Πώς έγινε και τι σηματοδοτεί η κατάρρευση του πετρελαίου

Είναι γεγονός ότι εισερχόμαστε σε μια περίοδο χαμηλών τιμών για το πετρέλαιο και με αντίστοιχα απαισιόδοξες εκτιμήσεις για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας.

Ακόμη κι αν βγούμε από το γενικό lockdown είναι  μεγάλες οι ποσότητες του πετρελαίου που έχει αποθηκευτεί, μικρή η μείωση της παραγωγής και αργή η επιστροφή στην κανονικότητα για τις αερομεταφορές διαμορφώνοντας για πολλούς μήνες συνθήκες αρνητικές.

Η χθεσινή πτώση της τιμής κάποιων συμβολαίων πετρελαίου κάτω από το μηδέν, για κάποιους ήταν μόνο τεχνική, αφού δημιουργήθηκε για ένα συμβόλαιο μόνο. Για άλλους όμως σηματοδοτεί την έναρξη μίας πτωτικής περιόδου και αποτελεί δείκτη για τα επίπεδα ύφεσης που έρχονται.

Χθες, το συμβόλαιο παράδοσης Μαΐου, που εκπνέει σήμερα, δεν έβρισκε αγοραστές και η τιμή του έφτασε στα -37,6 δολάρια, αφού κανείς δεν μπορούσε να παραλάβει πετρέλαιο λόγω έλλειψης δυνατότητας αποθήκευσης παντού στις ΗΠΑ.

Το αποτέλεσμα της έλλειψης χώρων αποθήκευσης ήταν η υποχώρηση κάτω από το μηδέν του αμερικανικού WTI για παραδόσεις Μαΐου, η οποία ήταν και η μεγαλύτερη ημερήσια πτώση στην ιστορία του πετρελαίου, αγγίζοντας μάλιστα τα -37,63 δολάρια ανά βαρέλι.

Δηλαδή οι παραγωγοί πλήρωναν τους αγοραστές 37,63 δολάρια για να το παραλάβουν, αφού οι ίδιοι δεν μπορούσαν να το αποθηκεύσουν!

Είναι χαρακτηριστικό ότι στα τέλη Μαρτίου υπήρχαν περίπου 109 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου αποθηκευμένα σε τάνκερ στη θάλασσα, και μέχρι  την Παρασκευή που πέρασε έγιναν 141 εκατομμύρια βαρέλια. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με το Bloomberg, οι αποθήκες στο Κάσινγκ της Οκλαχόμα βρίσκονται πλέον στα 55 εκατ. βαρέλια με μέγιστη χωρητικότητα τα 76 εκατ. βαρέλια.

Αντίστοιχα, το γεγονός ότι γίνονται συναλλαγές τόσο χαμηλά εκτιμάται ότι θα παρασύρει προς τα κάτω το συμβόλαιο Ιουνίου που αυτή τη στιγμή βρίσκεται κοντά στα 20 δολάρια ανά βαρέλι.

Η κατάρρευση των τρεχουσών τιμών του πετρελαίου, σε συνδυασμό με τις προσδοκίες ότι η οικονομική δραστηριότητα θα επανακάμψει το φθινόπωρο, είχε ως αποτέλεσμα μια κατάσταση  που ονομάζεται contango – στην οποία οι τιμές ενός εμπορεύματος είναι υψηλότερες στο μέλλον από ό, τι στο παρόν, δίνοντας τη δυνατότητα για μεγάλα κέρδη σε όποιον αποθηκεύει τώρα και πουλήσει μετά..

Ταυτόχρονα όμως, η προσμονή αυτή πιέζει προς τα κάτω τις τιμές των τωρινών συμβολαίων καθώς οι Traders σπεύδουν να τα πουλήσουν για να αγοράσουν μελλοντικά, με αποτέλεσμα, να βυθίζονται  ακόμη περισσότερο οι τιμές των συμβολαίων που είναι κοντά στις σημερινές ημερομηνίες…

Τι σημαίνει για την Ελλάδα

Η μεγάλη πτώση του πετρελαίου δημιουργεί άμεσα σημαντικά προβλήματα στις οικονομίες των πετρελαιοπαραγωγών χωρών, ενώ θεωρείται θετική για οικονομίες όπως η ελληνική που εισάγουν πετρέλαιο.

Ουσιαστικά όμως είναι ανάμεικτες οι συνέπειες: από τη μια κάποια οφέλη αλλά από την άλλη μείωση εσόδων και έμμεσες επιπλοκές.  Μπορεί η κεντρική κυβέρνηση να γλυτώνει από το κόστος των καυσίμων για δαπάνες κίνησης (στρατός, ναυτικό, αστυνομία), ωστόσο, θα χάσει από τον ΦΠΑ, αφού αργά ή γρήγορα η υποχώρηση της τιμής θα μετακυληθεί και στην λιανική.

Η χώρα μας εισάγει σχεδόν το 100% του πετρελαίου και του φυσικού αερίου που χρησιμοποιεί, με εξαίρεση τον Πρίνο όπου υπάρχει μία παραγωγή της τάξεως των 2.300 – 4.000 βαρελιών και οι χαμηλές τιμές τη συμφέρουν ακριβώς επειδή είναι χώρα που εισάγει αφού συμβάλλουν στη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου.

Οι εισαγωγές καυσίμων ισοδυναμούν με 6 έως 10 δισ. ευρώ το χρόνο ανάλογα με την διακύμανση των διεθνών τιμών και αξίζει να σημειωθεί ότι στο προσχέδιο του προϋπολογισμού οι προβλέψεις που εξαρτώνται από το κόστος του πετρελαίου έχουν υπολογιστεί με τιμή 79,81 ευρώ ανά βαρέλι!

Στις αρνητικές επιπτώσεις, όμως, είναι  ότι με χαμηλές τιμές πετρελαίου τίθενται σε κίνδυνο οι δραστηριότητες παραγωγής πετρελαίου που έχουμε (ο Πρίνος με 300 θέσεις εργασίας ενδέχεται να κλείσει) αλλά και που θα ξεκινούσαμε, όπως τα σχέδια και οι επενδύσεις για την έρευνα  υδρογονανθράκων που θα άρχιζαν τους επόμενους μήνες σε διάφορες περιοχές της χώρας και τα οποία δεν μπορούν να γίνουν με το πετρέλαιο κάτω  από τα 35 δολάρια.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος όμως είναι οι επιπτώσεις που θα έχει για τη μικρή ελληνική οικονομία μια ύφεση στην αμερικάνικη και την παγκόσμια οικονομία, την οποία σηματοδοτεί και πυροδοτεί η πτώση της τιμής του πετρελαίου.