Τα μεγάλα ευρωπαϊκά όνειρα μίας φιναλίστ του Μουντιάλ

Η Κροατία ξεχειλίζει αισιοδοξία, και οι ηγέτες της πιστεύουν ότι είναι καιρός το νεώτερο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης να κάνει ένα βήμα και προς το παγκόσμιο προσκήνιο.

Μία συνάντηση του υπουργικού συμβουλίου στο Ζάγκρεμπ την Πέμπτη ξεκίνησε με όλους τους υπουργούς να φορούν περήφανα τη φανέλα της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου της χώρας, γιορτάζοντας έτσι τη νίκη με 2-1 επί της Αγγλίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο. Έχοντας μπει στο εκλεκτό κλαμπ των χωρών που έχουν φτάσει σε τελικό, η Κροατία έχει ένα άλλο κλαμπ στους στόχους της: την Ευρωζώνη. Πρόκειται να κάνει ένα σημαντικό βήμα προς αυτόν τον στόχο την Παρασκευή, με την επιβεβαίωση ενός φιλικού προς το ευρώ κεντρικού τραπεζίτη.

Πολλές από τις φτωχότερες χώρες της ΕΕ βλέπουν το κοινό νόμισμα ως έναν τρόπο να ενισχύσουν τη θέση τους σε μία όλο και πιο διαιρεμένη συμμαχία. Αν και κάποιες από τις πρώην κομμουνιστικές χώρες (Πολωνία, Τσεχία και Ουγγαρία) δεν έχουν σταθερά σχέδια ένταξης στο ευρώ, άλλες είναι πρόθυμες να ενταχθούν. Η Βουλγαρία και η Ρουμανία είναι σε διάφορα στάδια προετοιμασίας και η Κροατία επαναβεβαίωσε αυτήν την εβδομάδα τη δέσμευσή της, με την πρόταση να παραμείνει ο Boris Vujcic επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας. Υπόκειται σε κοινοβουλευτική ψηφοφορία την Παρασκευή.

“Η ένταξη στην Ευρωζώνη θα ήταν καλή για την Κροατία”, είπε ο Zeljko Lovrincevic, καθηγητής στο Οικονομικό Ινστιτούτο στο Ζάγκρεμπ. “Όμως η διαδικασία ίσως είναι δύσκολη”.

Η αναμενόμενη επανεκλογή του Vujcic αναμένεται να βοηθήσει τον πρωθυπουργό Andrej Plenkovic, ο οποίος δεσμεύθηκε για την είσοδο στον προθάλαμο του ευρώ, γνωστό και ως ERM-2, έως το 2020. Το μεγάλο ερώτημα είναι κατά πόσον είναι πρόθυμη μία νομισματική ζώνη που μόλις τώρα “καθάρισε” μετά την κρίση του ελληνικού χρέους να δεχθεί ένα ακόμα μέλος από τα Βαλκάνια. Αν και τεχνικά είναι έτοιμη, η επίσης πρώην κομμουνιστική Βουλγαρία επιβράδυνε τα σχέδιά της για αίτημα ένταξης στον ERM-2, μετά από μία ψυχρή στάση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Αν και είναι πιο πλούσια από τη Βουλγαρία, η Κροατία δεν πληροί όλες τις οικονομικές προδιαγραφές για ένταξη στον ERM-2. Έστω κι αν το kuna διατηρείται σε μία αυστηρά ελεγχόμενη ισοτιμία με το ευρώ και η κυβέρνηση ολοκλήρωσε το περασμένο έτος με πλεόνασμα στον προϋπολογισμό της, της λείπουν οι λεγόμενες προϋποθέσεις του Μάαστριχτ για πληθωρισμό και χρέος, το οποίο ήταν στο 78% του ΑΕΠ το 2017, πάνω από το απαιτούμενο όριο του 60%.

Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επίσης έχουν γίνει πιο επιφυλακτικοί με την επέκταση της Ευρωζώνης, μετά από σκάνδαλα ξεπλύματος χρήματος σε χώρες όπως η Λετονία και η Εσθονία. Αν και αυτό δεν είχε σημαντική επίπτωση στην κατά κύριο λόγο ελεγχόμενη από ξένους τραπεζική της βιομηχανία, η μεγαλύτερη εταιρεία της Κροατίας, η Agrokor, κατέρρευσε πέρυσι, ταρακουνώντας τις τράπεζες και προκαλώντας την παραίτηση μίας αναπληρώτριας πρωθυπουργού.

Στο γήπεδο, η υπέρτατη δόξα είναι μόλις ένα βήμα μακριά και η πορεία-έκπληξη της ομάδας έχει ήδη ενισχύσει τη στηριζόμενη στον τουρισμό οικονομία, με ανεβασμένες πωλήσεις μπίρας και τηλεοράσεων. Η αλλαγή νομίσματος πιθανόν επίσης να μην είναι τόσο μακριά, με το ευρώ ήδη να χρησιμοποιείται ευρέως για καταθέσεις και για τον υπολογισμό του κόστους αντικειμένων από αυτοκίνητα μέχρι διαμερίσματα, σύμφωνα με τον Hrvoje Stojic, επικεφαλής οικονομολόγο του κροατικού τμήματος της Addiko Bank.

“Η Κροατία έχει καλύτερες πιθανότητες από τη Βουλγαρία, γιατί έχει ισχυρότερους θεσμούς”, είπε ο Stojic. “Οι κροατικοί δείκτες, όπως αυτός του δημόσιου χρέους, επίσης έχουν βελτιωθεί προσφάτως”.