Ο κίνδυνος για υψηλές τιμές ενέργειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη θα είναι στο επίκεντρο  στο Συμβούλιο υπουργών Ενέργειας στο οποίο θα συμμετάσχει ο Έλληνας υπουργός Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου και θα πραγματοποιηθεί  μεθαύριο Δευτέρα 16 Ιουνίου στο Λουξεμβούργο. Ο Έλληνας υπουργός, κατά πληροφορίες, θα επισημάνει ακόμη μια φορά την ανάγκη να ληφθούν μέτρα ώστε να μην επαναληφθεί και φέτος τον Αύγουστο το φαινόμενο των ακραίων τιμών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Στα θέματα ημερήσιας διάταξης ήταν η ενίσχυση της ασφάλειας του ευρωπαϊκού συστήματος ενέργειας, το Σχέδιο Δράσης της Ε.Ε. για τις Προσιτές Τιμές Ενέργειας, καθώς και η Αρχιτεκτονική Ενεργειακής Ασφάλειας.

1

Αύριο Κυριακή ο κ. Παπασταύρου θα επισκεφτεί τη  Σόφια προκειμένου να συμμετάσχει, εκπροσωπώντας τον Πρωθυπουργό, στο φόρουμ GTF 5.0: Ενίσχυση της Ανταγωνιστικότητας και της Καινοτομίας στην Περιοχή της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης, που θα πραγματοποιηθεί στις 15-06-2025 και διοργανώνει το Βουλγαρο-Ελληνικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Σόφιας.

Στο πλαίσιο της επίσκεψής του στη Σόφια θα συναντηθεί με τον υπουργό Ενέργειας της Βουλγαρίας  Ζέτσο Στάνκοβ με την ατζέντα της συζήτησης να περιλαμβάνει θέματα ασφάλειας εφοδιασμού αλλά και το θέμα των υψηλών τιμών ενέργειας στις χώρες της Βαλκανικής όταν η ζήτηση αυξάνεται.

Ασφάλεια εφοδιασμού

Στο Συμβούλιο υπουργών Ενέργειας της Δευτέρας,  υπουργοί θα κληθούν να εκφράσουν τις απόψεις τους σχετικά με τον χάρτη πορείας REPowerEU, τον οποίο η Επιτροπή δημοσιοποίησε στις 6 Μαΐου. Ο χάρτης πορείας αποτελεί επακόλουθο της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Μαρτίου του 2022, όταν οι ηγέτες συμφώνησαν να καταργήσουν σταδιακά την εξάρτηση της Ευρώπης από τις ρωσικές εισαγωγές ενέργειας το συντομότερο δυνατόν.

Η ελληνική πλευρά, αναμένεται και σε αυτό το Συμβούλιο να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη να λειτουργήσει ως ενιαία η αγοράς ενέργειας στην Ευρώπη, συμβάλλοντας στην αποκλιμάκωση των τιμών. Γι αυτό και  έχει προτείνει  την ανάγκη για την άμεση εφαρμογή  μέτρων ώστε να υπάρχει χειροπιαστό αποτέλεσμα στις τιμές μέσα στο 2025, ανακουφίζοντας νοικοκυριά και επιχειρήσεις αλλά και μια στενότερη παρακολούθηση των χρηματιστηρίων φυσικού αερίου, με σκοπό να περιορίσει τις ραγδαίες ανατιμήσεις, ειδικά όταν αυτές δεν δικαιολογούνται από τα δεδομένα της αγοράς.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνει το ελληνικό υπουργείο Ενέργειας, στο θέμα των διασυνδέσεων και τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν στην ενοποίηση της ευρωπαϊκής αγοράς και στην ανάγκη να στηρίξει η Ευρώπη αυτές τις διασυνδέσεις, μεταξύ των οποίων είναι και η διασύνδεση με την Κύπρο.

Σημειώνεται ότι στο τραπέζι είναι και η ελληνική πρόταση για τη δημιουργία task force από την Κομισιόν, η οποία θα παρακολουθεί το ηλεκτρικό σύστημα με στόχο να προλαβαίνει προβλήματα στις διασυνοριακές ροές. Στόχος είναι να διασφαλίζεται ότι η μέγιστη διασυνοριακή χωρητικότητα είναι διαθέσιμη στην αγορά. Δεν είναι ανεκτό να υπάρχει σχίσμα μέσα στην Ευρώπη και τιμές ενέργειας δύο ταχυτήτων, είναι το μήνυμα που θα μεταφέρουν οι υπουργοί Ενέργειας των χωρών Ελλάδας, Ρουμανίας και Βουλγαρίας, καθώς όσο ανεβαίνουν οι θερμοκρασίες, δημιουργούνται και πάλι οι συνθήκες για ακραίες τιμές στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Νέα νομοθεσία για απαγόρευση νέων συμβάσεων ρωσικού αερίου

Με στόχο τη στρατηγική αναδιάρθρωση του ευρωπαϊκού ενεργειακού χάρτη,  θα συζητηθεί και η νέα νομοθεσία  για τη σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Βασιζόμενη στις κοινές ευρωπαϊκές προετοιμασίες που ξεκίνησαν μετά τη Διακήρυξη των Βερσαλλιών, η Επιτροπή αξιολόγησε τις επιπτώσεις των προτεινόμενων μέτρων στην ασφάλεια εφοδιασμού, τις τιμές, τη λειτουργία της αγοράς αλλά και τις νομικές πτυχές – συμπεριλαμβανομένων των υφιστάμενων συμβολαίων.

Το σχέδιο προβλέπει την απαγόρευση όλων των νέων συμβολαίων για ρωσικό φυσικό αέριο καθώς και των εισαγωγών μέσω βραχυχρόνιων (spot) συμφωνιών, με στόχο να τεθεί σε πλήρη εφαρμογή το αργότερο έως το τέλος του 2025. Η προσέγγιση αυτή θα είναι σταδιακή, ώστε να εξασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση και να περιοριστούν οι επιπτώσεις στην αγορά και την ενεργειακή ασφάλεια των κρατών-μελών.

Η Επιτροπή σχεδιάζει διφασική προσέγγιση για την αποδέσμευση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Αρχικά θα απαγορευθούν οι νέες συμβάσεις και τα βραχυχρόνια συμβόλαια (spot), τα οποία αντιπροσωπεύουν μικρό ποσοστό των συνολικών ρωσικών προμηθειών και επιτρέπουν άμεση δράση. Στη συνέχεια, θα εξεταστεί η σταδιακή απεμπλοκή από τα υφιστάμενα μακροχρόνια συμβόλαια.

 Η απαγόρευση θα σχεδιαστεί με τρόπο που θα περιορίζει στο ελάχιστο τις οικονομικές επιπτώσεις στους φορείς της αγοράς και θα είναι απόλυτα συμβατή με το ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο.