Ο αρχαιολογικός χώρος της Πέλλας, Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Το «πράσινο φως» να προχωρήσει πήρε η μελέτη, που αφορά στο ανάκτορο της αρχαίας Πέλλας, από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ). Στόχος της μελέτης είναι να εξασφαλίσει τη συντήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη του Μνημειακού Προπύλου και του Κτηρίου Ι.
Πρόκειται για δυο σημαντικά κτήρια, που αποτελούσαν οργανικό μέρος του τεράστιου οικοδομικού συγκροτήματος του ανακτόρου, που είχε έκταση περίπου 56 στρέμματα. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που προκύπτει το ζήτημα της συγκεκριμένης μελέτης. Το 2016 είχε εγκριθεί η προμελέτη για την αποκατάσταση και ανάδειξη του ανακτόρου της Αρχαίας Πέλλας.
Σύμφωνα με τα όσα έγιναν γνωστά από τα λεγόμενα της συνεδρίασης, το ανάκτορο ουσιαστικά σώζεται μόνο στις θεμελιώσεις, καθώς η ανωδομή του εξαφανίστηκε κατά τους βυζαντινούς και μετέπειτα χρόνους, έπειτα από την τεράστια αρπαγή λίθων που συντελέστηκε. Χαρακτηρίζεται από τεράστια κλίμακα, αλλά και θεατρικότητα, λόγω του ότι ήταν χτισμένο σε διαδοχικά επίπεδα (άνδηρα). Η εικόνα αυτή δεν είναι σήμερα διακριτή, ωστόσο η υλοποίηση της μελέτης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πέλλας, που είναι ενταγμένη σε ΕΣΠΑ, υπόσχεται να την αλλάξει.
Το διάσπαρτο αρχαίο υλικό καταγράφηκε ώστε να αξιοποιηθεί στις εργασίες αναστήλωσης, ενώ μεταξύ των στόχων της μελέτης είναι να κατανοηθεί η κάτοψη του μνημείου, να γίνει προβολή των ανδήρων, της θεατρικότητας και της μνημειακότητας του ανακτόρου και να επισημανθεί διακριτικά η τρίτη διάσταση, η οποία θα αποδοθεί με την αποκατάσταση τεσσάρων κιόνων στο περιστύλιο της αυλής του Κτιρίου Ι και τριών ακόμα στη στοά του Προπύλου. Κάθε νέα επέμβαση θα είναι απόλυτα αναστρέψιμη, ενώ δίνεται έμφαση στην προσβασιμότητα και από τα ΑμεΑ.
Μέλη του ΚΑΣ που παρευρέθηκαν στη συνεδρίαση εξήραν τον ήπιο τρόπο της αποκατάστασης αυτού του τμήματος του ανακτόρου και τόνισαν τη σημασία που έχει η συγκεκριμένη γνωμοδότηση «για την ανάδειξη και μερική, με πολύ σύνεση, αναστήλωση του ανακτόρου της Αρχαίας Πέλλας, του μεγαλύτερου στη Μακεδονία». Ένα μνημείο που «είμαστε υποχρεωμένοι να σκεφτούμε τρόπους να αναδείξουμε» λόγω της αρχιτεκτονικής του σύλληψης, αλλά και της άυλης αξίας που φέρει σε σχέση με τη Μακεδονία και τον Μέγα Αλέξανδρο.
Το Ανάκτορο της Αρχαίας Πέλλας, πρωτεύουσας της αρχαίας Μακεδονίας, ήταν η καρδιά του βασιλείου των Μακεδόνων. Χτισμένο σε εξαίρετη θέση με ιδανικό νότιο προσανατολισμό και θέα στη μακεδονική πεδιάδα, ήταν η έδρα της βασιλικής εξουσίας του μακεδονικού κράτους. Τα ανεξάρτητα κτίρια από τα οποία αποτελούνταν επικοινωνούσαν μεταξύ τους με στοές, διαδρόμους και κλιμακοστάσια. Τα κτίρια υψώνονταν σε κλιμακούμενα άνδηρα, που δημιουργήθηκαν με επιχώσεις, ισοπεδώσεις του ασβεστολιθικού βράχου και με τη βοήθεια αναλημματικών τοίχων.
Η πρόσβαση γινόταν από το Πρόπυλο, που πλαισιωνόταν από δυο δωρικές κιονοστοιχίες στα Ανατολικά και στα Δυτικά, οι οποίες αντιστοιχούσαν σε δυο κτίρια, στο Κτίριο Ι, στα ανατολικά και στο Κτίριο ΙΙ. Τα δυο αυτά κτίρια ήταν τα πλέον επίσημα του ανακτόρου. Από την έρευνα που προηγήθηκε της μελέτης, ανιχνεύτηκαν στην περιοχή της επέμβασης, μεταξύ άλλων, οικοδομικές φάσεις που χρονολογούνται στα μέσα του 4ου αι. π. Χ., δηλαδή επί Φιλίππου Β’, καθώς και στο α’ μισό του 3ου αι. π. Χ., επί Αντιγόνου Γονατά, ο οποίος έκανε εμβληματικές επεμβάσεις, όπως για παράδειγμα αψιδωτές κατασκευές και εξέδρες με συμβολικό χαρακτήρα, καθώς και άλλες, πιθανότατα μετά από κάποια φυσική καταστροφή.
