Πρώην μέλος του Παναθηναϊκού, τον απέλυσε ο Μαρινάκης και αναλαμβάνει αποστολή… βουνό!

Ο Νούνο Εσπίριτο Σάντο δεν είναι άγνωστος στην Ελλάδα.

Το 2010-12 υπήρξε μέλος του τεχνικού τιμ του Παναθηναϊκού στο πλευρό του Ζεσουάλδο Φερέιρα, με τους «πράσινους» ρεπόρτερ τότε να μιλούν για ένα «μυαλό» εμμονικά τακτικό. Από τότε η διαδρομή του πέρασε από Ρίο Άβε, Βαλένθια, Πόρτο, τη χρυσή τετραετία στη Γουλβς, μια αποτυχημένη θητεία στην Τότεναμ και το «κεφάλαιο» Νότιγχαμ Φόρεστ.

Εκεί ήρθε φέτος το καλοκαίρι η ρήξη με τον Βαγγέλη Μαρινάκη για τον σχεδιασμό της ομάδας και ο Πορτογάλος αποχώρησε. Λίγες εβδομάδες μετά, τον υποδέχεται το Λονδίνο και η Γουέστ Χαμ σε αποστολή… επιβίωσης.

Το συμβόλαιο: σταθερή βάση, ισχυρά bonus

Ο Πορτογάλος υπέγραψε τριετές συμβόλαιο (2025-28) με ετήσια βάση 3,51 εκατ. ευρώ και ομαδικά bonus που μπορούν να αγγίξουν επιπλέον 1,76 εκατ. ευρώ τον χρόνο.

Για τη Γουέστ Χαμ, η επιλογή Σάντο έχει και οικονομική λογική: δεν καταβλήθηκε αποζημίωση πρόσληψης, ενώ η αποχώρηση του Γκρέιαμ Πότερ –σύμφωνα με ρήτρες επίδοσης– κόστισε σαφώς λιγότερα απ’ ό,τι θα περίμενε κανείς για προπονητή με ακόμη δύο χρόνια συμβολαίου. Αυτό «ανοίγει» χώρο στον προϋπολογισμό του Ιανουαρίου.

Γιατί η παραμονή είναι θέμα… ισολογισμού

Η Γουέστ Χαμ είναι μόνιμη στην Premier League από το 2012 και δεν είναι δομημένη για έσοδα Championship. Μόνο από τηλεοπτικά δικαιώματα το 2023-24 εισέπραξε 195,39 εκατ. ευρώ (έναντι 167,31 εκατ. ευρώ την προηγούμενη σεζόν). Η πτώση θα αντισταθμιζόταν μεν από «parachute payments» (46,8 εκατ. ευρώ τον πρώτο χρόνο, 40,95 εκατ. ευρώ τον δεύτερο, 17,55 εκατ. ευρώ τον τρίτο), αλλά το κενό σε σχέση με τα 153,15 εκατ. ευρώ της κεντρικής χρηματοδότησης Premier League και τα συνολικά media-related έσοδα θα ήταν χαοτικό.

Και δεν είναι μόνο τα τηλεοπτικά. Σε περίπτωση υποβιβασμού αναπροσαρμόζονται προς τα κάτω εμπορικά έσοδα, front-of-shirt και LED περιμετρική διαφήμιση, εταιρική φιλοξενία και –συχνά– τιμές εισιτηρίων. Ακόμη και η αξία του asset πέφτει: η Γουέστ Χαμ αποτιμάται στο περίπου 1,05 δισ. ευρώ, με το «στίγμα» Premier League να αποτελεί καθοριστικό πολλαπλασιαστή. Ένα «στραβοπάτημα» ρίχνει το valuation και ανεβάζει το κόστος κεφαλαίου.

Το plan B

Το wage bill της περασμένης σεζόν άγγιξε τα 188,37 εκατ. ευρώ, δηλαδή περίπου 60% των εσόδων. Σε Championship-σενάριο θα απαιτούνταν δραστική μείωση με ρήτρες υποβιβασμού και πωλήσεις βασικών. Τα παραδείγματα υπάρχουν: η Λιντς, όταν έπεσε το 2023, είδε τζίρο να υποχωρεί κατά 72,54 εκατ. ευρώ, «σώζοντας» μέρος της ζημιάς με κέρδη 39,43 εκατ. ευρώ από πωλήσεις παικτών και περικοπή μισθολογίου από 170,59 σε 98,28 εκατ. ευρώ.

Η Γουέστ Χαμ όμως δεν είναι «φτιαγμένη» για αυτή τη μετάβαση: κλίμακα, αγορά και brand της υπαγορεύουν παραμονή – όχι reset.

Ιανουάριος με… αριθμητική

Ήδη τα πρώτα ρεπορτάζ αναφέρουν ότι ο Σάντο δεν «λύνει» τα χέρια σε όλους: ο Τζέιμς Γουόρντ-Πράους, που αποκτήθηκε αντί 35 εκατ. ευρώ το 2023, μένει εκτός πλάνων και η αγορά ενημερώνεται ότι ο ποδοσφαιριστής «ακούει». Με την εκτιμώμενη αξία του να κινείται γύρω στα 7,7 εκατ. ευρώ, ο σύλλογος γνωρίζει πως θα γράψει λογιστική ζημία στην πώληση – αλλά ίσως κερδίσει σε ισορροπία μισθολογίου και αγωνιστική λειτουργία, αν ο Σάντο «κουμπώσει» τον πιο αμυντικογενή Μαγκασά στον άξονα.

Η εξίσωση του Ιανουαρίου θα είναι σαφής: στοχευμένες αφίξεις χαμηλού κόστους, ρευστοποίηση περιουσιακών στοιχείων που δεν ταιριάζουν, και bonus-κρεμάστρα για την παραμονή.

Η ιδιοκτησία και η οργή του κοινού

Το χρονικό των αλλαγών –Μόιες, Λοπετέγκι, Πότερ και τώρα Σάντο μέσα σε 16 μήνες– έχει φουντώσει τη γκρίνια. Όμως από την πλευρά των ιδιοκτητών η ταχεία κίνηση είναι, ψυχρά, ορθολογική: κάθε αγωνιστική χωρίς αντίδραση όταν βρίσκεσαι 19ος, αυξάνει την πιθανότητα ενός οικονομικού «κραχ» που καμία ρήτρα και κανένα μελλοντικό τηλεοπτικό πακέτο δεν γιατρεύει εύκολα.

Η πρόσληψη Σάντο χωρίς κόστος αποδέσμευσης και με «ρεαλιστικό» πακέτο αποδοχών επιτρέπει στη Γουέστ Χαμ να ιεραρχήσει προτεραιότητες: ρευστότητα για τον Ιανουάριο και άμεση αγωνιστική σταθερότητα.

Ο Πορτογάλος είναι προπονητής ταυτότητας και πειθαρχίας. Στη Γουλβς «δίδαξε» συμπαγείς αποστάσεις, γρήγορες μεταβάσεις και διαχείριση ρυθμού σε παιχνίδια ισορροπίας. Αυτό ακριβώς χρειάζεται ένα ρόστερ που δεν είναι για «πειράματα» αλλά για άμεσους πόντους. Στην παρούσα φάση, κάθε βαθμός ισοδυναμεί με εκατομμύρια στην αποτίμηση του κλαμπ – και ο Σάντο το γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα.

Ο άνθρωπος που κινεί τα νήματα

Πίσω από όλες αυτές τις αποφάσεις βρίσκεται ο ισχυρός άνδρας του συλλόγου, ο Ουαλός Ντέιβιντ Σάλιβαν. Γεννημένος στο Κάρντιφ το 1949, είναι σήμερα 76 ετών και ο μεγαλύτερος μέτοχος της Γουέστ Χαμ (38,8%). Η προσωπική του περιουσία, σύμφωνα με τη Sunday Times Rich List 2025, ξεπερνά το 1,3 δισ. ευρώ, ενώ παραμένει πρόεδρος του συλλόγου από το 2010.

Η πορεία του είναι πολυσυζητημένη: από την αμφιλεγόμενη δραστηριότητά του στον χώρο της βιομηχανίας… πορνό τις δεκαετίες του ’70 και ’80, μέχρι την ενασχόλησή του με τα ΜΜΕ (Daily Sport, Sunday Sport) και την επένδυση σε ακίνητα.

Στη Γουέστ Χαμ, μαζί με τον αείμνηστο Ντέιβιντ Γκολντ, απέκτησε τον έλεγχο το 2010, πληρώνοντας 122 εκατ. ευρώ για το 50% του συλλόγου.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, ανέλαβε κρίσιμες αποφάσεις: τη μετακόμιση στο Ολυμπιακό Στάδιο του Λονδίνου το 2016, την αύξηση του μεριδίου του σε σχεδόν 40% και τη συνεχή χρηματοδότηση μεταγραφών με προσωπικά κεφάλαια. Το 2018, αντιμετώπισε ακόμα και την οργή των οπαδών που έφτασαν σε εισβολή εντός αγωνιστικού χώρου, καταλογίζοντάς του λανθασμένη στρατηγική. Παρά τα σκάνδαλα και τις αντιδράσεις, ο Σάλιβαν έχει καταφέρει να κρατήσει τον σύλλογο σε τροχιά Premier League και να τον ανεβάσει στην παγκόσμια κατάταξη αποτίμησης.

Ένα μάνατζμεντ υπό πίεση

Ο Σάλιβαν είναι επιχειρηματίας με σκληρή γραμμή. Οι αποφάσεις του για αλλαγές προπονητών χαρακτηρίζονται συχνά από βιασύνη –τέσσερις σε μόλις 16 μήνες–, όμως πίσω από την ταχύτητα κρύβεται η λογική του «προλαμβάνειν». Η Premier League είναι το project που εκτοξεύει την αξία της Γουέστ Χαμ στο 1 δισ. ευρώ: ένα υποβιβαστικό σενάριο μπορεί να διαλύσει όχι μόνο τα έσοδα αλλά και την ίδια την προσωπική περιουσία του Σάλιβαν, που είναι δεμένη με την αξία του συλλόγου.

Εξ ου και δεν δίστασε να «τραβήξει τη σκανδάλη» στον Πότερ και να δώσει τα κλειδιά στον Νούνο Σάντο. Για τον Ουαλό, ο Πορτογάλος δεν είναι απλώς ένας ακόμη προπονητής: είναι το στοίχημα της επιβίωσης, που θα καθορίσει την οικονομική ισορροπία των «Σφυριών» για την επόμενη πενταετία.

Η μεγάλη εικόνα

Η Γουέστ Χαμ δεν ψάχνει «σόου», ψάχνει αποτελεσματικότητα. Με συμβόλαιο 3,51 εκατ. ευρώ τον χρόνο, bonus που ευθυγραμμίζουν απόλυτα το συμφέρον του κόουτς με την επιβίωση του κλαμπ, και έναν Ιανουάριο που θα κρίνει ισολογισμούς και ψυχολογία, ο Νούνο Σάντο μπαίνει σε μια δουλειά κομμένη και ραμμένη στα μέτρα του.

Πρώην μέλος του Παναθηναϊκού, «διαζευγμένος» από τον Μαρινάκη και τώρα αρχιτέκτονας της σωτηρίας των «σφυριών». Η αποστολή είναι βουνό – αλλά στην Premier League, εκεί που τα εκατομμύρια γράφονται με… βαθμούς, αυτό το βουνό αξίζει όσο μια χρονιά εσόδων. Και ίσως λίγο παραπάνω.