Πυρετός επενδύσεων στις ΑΠΕ: Οι ξένοι, οι Έλληνες και η ΔΕΗ

Στο στόχαστρο των ενεργειακών κολοσσών της Ευρώπης και των διεθνών επενδυτών βρίσκεται η ελληνική αγορά αιολικής ενέργειας εν όψει των αλλαγών που επίκεινται στις διαδικασίες των αδειοδοτήσεων και με δεδομένη την πρόθεση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ (τα δίκτυα αποτελούν συμπληρωματική δραστηριότητα για την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ) και να πραγματοποιήσει θεσμικές αλλαγές για τον εκσυγχρονισμό της αγοράς ενέργειας.

Ταυτόχρονα, ακόμη μεγαλύτερες επενδύσεις θα φέρουν οι αλλαγές για τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου, με παρεμβάσεις για την αποθήκευση ενέργειας και για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων.

Η μεγάλη επένδυση των 300 εκατ. ευρώ της ENEL και του ομίλου Κοπελούζου που θα εγκαινιαστεί σύντομα συμπίπτει με μια νέο επενδυτική περίοδο για την αγορά των ΑΠΕ που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον των ενεργειακών κολοσσών της Ευρώπης.

Θεσμικοί επενδυτές αλλά και μεγάλες διεθνείς εταιρείες, όπως η ιταλική ENEL, η γαλλική EDF, η ισπανική Iberdrola (αλλά ενδεχόμενος και η γερμανική RWE μετά τη στροφή στις ανανεώσιμες μέσω της ΕΟΝ) στοχεύουν στην ελληνική αγορά, με στόχο την ανάπτυξη των ΑΠΕ και στο πλαίσιο αυτό υπάρχει ενδιαφέρον για την ανεύρεση στρατηγικού επενδυτή για την ανάπτυξη των ΑΠΕ από κοινού με τη ΔΕΗ. Εξάλλου τα σχέδια συγχώνευσης της ΔΕΗ Ανανεώσιμες με τη ΔΕΗ δεν προχώρησαν και στο business plan της ΔΕΗ που θα διαμορφωθεί το επόμενο διάστημα, θα εξετασθεί φόρμουλα ανάπτυξης των ΑΠΕ, ανεξάρτητα από κοινού με στρατηγικό επενδυτή. Αυτό που περιμένουν είναι αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο για επιτάχυνση αδειοδοτήσεων.

Οι επενδύσεις στις ΑΠΕ, εξάλλου,  είναι ασφαλείς επενδύσεις και επομένως ελκύουν χρηματοδοτήσεις και από τον τραπεζικό τομέα και από ιδιωτικά κεφάλαια και γι αυτό ακόμη  και στην Ελλάδα της κρίσης, την περίοδο 2010-2018, οι επενδύσεις στις ΑΠΕ ανήλθαν στο ποσό των 7 δισ. ευρώ και αφορούσαν κυρίως αιολικά και φωτοβολταϊκά. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι τράπεζες παρά τα προβλήματά τους ποτέ δεν σταμάτησαν να χρηματοδοτούν επενδύσεις σε ΑΠΕ, ακόμη και τα έτη 2012 και 2015 και μάλιστα το 2011 και το 2016 αποτέλεσαν χρονιές-ρεκόρ σε νέες εγκαταστάσεις αιολικών πάρκων στην Ελλάδα και στα φωτοβολταϊκά οι χρονιές 2012 και 2013.

Εκτιμήσεις της αγοράς κάνουν λόγο για επενδύσεις τουλάχιστον 17 δισ. ευρώ μέχρι το 2030 για να επιτευχθεί ο στόχος συμμετοχής των ΑΠΕ κατά 55% στο ενεργειακό μείγμα.

Έρχεται πακέτο θεσμικών αλλαγών

Η ΡΑΕ επεξεργάζεται ένα  ολοκληρωμένο  πακέτο  προτάσεων που θα υποβάλει στο ΥΠΕΝ για την απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης των ΑΠΕ και ειδικότερα για την έκδοση Αδειών Παραγωγής.

Το πακέτο των προτάσεων θα αφορά, τόσο την αλλαγή του σχετικού κανονισμού (χρειάζεται Υπουργική Απόφαση), όσο και τη λήψη των αναγκαίων νομοθετικών πρωτοβουλιών από το Υπουργείο. Η ΡΑΕ επιδιώκει τη δημιουργία ενός συστήματος έκδοσης των αδειών παραγωγής όπου οι επενδυτές θα υποβάλλουν ηλεκτρονικά την αίτηση τους και θα παρακολουθούν online την πορεία της σε κάθε στάδιο.

Παράλληλα το ΥΠΕΝ επεξεργάζεται ένας σύγχρονο  σχέδιο για το καθεστώς εγκατάστασης ΑΠΕ (στα υπόλοιπα θέματα αδειοδότησης, το χωροταξικό κ.λπ.), το οποίο προφανώς θα είναι έτοιμο αργότερα.

Ελληνογερμανική σύμπλευση

Την έμφαση στις ΑΠΕ από κοινού με την Γερμανία,  προανήγγειλε και ο Πρωθυπουργός μετά τη συνάντησή του με την Αγκελα Μέρκελ όταν τόνισε ότι  θα παρουσιαστεί στις αρχές του χρόνου, ένα φιλόδοξο σχέδιο επενδύσεων γύρω από την ‘πράσινη οικονομία’, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τη διαχείριση των απορριμμάτων, την ηλεκτροκίνηση, παραγωγικές δραστηριότητες που είναι φιλικές προς το περιβάλλον».

Όπως είπε το σχέδιο περιλαμβάνει τη ΔΕΗ, η οποία «βρίσκεται σε πολύ δύσκολη φάση» και «προχωρούμε σε δραστικές κινήσεις, προκειμένου να την εξυγιάνουμε». Αλλά για να εξυγιανθεί, είπε ο κ. Μητσοτάκης, πρέπει να γίνουν επενδύσεις και οι Γερμανοί επιχειρηματίες έχουν τεχνογνωσία και ενδιαφέρον για τον τομέα της ενέργειας.

Οι γνώστες της αγοράς διαβάζουν πίσω από τις δηλώσεις αυτές είτε ενδιαφέρον του κολοσσού RWE για την ελληνική αγορά είτε στρατηγικές συνεργασίες εν όψει ιδιωτικοποιήσεων…

Η ελληνική αγορά ΑΠΕ: ΤΕΡΝΑ – ΕΛΛΑΚΤΩΡ – PROTERGIA – ΚΟΠΕΛΟΥΖΟΣ-ENEL – EREN – IBERDROLA

Το μεγαλύτερο μερίδιο στις ΑΠΕ στην ελληνική αγορά ανήκει στην ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή με 604 MW εγκατεστημένη ισχύ.

Η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή αυτή τη στιγμή είναι ο ηγέτης της αγοράς, που πάνω από 1 GW έργων σε Ελλάδα και εξωτερικό, έχει ήδη θέσει τον επόμενο στόχο για 2 GW έργων σε όλο τον κόσμο την επόμενη 5ετία – 7ετία.

Ακολουθεί η Ελλάκτωρ  με 295 MW εγκατεστημένης ισχύος το 2018 και 195,6 MW υπό κατασκευή.

Ειδικότερα, έχει 523 MW με άδεια παραγωγής, 113 MW με εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους και 658 MW αιτήσεις για νέες άδειες, εκτός από τα 142 MW που βρίσκονται υπό κατασκευή και θα προστεθούν στα πάρκα που ήδη λειτουργούν.

Η Protergia διαθέτει ένα χαρτοφυλάκιο έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) (αιολικά πάρκα, φωτοβολταϊκοί σταθμοί και μικρά υδροηλεκτρικά έργα) άνω των 130 MW και 72 MW σε κατασκευή, και σχεδιάζει  επιπλέον 623 MW.

Από τις διεθνείς εταιρείες που έχουν παρουσία στην Ελλάδα το μεγαλύτερο μερίδιο να ανήκει στην ισπανική Rokas Iberdrola με 250 MW, που όμως έχει σταματήσει εδώ και χρόνια να κατασκευάζει νέα πάρκα και συντηρεί το υφιστάμενο χαρτοφυλάκιο πάρκων.

Δυναμικά κινείται η  ελληνογαλλική Eren, που ανήκει στον επιχειρηματία και πρώην στέλεχος της EdF, Πάρη Μουράτογλου, που είναι η εταιρεία με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη έχοντας εξασφαλίσει μέσα σε διάστημα λίγων ετών 156,9 MW νέων έργων.

Από τον περασμένο Σεπτέμβριο, η Total εισήλθε με ποσοστό 23% στην Eren Renewable Energy, ενώ θα έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει τον έλεγχο όλης της εταιρείας έπειτα από πέντε χρόνια.

Η «είσοδος» της Total στην Eren Renewable Energy, όπως είναι φυσικό, θα συμβάλει στον στόχο της εταιρείας για αύξηση της εγκατεστημένης της ισχύος πάνω από τα 3 GW μέσα στην επόμενη πενταετία, από τα 650 MW που διαθέτει ήδη. Στο πλαίσιο αυτό στοχεύει  στην αύξηση της ισχύος 156,9 MW που διαθέτει ήδη η Eren Ελλάς.

Η ιταλική  Enel ετοιμάζεται να εγκαινιάσει το μεγαλύτερο αιολικό πάρκο της χώρας στον Καφηρέα (167MW) με 67 ανεμογεννήτριες και επένδυσης 300 εκ. ευρώ που ανέπτυξε από κοινού με τον όμιλο Κοπελούζου.

Η γαλλική EdF που το 2016 είχε πουλήσει μέρος του χαρτοφυλακίου της στην Euroenergy του ομίλου Libra (εφοπλιστής Γ. Λογοθέτης) επανακάμπτει με νέα έργα αλλά και αιτήσεις για άδειες. Η EdF στην Ελλάδα έχει στο ενεργητικό της αιολικά και φωτοβολταϊκά έργα, που ξεπερνούν συνολικά τα 1.000 MW.

Το 2018  συνδέθηκαν στο δίκτυο 103 νέες ανεμογεννήτριες συνολικής ισχύος 191,6 MW. Αυτό αντιστοιχεί σε ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 7,2% το 2018 σε σχέση με το τέλος του 2017.

Την ίδια περίοδο απεγκαταστάθηκαν παλαιές ανεμογεννήτριες συνολικής ισχύος 15,43 MW οι οποίες ήδη αντικαθίστανται με νεότερες (repowering).

Έτσι, το σύνολο της αιολικής ισχύος που στο τέλος 2018 βρισκόταν πραγματικά σε εμπορική ή δοκιμαστική λειτουργία ήταν 2.828,5 MW.

Η ισχύς αυτή κατανέμεται ως εξής:

Στα Μη Διασυνδεμένα Νησιά: 310 MW πλέον τα παλαιά 15,43 MW σε repowering

Στο Διασυνδεμένο Σύστημα: 2.518,5 MW

Σε επίπεδο Περιφερειών, η Στερεά Ελλάδα παραμένει στην κορυφή των αιολικών εγκαταστάσεων αφού φιλοξενεί  907 MW (32%) και ακολουθεί η Πελοπόννησος με 550 ΜW (19%) και η Ανατολική Μακεδονία – Θράκη όπου βρίσκονται 375 MW (13%).

Στο «Top 5» κατατάσσονται:

* η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή με 604 MW

* η ΕΛ.ΤΕΧ. ΑΝΕΜΟΣ με 295,6 MW (10,1%)

* η Iberdrola Rokas με 250,7 MW (8,9%)

* η EDF ΕΝ Hellas με 238,2 MW (8,4%) και

* η EREN με 210,9 MW (7,5%)

Κατασκευαστές

H εικόνα για τους κατασκευαστές των ανεμογεννητριών είναι η εξής: η Vestas έχει προμηθεύσει το 52,5% της συνολικής αιολικής ισχύος που είναι εγκατεστημένη στην Ελλάδα. Ακολουθούν η Enercon με 22%, η Siemens Gamesa με 19% και η Nordex με 5,3%.

Ειδικά για το 2018 τις νέες ανεμογεννήτριες προμήθευσαν η Vestas κατά 78,2%, η Enercon κατά 15,5% και η Siemens Gamesa κατά 6,3%.