Nord Stream 2: Μπρα ντε φερ Γερμανών-Ρώσων και απειλή εκτόξευσης των τιμών αερίου

Σε μια χρονιά που ήδη το ενεργειακό κόστος είναι στα ύψη, και οι τιμές φυσικού αερίου -από τις οποίες εξαρτάται- σε υψηλά 13 ετών, η μάχη Γερμανίας-Ρωσίας για την εκκίνηση λειτουργίας του Nord Stream αποτελεί ωρολογιακή βόμβα.

Αν και κύκλοι της αγοράς αναμένουν ότι η Ευρώπη θα υποκύψει στην πίεση της Ρωσίας για εκκίνηση του Nord Stream από την Gazprom, υπό την απειλή αύξησης των τιμών, προς το παρόν οι Ευρωπαϊκοί Κανόνες ζητούν διαγωνισμό για το 50% της χωρητικότητάς του.

Όμως, με τη δύναμη που της δίνει η έλλειψη αερίου στην Ευρώπη, η Μόσχα έχει αρχίσει να πιέζει και πολλοί θεωρούν ότι  έχει το πάνω χέρι, στο μπρα ντε φερ με τη Γερμανία και την Ευρώπη για την έναρξη λειτουργίας του Nord Stream 2, που επιδιώκει να τον λειτουργήσει από τον επόμενο μήνα.

Ο Ευρωπαϊκός Κανόνας ισχύει και για τον Nord Stram 2

Εμπόδιο στην εκκίνησή του, τουλάχιστον προς το παρόν, είναι η απόφαση του Ανώτερου Περιφερειακού Δικαστηρίου του Ντίσελντορφ που έκρινε χθες,  πως ο αγωγός φυσικού αέριου Nord Stream 2 δεν αποτελεί εξαίρεση στους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ορίζουν ότι οι ιδιοκτήτες των αγωγών, πρέπει να είναι διαφορετικοί από τους προμηθευτές του αερίου που τους διαχειρίζονται,  ώστε να διασφαλίζονται οι κανόνες του ανταγωνισμού.

Ειδικότερα, απαντώντας σε αίτηση της Gazprom, που υποστήριζε ότι  γίνεται διάκριση εις βάρος της από τους κανόνες της Ε.Ε., καταλήγει ότι η εταιρεία επειδή κατέχει τον αγωγό πρέπει να δημοπρατήσει τη χωρητικότητά της σε τρίτους. Η Gazprom  επέκρινε την απόφαση, σημειώνοντας ότι «κάνει διακρίσεις».

Κι αυτό, γιατί οι κανόνες αυτοί, παλαιότερα ίσχυαν μόνο για τις πωλήσεις φυσικού αερίου εντός της ΕΕ και ενισχύθηκαν το 2019 για να καλύψουν τους νεόδμητους αγωγούς που εισέρχονται στο έδαφος της ΕΕ από χώρες εκτός ΕΕ. Η Ρωσία υποστηρίζει ότι η αλλαγή αυτή, ήταν μια άμεση προσπάθεια παρεμπόδισης του Nord Stream 2.

Οι κανόνες της ΕΕ απαιτούν από τις εταιρείες που παράγουν, μεταφέρουν και διανέμουν φυσικό αέριο στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης να είναι διαφορετικές, ώστε να εξασφαλίζεται ο ανταγωνισμός στην αγορά και να αποτρέπεται το ενδεχόμενο να εμποδίζεται η πρόσβαση των ανταγωνιστών στις υποδομές.

Τώρα ο Nord Stream 2 θα μπορούσε να αναγκαστεί να επιτρέψει την πρόσβαση τρίτων στον αγωγό και να διεξάγει δημοπρασίες για πώληση χωρητικότητας. Δεδομένου ότι η Gazprom κατέχει το μονοπώλιο στις εξαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία, η εταιρεία ενδέχεται να αναγκαστεί να περιορίσει τη χρήση στο 50% της χωρητικότητας του αγωγού, ενώ το υπόλοιπο προορίζεται για ανεξάρτητο προμηθευτή, για να διασφαλιστεί ότι δεν παραβιάζει το δίκαιο της ΕΕ.

Η ενέργεια ως όπλο-Η πίεση της Μόσχας

Ωστόσο η ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου αλλά και οι αναλυτές, περιμένουν με ανυπομονησία τις ρωσικές ροές μέσω του Nord Stream 2, για να αποκλιμακωθούν, στο μισό όπως εκτιμάται, οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη και να αποφευχθεί περαιτέρω εκτίναξη των τιμών ενέργειας σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, γεγονός ιδιαίτερα ανησυχητικό εν όψει του χειμώνα.

Σημειώνεται ότι έχουν απομείνει 15 χιλιόμετρα (9 μίλια) για να ολοκληρωθεί η κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2, από τη Ρωσία προς την Γερμανία, ο οποίος παρακάμπτει την Ουκρανία. Όταν πρόασφατα η Gazprom ανακοίνωσε ότι ο αγωγός μπορεί να λειτουργήσει το Σεπτέμβριο, οι τιμές του φυσικού αερίου έπεσαν κατά 10%, για να ανέβουν και πάλι κατά 7% με την απόφαση του γερμανικού Δικαστηρίου.

Η νομική και πολιτική σύγκρουση μοιάζει αναπόφευκτη, και η χρήση της ενέργειας ως όπλο στις γεωπολιτικές ισορροπίες Ευρώπης-Ρωσίας είναι πια γεγονός και αποτελεί τόσο την αιτία όσο και τη συνέπεια της ύπαρξης του Nord Stream2.

Μειώνονται οι πληρότητες των ευρωπαϊκών αποθηκών

Τις τελευταίες εβδομάδες η Ρωσία έχει επιβραδύνει την παράδοση φυσικού αερίου στην Ευρώπη, όπως  αναφέρει ανάλυση της ICIS. Σε ανάλυση του CNBC, αναφέρεται ότι η Gazprom, περιορίζει την παράδοση της προαιρετικής προμήθειας φυσικού αερίου στην Ευρώπη προκειμένου να  πιέσει για την έναρξη ροών μέσω του Nord Stream 2.

Η ροή φυσικού αερίου στο δυτικότερο σημείο του αγωγού μειώθηκε στα 20 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ημερησίως στα μέσα Αυγούστου, σύμφωνα με το ICIS. Επιπλέον, η προμήθεια από τον ευρωπαϊκό αγωγό φυσικού αερίου από τη Ρωσία αναμένεται να μειωθεί ακόμη περισσότερο τον Σεπτέμβριο.

Με τις τιμές φυσικού αερίου να βρίσκονται σε υψηλά 13 ετών, εκτοξεύοντας και τις τιμές ενέργειας, η Gazprom εκπληρώνει τις μακροπρόθεσμες συμβάσεις προμήθειας πουλώντας ήδη αποθηκευμένο φυσικό αέριο από εγκαταστάσεις αποθήκευσης στην Αυστρία και τη Γερμανία. Από τις 19 Ιουλίου, οι εγκαταστάσεις αυτές είχαν πληρότητα 33% και 47% αντίστοιχα κάτι που δημιουργεί φόβους για τη ροή του καυσίμου το χειμώνα.

Η απόφαση της Gazprom να καλύψει την ευρωπαϊκή ζήτηση εξαντλώντας τα αποθέματα, αντί να εξάγει αέριο μέσω της Ουκρανίας, θεωρήθηκε ως προσπάθεια δημιουργίας τεχνητού ελλείμματος και επισήμανσης της “ανάγκης” για το Nord Stream. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Έλενα Μπουρμιστρόβα, επικεφαλής του τμήματος εξαγωγών της Gazprom, είχε πει τον Μάιο ότι η εταιρεία “θα είναι σε θέση να καλύψει πρόσθετη ζήτηση με την έναρξη λειτουργίας του Nord Stream 2”.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύσει πάνω από 117 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, ή περίπου το ένα πέμπτο της ετήσιας κατανάλωσής της, σύμφωνα με το Gas Infrastructure Europe. Οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης ήταν γεμάτες πριν από ένα χρόνο, γεγονός που επέτρεψε στο κοινοτικό μπλοκ να αντέξει χωρίς κανένα πρόβλημα έναν ασυνήθιστα μακρύ χειμώνα, ο οποίος έχει προκαλέσει την αύξηση των παγκόσμιων τιμών του φυσικού αερίου από τον Ιανουάριο.

Τώρα όμως, οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης της ΕΕ έχουν γεμίσει κατά 60%, ή λίγο κάτω από 70 bcm αερίου. Αυτό πρέπει να φτάσει τουλάχιστον τα 80 bcm έως την 1η Οκτωβρίου για να εξασφαλιστεί ένα κατάλληλο αποθεματικό έναντι των διακυμάνσεων της αγοράς μέχρι το χειμώνα.

Ο Nord Stream 2

Ο νέος αγωγός αξίας 12 δισεκατομμυρίων δολαρίων ανήκει εξ ολοκλήρου στην Gazprom (που ανήκει πλειοψηφικά στη ρωσική κυβέρνηση), ενώ έχουν επενδύσει σε αυτόν επίσης πέντε ακόμη ευρωπαϊκές εταιρείες. Η κοινοπραξία περιλαμβάνει επίσης πέντε δυτικές εταιρείες κοινής ωφελείας και πετρελαίου, συγκεκριμένα την Uniper (UN01.DE), τη Wintershall-Dea (BASFn.DE) (WINT.UL), τη Royal Dutch Shell (RDSa.L), την OMV (OMVV.VI) και την Engie (ENGIE.PA), οι οποίοι συγκέντρωσαν το 50% της χρηματοδότησης.

Ο Nord Stream 2 διπλασιάζει τη χωρητικότητα του πρώτου αγωγού Nord Stream στα 110 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως και αποτελεί εδώ και χρόνια κεντρικό σημείο εντάσεων μεταξύ Μόσχας και Δύσης. Παρά τις κυρώσεις των ΗΠΑ, ο Nord Stream 2 είναι σχεδόν έτοιμος να μεταφέρει το ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη, καθώς η τρέχουσα συμφωνία διέλευσης μεταξύ Κιέβου και Μόσχας λήγει το 2024.

Υπενθυμίζεται ότι ο αγωγός αυτός έχει σχεδιαστεί για να παραδίδει ρωσικό αέριο απευθείας στη Γερμανία μέσω της Βαλτικής Θάλασσας, παρακάμπτοντας την Ουκρανία και την Πολωνία. Πολλοί φοβούνται περαιτέρω αποσταθεροποίηση της γειτονικής Ουκρανίας, από τη στιγμή που η Ρωσία δεν θα έχει πλέον ανάγκη τους Ουκρανούς για να μεταφέρει αέριο στη Δύση.

Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση