Burnout: Ασθένεια και επισήμως η επαγγελματική εξουθένωση

Στη λίστα με τις ασθένειες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) εντάσσεται πλέον η επαγγελματική εξουθένωση (burnout), μία κατάσταση η οποία χαρακτηρίζει περισσότερο από ποτέ την σύγχρονη εργασιακή ζωή.

Η προσθήκη στη σχετική λίστα του Οργανισμού (Διεθνής Ταξινόμηση των Ασθενειών – ICD) ανακοινώθηκε χθες, Δευτέρα, κατά την Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας στη Γενεύη, έναν χρόνο μετά τη σύσταση ειδικών στον τομέα της υγείας από όλο τον κόσμο.

Η επαγγελματική εξουθένωση αναμένεται να αναγνωριστεί παγκοσμίως ως ασθένεια το 2022, παρέχοντας προηγουμένως στους επαγγελματίες υγείας και στους ασφαλιστές τις οδηγίες ώστε να αναγνωρίζουν, να αντιμετωπίζουν και να καλύπτουν τα συμπτώματα της νόσου.

Ο ΠΟΥ περιγράφει το burnout ως «χρόνιο στρες στο χώρο εργασίας που δεν έχει αντιμετωπιστεί επιτυχώς», παραθέτοντας τρία καθοριστικά συμπτώματα:

– συναισθήματα εξάντλησης ή εξάντλησης της ενέργειας

– αυξημένη ψυχική απόσταση από την εργασία ή αισθήματα αρνητικότητας ή κυνισμού που σχετίζονται με την εργασία

– μειωμένη επαγγελματική αποτελεσματικότητα.

Στο πλαίσιο της ένταξης του burnout στη λίστα ICD, ο Οργανισμός,  επισημαίνει ότι «η επαγγελματική εξουθένωση αναφέρεται ειδικά σε φαινόμενα εντός του επαγγελματικού πλαισίου και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για την περιγραφή εμπειριών σε άλλους τομείς της ζωής».

Οι συντάκτες την διακρίνουν από άλλους τύπους διαταραχής προσαρμογής, διαταραχές που σχετίζονται ειδικά με το στρες, το άγχος ή διαταραχές σχετιζόμενες με το φόβο και τις διαταραχές της διάθεσης – για την καθεμία από τις οποίες υπάρχει ξεχωριστή ταξινόμηση.

«Είναι η πρώτη φορά που η επαγγελματικήα εξουθένωση αναγνωρίζεται επίσημα στην ICD», δήλωσε ο εκπρόσωπος του ΠΟΥ, Tarik Jasarevic.

Άλλες νέες καταστάσεις που προστέθηκαν στη λίστα περιλαμβάνουν την «καταναγκαστική σεξουαλική συμπεριφορά» ως ψυχική διαταραχή (αλλά όχι εθισμό, όπως ορισμένοι είχαν προτείνει) και τα βιντεοπαιχνίδια ως εθισμό.

Στη νέα λίστα καταργείται η κατάταξη της διεμφυλικότητας (transgenderism)  ως «ψυχική διαταραχή» και περιγράφεται πλέον ως μια «κατάσταση που σχετίζεται με τη σεξουαλική υγεία».

Αιτίες burnout

Μελέτες δείχνουν ότι το 77% των Αμερικανών εργαζομένων (στην Ελλάδα δεν υπάρχουν αντίστοιχα στοιχεία) αισθάνεται επαγγελματική εξουθένωση και το 50% νιώθει υπέρμετρο εργασιακό άγχος .

Αυτά τα στατιστικά στοιχεία αντανακλούν τις πιέσεις που δέχονται οι εργαζόμενοι προκειμένου να είναι παραγωγικοί σε ολοένα και πιο ανταγωνιστικά περιβάλλοντα εργασίας.

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που προκαλούν εξουθένωση, οι οποίοι περιλαμβάνουν, αλλά δεν περιορίζονται στα εξής:

– Τάσεις τελειομανίας (τίποτα δεν είναι ποτέ αρκετά καλό)

– Απαισιόδοξη οπτική για τον εαυτό και τον κόσμο

– Ασαφείς απαιτήσεις εργασίας, ή προσδοκίες που είναι δύσκολο να κατανοηθούν ή είναι υπερβολικά απαιτητικές

– Χρόνοι υψηλής πίεσης χωρίς αργίες, υπερωρίες και έντονος φόρτος εργασίας

– Αδυναμία ελέγχου των αποτελεσμάτων

– Μεγάλες επιπτώσεις σε περίπτωση αποτυχίας

– Έλλειψη αναγνώρισης ή ουσιαστικής ανατροφοδότησης

– Εργασία σε χαοτικό ή υψηλής πίεσης περιβάλλον