Ώρες αγωνίας περνούν 11 οικογένειες στην Ελλάδα, που χρησιμοποίησαν σπέρμα από Δανό δότη, που φέρει σπάνια μετάλλαξη σε γονίδιο, που προκαλεί κατά 90% καρκίνο. Ήδη ένα παιδί, που γεννήθηκε με τη δωρεά σπέρματος του συγκεκριμένου δότη, νόσησε από καρκίνο και έχασε τη ζωή του, ενώ νοσεί ένα ακόμη παιδί στην ίδια οικογένεια.

Η κοινή γνώμη είναι ανάστατη. Συνολικά στη χώρα μας γεννήθηκαν 18 παιδιά με το σπέρμα του συγκεκριμένου δότη περίπου πριν από μία με δυο δεκαετίες.

1

Το χρησιμοποίησαν 11 οικογένειες

Πολλοί αμφισβητούν πλέον την ασφάλεια στις διαδικασίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Στη χώρα μας 7 Κέντρα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής αξιοποίησαν το σπέρμα του εν λόγω δότη και τώρα καλούνται να ενημερώσουν τις 11 οικογένειες, που το έλαβαν.

Σύμφωνα με πληροφορίες μας, η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής «χτενίζει» την υπόθεση και έχει, ήδη, μπλοκάρει τη χρήση του συγκεκριμένου γενετικού υλικού.

Παράλληλα διενεργείται ενδελεχής έρευνα και στο κρυοσυντηρημένο υλικό, καθώς και στις Μονάδες που είχαν κλείσει πριν από το 2017, λένε οι ίδιες πηγές.

Δότης σπέρματος Δανία: Ποιες είναι οι πιθανότητες νόσησης;

Επιστήμονες εξηγούν στο Mononews και στο Healthstories ότι η ύπαρξη της μετάλλαξης δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το παιδί θα νοσήσει.

«Δείχνει σίγουρα μια προδιάθεση, αλλά μπορεί ποτέ στη ζωή του να μην εμφανίσει συμπτώματα. Σαφώς παίζει ρόλο και ο τρόπος ζωής στο αν θα εμφανίσει κάποιος καρκίνο», αναφέρει ο Κωνσταντίνος Πάγκαλος, καθηγητής Ιατρικής Γενετικής, μέλος της Γαλλικής Εθνικής Ιατρικής Ακαδημίας.

Σύμφωνα με τον κ. Πάγκαλο, τα παιδιά, που έχουν την προδιάθεση να νοσήσουν, πρέπει να υποβληθούν σε στοχευμένο γενετικό έλεγχο, για να διαπιστωθεί εάν, όντως, φέρουν τη συγκεκριμένη μετάλλαξη και να παρακολουθούνται ιατρικά στην πορεία της ζωής τους.

Ωστόσο ο καθηγητής Ιατρικής Γενετικής θέτει μία, ακόμη, σημαντική παράμετρο.

«Με αφορμή το περιστατικό γίνεται κατανοητό πως πρέπει να υπάρξει άμεσα διεθνής εναρμόνιση στη λειτουργία των τραπεζών σπέρματος. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κοινή ευρωπαϊκή οδηγία, κάτι που αποτελεί πρόβλημα».

Είναι ασφαλείς οι διαδικασίες;

Ο Δρ. Κωνσταντίνος Πάντος, μαιευτήρας-γυναικολόγος, Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Ιατρικής Αναπαραγωγής, υπογραμμίζει ότι οι διαδικασίες, που ακολουθούνται στην Ελλάδα για την εφαρμογή μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, είναι ασφαλείς.

«Η Ελλάδα πρωτοστατεί στον ιατρικό τουρισμό όσον αφορά στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Κάθε χρόνο μας επισκέπτονται ζευγάρια από 69 χώρες, που επιθυμούν να μεγαλώσουν την οικογένειά τους και να γίνουν γονείς.

Προσφέρουμε ευέλικτη νομοθεσία, πιο φιλελεύθερη σε σχέση με άλλες χώρες, για αυτό μας προτιμούν.

Εδώ γίνονται κανονικά όλοι οι απαιτούμενοι έλεγχοι, όλες οι απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις, που προβλέπει ο νόμος.

Όμως πρέπει να ξέρετε ότι υπάρχουν πολλά σπάνια σύνδρομα, που, δυστυχώς, δεν μπορούν ακόμη να εντοπιστούν προγεννητικά. Αυτό ισχύει και για μωρά που συλλαμβάνονται φυσιολογικά».

Ψάχνουν πολλές γυναίκες σπέρμα δότη;

Σύμφωνα με τον κ. Πάντο, τα τελευταία χρόνια έχει διπλασιαστεί ο αριθμός των γυναικών, οι οποίες αναζητούν σπέρμα δότη, προκειμένου να κάνουν τα παιδιά τους.

Εξίσου έχουν αυξηθεί και τα αιτήματα για δότριες ωαρίων.

«Ξέρετε, είναι ένα ευαίσθητο κοινωνικό ζήτημα. Πολλές νέες γυναίκες λένε απογοητευμένες ότι δεν υπάρχουν άντρες. Προκειμένου, λοιπόν να γίνουν μητέρες, και επειδή δεν έχουν σύντροφο, στρέφονται στη δωρεά σπέρματος».

Πόσα ετεροθαλή αδέλφια μπορεί να έχει κάποιος;

Ένα άλλο ερώτημα, που ενσκύπτει, είναι πόσα ετεροθαλή αδέλφια μπορεί να έχει κάποιος. Εγείρονται ηθικά ζητήματα; Τι γίνεται με την αιμομιξία;

Ο Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Ιατρικής Αναπαραγωγής είναι σαφής.

«Ο νόμος προβλέπει ανώτατο όριο 12 παιδιών από τον ίδιο δότη, όταν οι λήπτες διαμένουν στην Ελλάδα.

Το όριο αυτό ποικίλλει ανά χώρα. Στη Βρετανία είναι 10, στο Βέλγιο 6, στη Γερμανία 15, στις ΗΠΑ 25.

Μελέτη έχει δείξει ότι οι πιθανότητες αιμομιξίας αφορούν 25 άτομα ανά 1 εκατομμύριο πληθυσμού».

Τι εξετάσεις πρέπει να κάνουν οι δότες;

Όσον αφορά στις ιατρικές εξετάσεις, που πρέπει να κάνουν οι υποψήφιοι δότες, η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής έχει θεσπίσει ρυθμίσεις, που επιβάλλουν το γενετικό και το ιατρικό screening των υποψήφιων δοτών.

Τα αποτελέσματα καταχωρούνται στο Εθνικό Μητρώο Δοτών και γνωστοποιείται ότι το ίδιο σπέρμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυστηρά σε συγκεκριμένο αριθμό περιπτώσεων.

Οι εξετάσεις αυτές, μεταξύ άλλων, ελέγχουν τη μεσογειακή αναιμία, την κυστική ίνωση, τον καρυότυπο, το λεγόμενο σύνδρομο του εύθραυστου Χ, τη νωτιαία μυϊκή ατροφία.

«Παλιότερα ήταν ελλειμματικές οι εξετάσεις, επειδή ήταν ιδιαίτερα κοστοβόρες. Σήμερα, όμως, η γονιδιακή ανάλυση έχει φθηνύνει, έχει κατέβει στα 500 ευρώ και είναι πάρα πολύ απαραίτητη», επισημαίνει ο κ. Πάγκαλος.

Πώς λειτουργεί η δωρεά σπέρματος στην Ελλάδα:

Στη χώρα μας υπολογίζεται ότι λειτουργούν 4-5 ιδιωτικές κλινικές δωρεάς σπέρματος.

Βέβαια λειτουργούν πολλές Μονάδες Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, που είτε διαθέτουν δικές τους τράπεζες σπέρματος, είτε συνεργάζονται με διεθνείς τράπεζες.

Οι τράπεζες σπέρματος έχουν, ήδη, ελέγξει και καταψύξει δείγματα δοτών.

Οι δότες μπορεί να είναι ανώνυμοι, εάν το επιθυμούν. Λαμβάνεται ένα πλήρες ιατρικό ιστορικό του δότη, ώστε να γίνει η επιλογή βάσει των αναγκών του ζευγαριού ή της γυναίκας που επιθυμεί να κυοφορήσει.

Επαρκεί ο ιατρικός έλεγχος;

Οι ειδικοί εξηγούν ότι οι δυνητικά επικίνδυνες μεταλλάξεις είναι εκατοντάδες χιλιάδες και είναι αδύνατον να ελεγχθούν όλες.

«Θα μπορούσαν να προκληθούν χιλιάδες γενετικές βλάβες, έχουμε και τις λεγόμενες αβέβαιης σημασίας γενετικές μεταλλάξεις, που δεν υπάρχουν στη βιβλιογραφία και δεν μπορούμε να τις ελέγξουμε.

Οπότε εκεί τι κάνουμε; Να ασχοληθούμε ή να μην ασχοληθούμε; Σταματάμε την εγκυμοσύνη ή όχι; Δεν το ξέρουμε αυτό. Να περιορίσεις τη χρήση των δοτών; Δεν υπάρχει κοινή διεθνής νομοθεσία. Δεν είναι απλό», τονίζει ο κ. Πάντος.

Δείτε επίσης

Θρίλερ με Δανό δότη σπέρματος με καρκινογόνα μετάλλαξη – 18 παιδιά σε 11 οικογένειες γεννήθηκαν στην Ελλάδα