Ποιες ενεργοβόρες βιομηχανίες θα λάβουν την αποζημίωση 1,3 δισ. ευρώ

Έστω με καθυστέρηση, εγκρίθηκε από την Κομισιόν και για την Ελλάδα, το ελληνικό καθεστώς μερικής αποζημίωσης των ενεργοβόρων επιχειρήσεων για την αύξηση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας ως αποτέλεσμα του κόστους των έμμεσων εκπομπών. Η Αλουμίνιο Ελλάδος, η Βιοχάλκο και τα διυλιστήρια (ΕΛΠΕ, Μότορ Οιλ) είναι οι εταιρείες που λόγω του μεγέθους τους, θα λάβουν το μεγαλύτερο μέρος των αποζημιώσεων.

Σημειώνεται ότι η Ελλάδα είναι η τελευταία χώρα που κοινοποίησε στην Κομισιόν το σχετικό αίτημα τον Ιούλιο και αντίστοιχα η τελευταία χώρα που λαμβάνει τις αποζημιώσεις. Θα ακολουθήσει  σχετική υπουργική απόφαση και οι δικαιούχοι, όπως προσδιορίζονται από τον κωδικό δραστηριότητά τους θα μπορέσουν να λάβουν τις σχετικές αποζημιώσεις για το 2021 ως τις 30/4/2023.

Οι επιλέξιμες εταιρείες στις οποίες θα γίνει μερική επιστροφή  των έμμεσων δαπανών εκπομπών που πραγματοποιήθηκαν το προηγούμενο έτος είναι οι βιομηχανίες των κλάδων παραγωγής αλουμινίου, χαλκού, σιδήρου, σιδηροκραμάτων, χαρτιού, διύλισης πετρελαίου, υποτομείς πλαστικού, ενώ δεν συμπεριλήφθηκαν οι κλάδοι λιπασμάτων και κλωστοϋφαντουργίας.

Σημειώνεται ότι για να είναι επιλέξιμοι για αποζημίωση, οι δικαιούχοι θα πρέπει είτε i) να εφαρμόζουν ορισμένες συστάσεις ενεργειακού ελέγχου, είτε ii) να καλύπτουν τουλάχιστον το 30% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, είτε iii) να επενδύσουν τουλάχιστον το 50% του ποσού της ενίσχυσης σε έργα που έχουν ως αποτέλεσμα σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της εγκατάστασης. Οι δικαιούχοι θα πρέπει να συμμορφωθούν με μία από τις υποχρεώσεις αυτές εντός τριών ετών από τη χορήγηση της ενίσχυσης.

Το καθεστώς που κοινοποίησε η Ελλάδα, συνολικού εκτιμώμενου προϋπολογισμού 1,36 δισ. ευρώ, θα καλύψει μέρος της αύξησης των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας λόγω του αντικτύπου των τιμών του άνθρακα στο κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (το λεγόμενο «κόστος έμμεσων εκπομπών») που θα προκύψει την περίοδο 2021-2030. Το μέτρο στήριξης αποσκοπεί στον περιορισμό του κινδύνου «διαρροής άνθρακα», δηλαδή της μεταφοράς της παραγωγής εταιρειών σε χώρες εκτός της ΕΕ με λιγότερο φιλόδοξες πολιτικές για το κλίμα, με αποτέλεσμα την αύξηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου παγκοσμίως.

Το μέτρο θα ωφελήσει επιχειρήσεις οι οποίες δραστηριοποιούνται σε τομείς που αντιμετωπίζουν κίνδυνο διαρροής άνθρακα και αντιμετωπίζουν το σημαντικό κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας και είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένοι στον διεθνή ανταγωνισμό.

Η αντιστάθμιση θα χορηγηθεί σε επιλέξιμες εταιρείες μέσω μερικής επιστροφής του κόστους έμμεσων εκπομπών που προέκυψε κατά το προηγούμενο έτος. Η τελική πληρωμή θα πραγματοποιηθεί το 2031.

Το μέγιστο ποσό ενίσχυσης ανά δικαιούχο θα ισούται με το 75% του προκύψαντος κόστους έμμεσων εκπομπών. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, το μέγιστο ποσό της ενίσχυσης μπορεί να είναι υψηλότερο προκειμένου να περιοριστεί το εναπομένον κόστος έμμεσων εκπομπών στο 1,5% της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας της εταιρείας. Το ποσό της ενίσχυσης υπολογίζεται βάσει δεικτών αναφοράς για την αποδοτικότητα της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε οι δικαιούχοι να ενθαρρύνονται να εξοικονομούν ενέργεια.

Ιστορικό

Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, που παρουσιάστηκε από την Επιτροπή στις 11 Δεκεμβρίου 2019, θέτει τον στόχο να γίνει η Ευρώπη η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050. Το EU ETS αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής της ΕΕ για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και βασικό εργαλείο για τον περιορισμό του θερμοκηπίου οικονομικά αποδοτικές εκπομπές αερίων. Στις 30 Ιουνίου 2021, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενέκριναν τον Ευρωπαϊκό Νόμο για το Κλίμα, εγκρίνοντας τον δεσμευτικό στόχο για μείωση των εκπομπών κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.

Στις 21 Σεπτεμβρίου 2020, η Επιτροπή ενέκρινε αναθεωρημένες κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις ETS στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου μετά το 2021, ως μέρος του εκσυγχρονισμού όλων των εργαλείων πρόληψης διαρροής άνθρακα που σχετίζονται με το EU ETS, όπως η δωρεάν κατανομή των δικαιωμάτων εκπομπής CO2. Οι αναθεωρημένες κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις του ETS τέθηκαν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2021 με την έναρξη της νέας περιόδου εμπορίας του ETS της ΕΕ. Θα ισχύουν έως το 2030, με ενδιάμεση ενημέρωση ορισμένων στοιχείων που προβλέπεται για το 2025.