Μια πολυκατοικία στο Παγκράτι αλλιώτικη από τις άλλες

Αν και ασύμφορο για τον τυπικό εργολάβο, πρόκληση αποτέλεσε ο σχεδιασμός ενός νέου κτηρίου μικρών κατοικιών, στο οικόπεδο της οδού Ευφράνορος, στο Παγκράτι, όπου κάποτε υπήρχε ένα τριώροφο προπολεμικό κτήριο.

Το συγκεκριμένο κτήριο αναπτύσσεται σε 6 στάθμες υπεράνω του ισογείου, με μία κατοικία ανά όροφο. Οι δύο τύποι κατοικιών που περιλαμβάνει, 60τ.μ. και 68τ.μ., οργανώνονται με τρόπο ώστε οι μεγαλύτερες από αυτές, στον 2ο, 3ο και 4ο όροφο, να συγκροτούν διακριτό όγκο που προβάλλει υπό γωνία προς την πλευρά του ακαλύπτου.

Σε αντίθεση με την εικόνα της παλιάς γειτονιάς του Παγκρατίου, με τα ακουμπισμένα στο φυσικό ανάγλυφο του εδάφους σπίτια, η σημερινή εικόνα έχει δραματικά αλλάξει, με τον πυκνοδομημένο ιστό των ψηλών πολυκατοικιών να κυριαρχεί.

Επιλέγεται η συμπλήρωση του συνεχούς μετώπου του δρόμου και δημιουργείται η αίσθηση της «αιώρησης», με την απόφαση να αφεθεί η στάθμη της εισόδου ως στεγασμένος υπαίθριος χώρος που ενοποιεί οπτικά τον δρόμο με τον μικρό ακάλυπτο χώρο του κτηρίου, αλλά και τους υπόλοιπους ακάλυπτους χώρους που υπήρχαν στην καρδιά του πυκνοδομημένου οικοδομικού τετραγώνου.

Το καμπύλο μπλε κλιμακοστάσιο ορίζει και διαφοροποιεί το κτήριο από την παρακείμενη πολυκατοικία, σαν ένα είδος στροφέα που, σηματοδοτώντας την κατακόρυφη κίνηση, μεταφέρει στην πλευρά του δρόμου την αποκλίνουσα από την κάθετο στην οικοδομική γραμμή πλευρά του τριγωνικού οικοπέδου.

Η δημιουργία μιας δεύτερης όψης -από τον 2ο όροφο έως και το δώμα- με τα ξύλινα καφασωτά, εντείνει την αίσθηση της «αιώρησης». Η αναδίπλωση της όψης στο δώμα μετεξελίσσεται σε πέργκολα που προσφέρεται σε χρήση όλων των ενοίκων, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν την πανοραμική θέα της πόλης και τα δύο χαρακτηριστικά τοπόσημά της: τον Παρθενώνα και τον Λυκαβηττό.

Η διερεύνηση της οργανικής σχέσης αρχιτεκτονικής και τέχνης επιχειρείται με την ένταξη επιλεγμένων γνωστών μορφών από το έργο του Αλέκου Φασιανού. Οι μορφές αυτές, στο ισόγειο και το δώμα, είτε εντάσσονται αυτόνομα είτε χρησιμοποιούνται ως στοιχεία τονισμού των ορίων του κτιρίου. Η αλλαγή της χρήσης, που υπαγορεύτηκε από τον εργοδότη, έδωσε την ευκαιρία σχεδιασμού του εξοπλισμού και των επίπλων των ενοικιαζόμενων διαμερισμάτων από κόντρα-πλακέ που αφήνεται στο χρώμα του, με σημειακή τη χρήση χρώματος που διαφοροποιείται ανά όροφο.

Ιδιαίτερη μέριμνα έχει ληφθεί για τα βιοκλιματικά χαρακτηριστικά των διαμερισμάτων. Τα ξύλινα καφασωτά της όψης που αναφέρθηκαν, πέραν της προφανούς ηλιοπροστασίας, δημιουργούν ένα δεύτερο επίπεδο, πέραν της οικοδομικής γραμμής, ένα φίλτρο που προστατεύει από την όχληση της πόλης. Τα καφασωτά είναι κινητά (συρόμενα) και εισάγουν ένα στοιχείο διαρκούς μεταβλητότητας της όψης μέσα στον χρόνο.

Η κατασκευή είναι από οπλισμένο σκυρόδεμα που αφήνεται ανεπίχρηστο και άβαφο, τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά, ενώ εκτεταμένη είναι και η χρήση μεταλλικών στοιχείων. Τα δάπεδα των εσωτερικών χώρων είναι από μάρμαρο, ενώ στο ισόγειο υπάρχουν πελεκημένα δάπεδα γαρμπιλοδέματος. Τα επιχρίσματα, όπου χρησιμοποιούνται, είναι πελεκημένα αρτιφισιέλ, είτε λευκά είτε χοντροκόκκινα, με έγχρωμα αδρανή μέσα στη μάζα του κονιάματος.

Αρχιτέκτονες: Δημήτρης Ησαΐας – Τάσης Παπαϊωάννου
Συνεργάτες Αρχιτέκτονες: Αθηνά Θεοδωροπούλου, Έλλη Σπάνια
Στατική Μελέτη: ΕΠΙΛΥΣΗ: Παπαθανασίου-Παπαθεοδώρου ΟΕ
Ηλεκτρομηχανολογική Μελέτη: ΔΕΚΤΗΣ σύμβουλοι μηχανικοί ΑΕ
Κατασκευή: STEPSIS ATE
Μελέτη: 2015 / Ολοκλήρωση Κατασκευής: 2019
Φωτογραφίες: Γιώργης Γερόλυμπος

Πηγή: archetype.gr