Τα επιχειρήματα στο Debate για τα αυθαίρετα στα δάση

Ενδεικτικά του προβλήματος της αυθαίρετης δόμησης και ειδικά αυτής σε δασικές περιοχές είναι τα σχόλια που έχουν γίνει στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για το νομοσχέδιο «Περιβαλλοντική διαχείριση των περιοχών με οικιστικές πυκνώσεις, ιώδους περιγράμματος» το οποίο σύμφωνα με τον σχεδιασμό του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή εντός του Μαρτίου.

Αν και θα μπορούσε να πει κανείς ότι σε αριθμό τα σχόλια δεν είναι τόσα όσα επιβάλει η σοβαρότητα του θέματος (92 σχόλια εκ των οποίων ένα συνυπογράφεται από 650 άτομα) είναι απολύτως αντιπροσωπευτικά του τι λέγεται στην κοινωνία από άμεσα ενδιαφερόμενους (δηλαδή ιδιοκτήτες ακινήτων με αυθαιρεσία) και μη.

Σημειώνεται πάντως, ότι είναι πιθανό οι τελικές αποφάσεις να καθοριστούν από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) στο οποίο εκκρεμεί απόφαση επί αίτησης ακύρωσης κατά της ισχύουσας απόφασης 34844/2016 των υπουργών περιβάλλοντος για τα κριτήρια προσδιορισμού των οικιστικών πυκνώσεων.

Στη διαβούλευση αρκετοί πολίτες λέγουν πως «πρόκειται για νόμο που βάζει σε ομηρία χιλιάδες οικογένειες για 20 ή 40 χρόνια, για περιουσίες στον αέρα, αφού δεν ξεκαθαρίζει το ιδιοκτησιακό μια και καλή και οι πολίτες είναι έρμαια των κάθε λογής συμφερόντων καθώς και πολιτικών εκμεταλλεύσεων. Είναι ένας νόμος που ξεκληρίζει οικονομικά χιλιάδες οικογένειες, μιας και τα πρόστιμα είναι απαγορευτικά και θα υπάρχει και αντίθετο αποτέλεσμα».

Ταυτόχρονα όμως καταγράφεται και μια άλλη πτυχή του θέματος από εκείνους που θεωρούν ότι «επιβραβεύεται» η παρανομία: «Κύριοι που έχετε αναλάβει την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και του Συντάγματος τα οποία καταπατάτε καθημερινά στον βωμό των εισπρακτικών προγραμμάτων, για ποια αξιολόγηση «φυσικού πλούτου» μιλάτε, όταν δικαιώνετε συλλήβδην όλους τους παράνομους καταπατητές και για ποια ισότητα, όταν ο πολίτης που ήθελε να είναι συνεπής με τους νόμους της χώρας του και δεν παρανόμησε με αποτέλεσμα σήμερα να αισθάνεται «ηλίθιος» που για ένα «φακελάκι» στερείται σήμερα ένα φτωχόσπιτο των 500 τ. μ με πισίνα και ιδιωτικό ελικοδρόμιο; Έστω όμως, εφόσον μιλάτε για ισότητα γιατί δεν επιτρέπετε και σε αυτόν που δεν παρανόμησε να έχει τη δυνατότητα να κτίσει ένα κομμάτι δάσους σαν ένδειξη αναγνώρισης που έμεινε συνεπής στους νόμους…»

Την ίδια στιγμή η Ελληνική Εταιρεία περιβάλλοντος και Πολιτισμού ζητά το νομοσχέδιο να αποσυρθεί στο σύνολό του, ενώ η WWF Ελλάς σημειώνει: «το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου αποδεικνύει δυστυχώς με τον πλέον προφανή τρόπο τους φόβους που εκφράστηκαν από το ήδη από τον Μάϊο του 2016, όταν κατατέθηκε στη Βουλή για πρώτη φορά ρύθμιση για το νεοπαγές μόρφωμα των οικιστικών πυκνώσεων σε πολυνομοσχέδιο δημοσιονομικών και διαρθρωτικών μέτρων: ότι στόχος δεν είναι η «περιβαλλοντική διαχείριση» της δασικής γης που έχει παράνομα δομηθεί, αλλά η ιστορικά πρωτοφανής νομιμοποίηση κάθε είδους αυθαιρέτων κατασκευών που υφίστανται εντός αυτής

Από τα υπόλοιπα σχόλια της διαβούλευσης ξεχωρίζει αυτό του Πολιτιστικού Εξωραϊστικού Συλλόγου Λόφου Αρτέμιδας ο οποίος υποστηρίζει ότι το σχέδιο νόμου, δεν λύνει τελεσίδικα το πρόβλημα της εκτός σχεδίου δόμησης σε περιοχές φερόμενες ως δασικές, δικαίως ή αδίκως, αφού έρχεται σε αντίθεση με την αναθεώρηση του άρθρου 24, αλλά και δημιουργεί στους πολίτες νέα και πολλά προβλήματα τα οποία έχουν συσσωρευτεί και χρονίζουν από την μη επίλυση του δασικού προβλήματος.

Επίσης η Ομοσπονδία Συλλόγων Αρτέμιδος Σπάτων με την παρέμβασή της την οποία συνυπογράφουν 650 πολίτες, δηλώνει την αντίθεση της στον τρόπο διαχείρισης των περιοχών με οικιστικές πυκνώσεις και ενημερώνει το υπουργείο Περιβάλλοντος ότι στην Δημοτική Ενότητα μόνο της Αρτέμιδος έχουν καταγραφεί από τα αρχεία του κτηματολογίου 3300 περιπτώσεις ακινήτων που διεκδικούνται από το Ελληνικό Δημόσιο. Δηλαδή, όπως ισχυρίζεται, «3300 οικογένειες βρίσκονται σε κατάσταση ομηρίας πράγμα που δημιουργεί τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα στην περιοχή μας».

Προσθέτουν ακόμη ότι «οι ιδιοκτησίες έχουν αποκτηθεί με νόμιμες συμβολαιογραφικές πράξεις νομίμως μετεγγραμμένες στο υποθηκοφυλακείο. Το μεγαλύτερο μέρος των κτισμάτων έχουν ενταχθεί σε νομιμοποιητικούς νόμους όπως τον Ν1337/83, Ν4114/11, Ν4178/13, Ν4495/18.

Μάλιστα μετά από συνάντηση με αρμόδιους του υπουργείου και κατόπιν προτροπής τους οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήτες προχώρησαν στην ένταξη των ακινήτων τους στους σύγχρονους προαναφερόμενους νόμους (χαρακτηριστικά αναφέρθηκε ότι εφόσον δεν υπάρχουν δασικοί χάρτες δεν είναι νόμιμη η διεκδίκηση του ελληνικού δημοσίου)».

Και καταλήγουν ως εξής: «Η οικονομική κρίση καθιστά αδύνατη την καταβολή των υπερβολικών προτεινόμενων περιβαλλοντικών προστίμων και μάλιστα χωρίς την αναγνώριση ιδιοκτησίας και το δικαίωμα μεταβίβασης μετά την καταβολή τους.»

Υπενθυμίζεται ότι το εν λόγω νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος δίνει τη δυνατότητα διατήρησης αυθαιρέτου κτίσματος σε δασικές εκτάσεις, εντός οικιστικών πυκνώσεων, για ορισμένα χρόνια, χωρίς να μπορεί ο ιδιοκτήτης του να το μεταβιβάσει ή να το επεκτείνει.

Ειδικότερα, εξαιρούνται της κατεδάφισης για 40 έτη από τη δημοσίευση του νόμου κτήρια και συνοδεύουσες σε αυτά κατασκευές, εντός των οικιστικών πυκνώσεων που ανεγέρθηκαν έως και την 11.6.1975. Για 25 έτη εξαιρούνται της κατεδάφισης όσα ανεγέρθηκαν μετά την 11.6.1975 και μέχρι την 28.7.2011 (η κόκκινη γραμμή που έχει τεθεί για όλα τα αυθαίρετα).

Για τα ακίνητα αυτά ανακαλούνται και δεν εκδίδονται νέα εντός του ανωτέρω χρονικού διαστήματος, η πράξη κατεδάφισης και τα λοιπά διοικητικά μέτρα που έχουν επιβληθεί, εφόσον οι ενδιαφερόμενοι εξοφλήσουν ολοσχερώς το προβλεπόμενο ειδικό ενιαίο πρόστιμο.

Το παράβολο για να μπει ένα αυθαίρετο στη διαδικασία αυτή είναι 250 ευρώ. Το κόστος του προστίμου υπολογίζεται μέσω αλγορίθμου στον οποίο προσμετράται μεταξύ άλλων η αξία δάσους, το κόστος αναδάσωσης, η έκταση εκχέρσωσης, η τιμή της πλησιέστερης ζώνης, η επιφάνεια του κτηρίου και το κόστος εργασιών των συνοδευουσών κατασκευών.

Ως παράδειγμα ενδεικτικό έχει αναφερθεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος το εξής: Αυθαίρετο κατασκευής προ του 1975, 100 τ.μ. σε περιοχή με τιμή ζώνης 2.000 ευρώ το τ.μ. θα καταβάλει πρόστιμο διατήρησης περίπου 20.000 ευρώ, αυθαίρετο κατασκευής από το 1975 και μέχρι το 2003, 37.500 ευρώ, και από το 2003 και μέχρι το 2011, 72.600 ευρώ.

Το πρόστιμο μειώνεται αν πρόκειται για την πρώτη και μοναδική κατοικία κατά 33%, αν βρίσκεται σε ιδιωτικό δάσος επίσης κατά 33%, αν ισχύουν και τα δύο 50%, ενώ αν καταβληθεί εφάπαξ κατά 20%. Η αποπληρωμή του μπορεί να γίνει σε 100 δόσεις.