σαφή ηλικιακά αλλά και γεωγραφικά στοιχεία, θέτοντας στο επίκεντρο τους νεαρότερους ενήλικες και το σχετικά βόρειο τμήμα της χώρας.

Αύξηση κρουσμάτων στους νέους

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, η επιδημική αύξηση καθοδηγείται από την ηλικιακή ομάδα 18-39 ετών, σε ποσοστό 60%-70% περισσότερο από το αναμενόμενο. Εκτιμάται ότι τις τελευταίες ημέρες η συμμετοχή της συγκεκριμένης ηλικιακής ομάδας στην επιδημία είναι ενισχυμένη, κατά περίπου 10%-20%, σε σχέση με τις προηγούμενες εβδομάδες.

Ειδικοί αποδίδουν την αύξηση στα φαινόμενα χαλάρωσης που παρατηρούνται στην τήρηση των μέτρων, εντούτοις ερωτήματα τίθενται και ως προς τη σχέση της με τα rapid tests του ΕΟΔΥ και το κατά πόσο αυτά στοχεύουν στις συγκεκριμένες ηλικίες ή οι συγκεκριμένες ηλικίες έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση σε αυτά, λόγω του ότι είναι πιο ενεργές και τυγχάνει να κινούνται περισσότερο στα σημεία όπου διενεργούνται.

Στα αποτελέσματα των rapid tests που διενεργεί ο ΕΟΔΥ και τα οποία φαίνεται να εντοπίζουν πολλές μολύνσεις σε νέους ανθρώπους, αναφέρθηκε πρόσφατα, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, o επίκουρος καθηγητής Υγιεινής -Επιδημιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, Γκίκας Μαγιορκίνης.

«Το γεγονός ότι βλέπουμε νεαρότερους δεν μας κάνει εντύπωση, διότι ο σκοπός αυτών των παρεμβάσεων είναι να βρούμε αυτούς τους πληθυσμούς που μπορούμε να προσεγγίσουμε δύσκολα. Και το προφίλ αυτών των πληθυσμών, συνήθως έχει χαμηλότερη ηλικία. Αυτό λίγο πολύ μπορώ να πω σε αυτή τη φάση. Είναι υπό εξέταση τα δεδομένα και θα γίνει μία σωστή ανάλυση σύντομα», σημείωσε ο καθηγητής, διευκρινίζοντας ότι αναμένονται σχετικές ανακοινώσεις από τον ΕΟΔΥ.

Πάντως, το γεγονός ότι η αύξηση των κρουσμάτων στις νεαρές ηλικίες παρατηρείται και σε περιοχές της περιφέρειας, όπου προς το παρόν οι έλεγχοι αυτοί δεν είναι εκτεταμένοι, αποδυναμώνουν την υπόθεση ότι μπορεί να υπάρχει σχέση μεταξύ τους.

«Η ίδια εικόνα παρατηρείται και στις περιοχές που παρουσίασαν πρόσφατα αύξηση των κρουσμάτων στην περιφέρεια, όπου ακόμα δεν έχουν γίνει εκτεταμένοι έλεγχοι του ΕΟΔΥ. Τα περισσότερα αφορούσαν σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα. Εκτιμώ, λοιπόν, ότι η αύξηση των διαγνώσεων στους νέους δεν οφείλεται στη διενέργεια περισσότερων ελέγχων σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα», αναφέρει στο mononews o αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας – Προληπτικής Ιατρικής και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, Δημήτριος Παρασκευής.

Με βάση την επιδημιολογική εικόνα της χώρας, o κ. Μαγιορκίνης απεύθυνε την Τρίτη ειδική έκκληση στο νεαρό πληθυσμό, 18-40 ετών, να προσέχει ιδιαίτερα, να χρησιμοποιεί τη μάσκα και να αποφεύγει τον συγχρωτισμό με άτομα που δεν ανήκουν στον στενό κοινωνικό τους κύκλο.

Από τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες, επίσης αυξημένη συμμετοχή στην επιδημική δυναμική φαίνεται να έχει τους τελευταίους δύο μήνες η ομάδα 40-64, με ποσοστό μέχρι και 30% μεγαλύτερο από το αναμενόμενο. Παρόλα αυτά την τελευταία εβδομάδα φαίνεται να μειώνεται το ποσοστό της συμμετοχής της στην επιδημία υπέρ αυτής των 18-39. Οι υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες εξακολουθούν να κατέχουν σχετικά χαμηλά ποσοστά.

Το γεωγραφικό «στίγμα»

Όσον αφορά στα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της επιδημίας,  η εικόνα φαίνεται να ανατρέπεται τις τελευταίες ημέρες μετατοπίζοντας το βάρος από την Αττική στην περιφέρεια, όπου οι εστίες μετάδοσης αφορούν πλέον αρκετά περισσότερο από το 50% των λοιμώξεων που καταγράφονται.

Ενδεικτικά, το επιδημιολογικό φορτίο έχει αυξηθεί ιδιαίτερα σε Περιφέρειες του σχετικά πιο βόρειου τμήματος της χώρας, όπως η Θεσσαλονίκη, η Κοζάνη, τα Ιωάννινα, οι Σέρρες και η Καστοριά.

Ωστόσο, χωρίς σαφή απάντηση παραμένει το ερώτημα σχετικά με τους λόγους για τους οποίους  για μια ακόμη φορά αυξημένο επιδημιολογικό φορτίο εμφανίζεται σε πιο βόρειες περιοχές.

«Μας καθοδηγεί τη σκέψη το γεγονός ότι έχει να κάνει με νεαρούς πληθυσμούς. Με άτομα τα οποία είναι νεότερα των 39 ετών. Άρα, κατά πάσα πιθανότητα σχετίζεται με φαινόμενα χαλάρωσης και συγχρωτισμού. Στις Σέρρες, για παράδειγμα, επειδή για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν υπήρχαν κρούσματα, εμφανίζονται φαινόμενα χαλάρωσης και αύξησης των ποσοστών», αναφέρει ο κ. Παρασκευής.

Είναι γεγονός ότι αποτελεί «κοινό μυστικό» το ότι στην επαρχία τα μέτρα δεν τηρούνται σε ικανοποιητικό βαθμό. Παρόλα αυτά, όπως εξηγούν οι ειδικοί, η εισαγωγή των κρουσμάτων σε μία συγκεκριμένη περιοχή αποτελεί εν πολλοίς τυχαίο γεγονός.

«Αν υπό συγκεκριμένες συνθήκες, οι οποίες εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, υπάρξουν κάποια κρούσματα στην κοινότητα και τύχει να συμβούν φαινόμενα συγχρωτισμού το αποτέλεσμα θα είναι οι μεταδόσεις.

Θα το παρουσίαζα σαν τον μηχανισμό μέσω του οποίου εκδηλώνονται οι τυχαίες πυρκαγιές στα δάση. Υπάρχουν πάρα πολλά δάση. Για να εκδηλωθεί μία πυρκαγιά θα πρέπει να συντρέξουν συγκεκριμένοι παράγοντες: μια σπίθα, έντονη ξηρασία, έλλειψη ζωνών πυρασφάλειας. Να υπάρχει δηλαδή η αφετηρία και οι κατάλληλες συνθήκες που θα ευνοήσουν την εκδήλωση της πυρκαγιάς. Όπου πυρασφάλεια, είναι τα προληπτικά μέτρα. Όσα κρούσματα και να έχουμε σε μία κοινότητα, εάν τηρούνται τα μέτρα δεν θα υπάρξουν περαιτέρω μεταδόσεις», εξηγεί ο κ. Παρασκευής.

Δεν λείπουν όμως και οι περιπτώσεις περιοχών που παρουσιάζουν ορισμένες ιδιαιτερότητες, οι οποίες ενδέχεται να συμβάλλουν στο αυξημένο επιδημιολογικό φορτίο.

Η Καστοριά, για παράδειγμα, θεωρείται ένας νομός με μεγάλες ιδιαιτερότητες, με τους ειδικούς να πιθανολογούν ότι η πιο επιβαρυμένη επιδημιολογική εικόνα της καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας ενδεχομένως να σχετίζεται με τη μεγάλη κινητικότητα του πληθυσμού, λόγω της έντονης επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Αντίστοιχα, η Θεσσαλονίκη ενδεχομένως να παίζει έναν μητροπολιτικό ρόλο, καθώς στη συμπρωτεύουσα συγκεντρώνονται δεκάδες χιλιάδες φοιτητές απ’ όλες τις γύρω περιοχές.

Σε κάθε περίπτωση, η επιδημία στη χώρα παραμένει θεωρητικά υπό έλεγχο με την προϋπόθεση πάντα ότι θα περιοριστούν οι τάσεις εξάπλωσης.

«Δε με αιφνιδιάζει η κατάσταση. Προσωπικά θεωρώ αναμενόμενο ανά πάσα στιγμή να υπάρχουν τέτοιου είδους φαινόμενα. Προς το παρόν δεν έχει ξεφύγει του ελέγχου, αλλά αυτό προϋποθέτει ότι η σημερινή κατάσταση θα τεθεί υπό έλεγχο σε βάθος χρόνου. Ότι, δηλαδή, σε μία εβδομάδα – 15 ημέρες οι περιοχές που έχουν πρόβλημα θα επανέλθουν. Γιατί αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση και προστίθενται και άλλες περιοχές, τότε προφανώς η επιδημία θα πάρει άλλη τροπή», εξηγεί ο κ. Παρασκευής.

Απευθυνόμενος στους κατοίκους των Ιωαννίνων, της Θεσσαλονίκης και της Καστοριάς, ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων, Νίκος Χαρδαλιάς, απεύθυνε έκκληση να παραμείνουν σε πλήρη εγρήγορση και να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, καθώς στις περιοχές αυτές παρατηρείται ιδιαίτερο αυξημένο επιδημιολογικό φορτίο τα τελευταία 24ωρα. Μάλιστα, η κατάσταση θα αξιολογηθεί από την ειδική Επιτροπή Επιδημιολόγων του χάρτη Υγειονομικής Ασφάλειας και Προστασίας από την COVID, σήμερα, Τετάρτη, στις 5 το απόγευμα.

Σημειώνεται ότι η Θεσσαλονίκη με 652 πλέον ενεργά κρούσματα βρίσκεται σε επίπεδο 2-Επιτήρησης, ενώ τα Ιωάννινα με 2643 ενεργά κρούσματα και η Καστοριά με 124 ενεργά κρούσματα βρίσκονται στο επίπεδο 3-Αυξημένης Επιτήρησης. Και στις τρεις περιοχές παρατηρούνται υψηλοί επιδημιολογικοί πολλαπλασιαστές, υψηλός αριθμός διάσπαρτων χωροταξικά επιδημιολογικών clusters και η αύξηση των κρουσμάτων δείχνει επιθετική και άρα εξαιρετικά επικίνδυνη.

Στο πλαίσιο του καλύτερου συντονισμού των ενεργειών όλων των εμπλεκόμενων φορέων, ο κ. Χαρδαλιάς μεταβαίνει σήμερα στην Καστοριά προκειμένου να συμμετάσχει, στη 1 το μεσημέρι, σε σύσκεψη με τον Περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας, τον Αντιπεριφερειάρχη Καστοριάς και τους τρεις Δημάρχους της περιοχής. Την Πέμπτη θα μεταβεί στην Θεσσαλονίκη όπου στις 7 το απόγευμα θα πραγματοποιηθεί αντίστοιχη σύσκεψη με τους αιρετούς εκπροσώπους και τους εμπλεκόμενους φορείς της συμπρωτεύουσας.